معاون وزیر صنعت: ۷۰ درصد گرد و غبار کشور منشأ داخلی دارد

به گزارش دنیای معدن، رئیس سازمان زمین شناسی ضمن اشاره به تدوین برنامه منشأ گرد و غبار کشور در این سازمان، گفت: انتقال آب از یک حوضه آبریز به حوضه آبریز دیگر تنش آبی را در کشور تشدید کرده است.

علیرضا شهیدی با بیان اینکه منشأ گرد و غبار در کشور توسط سازمان زمین شناسی تدوین شده، اظهار کرد: پیش از این تا گرد و غباری بلند می شد به طور کلی گفته می شد منشأ خارجی دارد، اما در گرد و غبار اخیر که اکثر استان ها را هم درگیر کرد، مشاهده شد قسمت اعظم گردوغبار موجود در هوا منشأ داخلی دارد.

وی ادامه داد: بررسی های ما نشان داد ۳۰ درصد گرد و غبار منشأ خارجی داشت و ۷۰ درصد دیگر منشأ داخلی دارد. نگاهی به تهران و مناطق حاشیه آن نشان می دهد اطراف این شهر، از فرودگاه امام خمینی (ره) گرفته تا بخش هایی از شهریار را کانون های تولید گرد و غبار فراگرفته است و این باعث می شود گرد و غبار به راحتی بلند شده و زندگی مردم را تحت تأثیر قرار دهد.

رئیس سازمان زمین شناسی گفت: تغییرات و خشکسالی مربوط به چند سال اخیر نیست و تغییراتی که در حال حاضر مشاهده می کنیم، یکی دو دهه است که آغاز شده است. ایران وارد یک دوره خشکسالی ۳۰ ساله شده که این دوره از حدود ۲۰ سال پیش شروع شده و اکنون آثار این دوره خشکسالی را مشاهده می کنیم.

شهیدی تصریح کرد: در گذشته برخی افراد بلافاصله بعد از اینکه بارندگی زیاد می شد می گفتند" ما دوره خشکسالی بلندمدت نداریم و ترسالی ها این نظریه را که ایران در دوره خشکسالی ۳۰ ساله است را نقض می کند" در صورتی که می بینیم در برخی سال ها یک مقدار بارندگی ها بیشتر بوده، اما این دلیل بر این نیست که دوره ترسالی آغاز شده باشد. ما همچنان در سیکل خشکسالی قرار داریم و سال به سال هم اثر های این خشکسالی بیشتر نمایان می شود.

وی بیان کرد: از سال ۱۳۷۰ با توجه به افزایش بیشتر از حد مجاز استفاده از آبخوان ها در کنار این خشکسالی موجب شد تا یک فشاری به آبخوان ها وارد شود و تراز منفی آب آن ها از ۱۳۷۰ آغاز شد، از آن زمان تا سال ۱۳۷۸ که جمعیت به ۶۰ میلیون نفر رسید تراز منفی آبخوان ها به منفی ۲۰ میلیارد متر مکعب رسید. در سال ۱۳۹۸ با جمعیت حدود ۸۰ میلیون نفری این تراز منفی به حدود ۱۳۴ میلیارد متر مکعب رسید و این در حالی است که مصرف سالیانه ۱۰۰ میلیارد مترمکعبی داریم و این نشان از آن دارد که ایران سال به سال در حال خشک تر شدن است.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه برخی افراد برای بیان وضعیت از واژه هایی استفاده می کنند که درست نیست، گفت: مثل اینکه برخی ها درباره "ورشکستگی آبی" صحبت کردند که این چنین چیزی اتفاق نیفتاده است و ما هنوز با مدیریت درست منابع آبی چه سطحی و چه زیرزمینی می توانیم این دوره خشک را پشت سر بگذاریم، هرچند پیش بینی ها نشان می دهد تا سال ۲۰۳۰ ایران جزو یکی از کشور های پرتنش آبی خواهد بود.

شهیدی ادامه داد: در حال حاضر نیز این تنش آبی در کشور دیده می شود، گاهی اوقات شاهدیم بین روستا ها و شهر های مختلف تنش ایجاد می شود هرچند موقتی است، اما وجود دارد، یا اینکه در بحث انتقال آب که کار درستی هم نیست و از یک حوضه آبریز به حوضه آبریز دیگر این تنش ها اتفاق می افتد.

