تازه ترین تحولات معدنی با بحران اوکراین

به گزارش دنیای معدن، طیف وسیعی از تحلیل ها پیرامون بحران اوکراین حول محور غذا و انرژی می چرخد، اما یک بخش مهم از تبعات این تنش به صنایع معدنی و استخراج از معادنی مربوط است که اوکراین و روسیه در سالیان اخیر، نیازهای بسیاری از تولیدکنندگان جهان را تامین کرده اند. فعلا تحریم بخش اندکی از صنایع معدنی را در برگرفته، اما نشانه های بسیاری از اوج گیری فشار به روسیه حکایت دارد. به نظر می رسد استرالیا، برزیل و برخی دیگر از معدنکاران بزرگ جهان همچون کانادا برنده اصلی این بحران هستند، اما از آن سو اتحادیه اروپا و چین چندان از این وضعیت خوشنود نیستند. در بین شرکت های فعال در بخش معدن نیز برندگان و بازندگان وضعیت متفاوتی دارند. بازیگران بزرگ معدنی که در این دو کشور به فعالیت مشغولند، اغلب در بیانیه های مختلفی از مواضع خود در قبال جنگ خانمان سوز اوکراین پرده برداشته و نسبت به تبعات تداوم آن هشدار داده اند. اثر جدی این تنش فعلا در بازارهای طلا، نیکل و خانواده پلاتین احساس شده است.

با اینکه برای قضاوت درباره اثرات بحران اوکراین بر قیمت جهانی فلزات دقیقا نمی توان عددی تعیین کرد، انتظار می رود تداوم تنش تاثیر قابل توجهی بر زنجیره تامین صنعت معدن داشته باشد. روسیه درمیان سه تولیدکننده برتر الماس، طلا، فلزات گروه پلاتین (PGMs) و نیکل قرار دارد. همچنین یک تامین کننده کلیدی زغال سنگ (به بازارهای اروپایی)، پالادیوم، و فروشنده سنگ آهن و آلومینیوم به این کشورهاست. در مورد اوکراین، انتظار می رود در نتیجه تداوم تنش، تولید این کشور در بخش زغال سنگ، سنگ آهن و اورانیوم با اختلال جدی مواجه شود.

هنوز عده اندکی از بازیگران معدنی تمایل به خروج از دو کشور اوکراین و روسیه دارند. نقطه اتصال روسیه و اوکراین به عنوان یکی از کانون های سرمایه گذاری معدنی طی دو دهه اخیر محل فعالیت بازیگرانی مشهور نظیر فریکسپو، کین راس، پلی متال، اوراز و... است. تحریم های شدیدتر اما می تواند کل جریان تولید معدنی در اوکراین و بخش هایی از روسیه را مختل سازد. شرکت هایی نظیر کین راس اعلام کرده اند با توجه به مصرف ۹۸ درصد از تولیدات معدنی آنها درون روسیه، نگرانی چندانی بابت برقراری تحریم ها علیه روسیه ندارد. پلی متال نیز در یک بیانیه مشابه وضعیت خود را به همین شکل توصیف کرده است.

روسآل یکی از شرکت هایی است که به واسطه ارتباطات گسترده با ابربنگاه هایی نظیر ریوتینتو و گلنکور، تحت فشار بالایی قرار گرفته است.

ممکن است در نتیجه تحریم ها بخش هایی از پروژه های مشترک این شرکت ، سرمایه گذاری ها و حتی فروش روسال تحت الشعاع قرار گیرد که این موضوع روی صادرات این بنگاه اثرگذار خواهد بود. گفته شده ممکن است در اثر این وضعیت، قیمت فولاد، آلومینیوم و برخی دیگر از فلزات بازهم افزایش یافته و سرمایه گذاران به فعال کردن معادن خطرناک و ناایمنی در زامبیا و کلمبیا تشویق شوند.

پیشتر «دنیای اقتصاد» با اشاره به تلاش نیپون استیل برای جایگزین کردن برزیل و استرالیا برای خرید سنگ اعلام کرده بود فعالیت در این دو کشور درگیر جنگ را کاهش خواهد داد. ارچلور میتال هند هم فعالیت در معادن زیرزمینی سنگ آهن در اوکراین را متوقف کرده و در عین حال تولید در یک کارخانه فولاد را نیز کاهش داده است. تحولات البته به همین جا ختم نمی ‎شود. هندی ها که جزو بازیگران بزرگ معدن جهان هستند، در عرضه بسیاری از تولیدات خود، دست به عصا حرکت می کنند. برای نمونه هند، که بزرگ ترین مرکز برش و پرداخت الماس در جهان است، با پیش بینی اختلال در عرضه، فعالیت های تولیدی در ایالت گجرات را کند کرده است. صنعت الماس در حال حاضر نگران افزایش هزینه های تولید در کنار افزایش قیمت الماس خام است و از این نظر، فروش الماس در مقطع کنونی به نظر هندی ها خطاست.

شوک بوئینگ به بازار تیتانیوم

یک خبر مهم دیگر نیز پایان یافتن قراردادهای خرید تیتانیوم از روسیه توسط برخی از بزرگ ترین شرکت های جهان بود. در صدر این شرکت ها، بوئینگ قرار دارد که از مهم ترین خریداران در بازار تیتانیوم بوده و اعلام کرده در نتیجه بحران اوکراین و تحریم های جهانی علیه روسیه، قراردادهای خود با تولیدکنندگان تیتانیوم در روسیه را به حالت تعلیق درخواهد آورد. این موضوع البته طبق اعلام بوئینگ خللی در تولید محصولات مختلف شرکت ایجاد نخواهد کرد و به دلیل خرید از بازیگرانی متنوع، چالشی برای صنعت هواپیما نخواهد بود.

شرکتی که بوئینگ تا پیش از این بخشی از تیتانیوم موردنیاز خود را از آن تهیه می کرد، یک تامین کننده مشهور روسی است که VSMPO-Avisma نام دارد. در پاسخ به این وضعیت نیز شرکت روسی با ابراز ناراحتی از چنین تصمیمی تصریح کرد؛ که ما برای بروز این رخداد آماده بودیم. با اینکه بوئینگ اعلام کرده خاتمه یافتن همکاری با تامین کننده تیتانیوم روسی اثری بر تداوم تولید هواپیما ندارد اما بررسی شواهد مختلف نشان می دهد اویسیما به تنهایی یک چهارم از کل تیتانیوم جهان را تامین می کند ضمن اینکه عمده نیاز بوئینگ در زمینه فلز تیتانیوم توسط همین شرکت روسی الاصل تامین می شود. چنین شوکی جدا از اثرات قیمتی بر بازار تیتانیوم، احتمالا بازار صنایع هوایی را نیز با تحولات تازه ای روبه رو خواهد کرد.

اثر بحران اوکراین بر بازارهای جهانی در حالی رخ داده است که بررسی مجله وردیکت (Verdict) نشان می دهد در فوریه نسبت به ژانویه خوش بینی نسبت به آینده اقتصاد جهان افزایش یافته است. روندی که البته با بروز بحران اوکراین احتمالا در نظرسنجی بعدی شاخص مدیران خرید جهان رنگ باخته و خوش بینی به وضعیت اقتصاد و صنعت را کاهش خواهد داد.