وی بیان کرد: انتقال آب بین حوضه ای به هیچ عنوان توصیه نمی شود مگر برای شرب که شاید توجیه داشته باشد، اما این که آب را برای مصارف کشاورزی از یک حوضه آبریز به حوضه آبریز دیگر انتقال دهیم با توجه به اینکه بازدهی کشاورزی مان خوب نیست، به معنای نابودی و هدر رفت آب است. با این دخالتی که در حوضه های آبریز انجام می دهیم سبب می شویم آن تعادلی که در هزاره های گذشته به وجود آمده بوده و هر جا با یک سیستمی پیش می رفت، تغییر کند و این انتقال سبب می شود تغییرات کوتاه مدت و بلندمدت ایجاد شود که درست نیست.

رئیس سازمان زمین شناسی افزود: انتقال مصنوعی آب سبب می شود کشاورز فکر کند آب زیاد است و شروع به کاشت برنج می کند و این مسئله بعد ها با بروز خشکسالی، بحران زا خواهد بود.

شهیدی گفت: چرخه آب، چرخه پیچیده ای است که به تازگی هم تغییرات اقلیمی به آن اضافه شده است که سبب شده کشورمان با توجه به اینکه بین ۶۰ تا ۶۵ درصد آن در اقلیم خشک و نیمه خشک و بیابانی قرار دارد، تغییر اقلیم اثر خود را در این زمینه نمایان کرده است. برخی کشور ها در زمینه این تغییر اقلیم خوب عمل کرده اند؛ به طور مثال پاکستان اعلام کرده که تغییر اقلیم روی این کشور خیلی اثرگذار بوده و بر همین اساس تلاش دارد از فناوری های نوین روز استفاده کند، همچنین به دنبال استفاده از وام های جهانی است تا خسارات تغییر اقلیم را به نوعی جبران کند، اما در کشور ما هیچ سازمان و نهادی نیست که محاسبه کند چه مقدار تغییر اقلیم تأثیرگذار بوده است؟

معاون وزیر صنعت ادامه داد: در کشورما با وجود سازمان های تخصصی زیاد هرکدام به صورت جزایری جداگانه عمل می کنند در حالی که نیازمند یک مدیریت واحد هستیم. البته در سیستم سازمانی کشور سازمان مدیریت بحران وجود دارد که اغلب باید در زمینه همه مخاطرات که یکی همین آب می تواند باشد و ریزگرد ها که بحث اصلی است باید به نوعی سیاست گذاری کند، اما هنوز این اجماع ایجاد نشده که هر سازمان با سازمان های تخصصی دیگر یک سری کار ها را به صورت تیمی انجام دهند.

شهیدی توضیح داد: بحران هایی که در ایران اتفاق می افتند دو منشأ جوی و زمینی دارند که جوی ها مربوط به سازمان هواشناسی است و زمینی ها هم مربوط به سازمان زمین شناسی، اما در عمل این دو سازمان که هر دو حاکمیتی هم هستند زیاد در برخی موارد ورود نمی کنند که این مورد یک مشکل مدیریتی است و امیدواریم با حضور رئیس جدید سازمان مدیریت بحران این اتفاق ها کمتر شده و بتوان به صورت متمرکز در مخاطرات کار های بهتری انجام داد.

وی گفت: هر جا که آب نباشد حیات نیست و حیات هم که نباشد مکان و زیستگاهی هم نباشد و این مهم باعث شده تا بحث مهاجرت و خالی شدن خش هایی از کشور از سکنه افزایش پیدا کند که این مورد به لحاظ امنیتی هم می تواند تاثیرات بدی داشته باشد.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت خاطرنشان کرد: شنیده شده از تعدادی از استان های شرقی و جنوبی کشور حدود ۶۰۰ هزار نفر مهاجرت داشتند به شمال، و در کل جهان هم مهاجرت به سمت شمال در حال اتفاق افتادن است و هرچه آب کمتر باشد زمین خشک تر خواهد شد و خشک تر شدن زمین باعث می شود که در گذشته اگر در قسمتی بادی می وزید حدود ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر خاک بلندمی شد، اما الان با کوچک ترین تغییر جوی خاک به هوا بلند می شود.تسنیم