دود توافق غرب در چشم صنعت فولاد چین

به گزارش دنیای معدن، بهای شمش و مقاطع طویل فولادی در بازارهای جهانی، برخلاف سایر فلزات صنعتی از رکوردشکنی قیمتی خود در سال‌جاری میلادی فاصله‌‌‌ معناداری گرفته است. کاهش سرعت رشد اقتصادی دنیا ظرف سه‌ماه سوم سال‌جاری میلادی و ایجاد بحران در شرکت‌های توسعه‌‌‌دهنده ساخت‌‌‌وساز در دنیا با افت تقاضا برای محصولات فولادی، از مهم‌ترین دلایل عقبگرد قیمتی فولاد بود. در این شرایط، توافق ایالات‌متحده آمریکا و اتحادیه اروپا بر سر حذف تعرفه واردات و در عین حال، توافق بر سر محدودیت واردات فولاد کثیف (فولادی که در مسیر تولید با انتشار آلاینده‌‌‌های کربنی قابل‌توجهی همراه است) می‌تواند بر بحران کاهش سود فولادسازان چینی بیفزاید.

  سهم ۲۰ درصدی فولادسازان چینی در انتشار آلاینده‌‌‌های کربنی

افزایش توجه جهانی به کاهش انتشار آلاینده‌‌‌های کربنی باعث شده است تا الزام صنایع مختلف برای استفاده از انرژی‌‌‌های سبز با جدیت بیشتری پیگیری شود. اهمیت این موضوع در جامعه جهانی به میزانی افزایش یافته است که اتحادیه اروپا و ایالات‌متحده آمریکا در جریان مذاکرات خود برای رفع موانع تعرفه‌‌‌ای در جریان تجارت دو کشور، به اعمال فشار برای کاهش انتشار آلاینده‌‌‌های کربنی از صنایعی همچون فولاد نیز می‌پردازند.

در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ میلادی، دولت ایالات‌متحده آمریکا تعرفه ۲۵ و ۱۰ درصدی را بر واردات فولاد و آلومینیوم از اتحادیه اروپا وضع کرد و به این ترتیب سلسه‌‌‌ای از تنش‌‌‌های تجاری میان دو کشور شروع و ادامه‌‌‌دار شد؛ به‌‌‌گونه‌‌‌ای که دو طرف، تعرفه‌‌‌هایی بر واردات محصولات مختلف صادراتی یکدیگر وضع کردند. با توجه به تبعات منفی وضع عوارض صادراتی میان مبادلات تجاری دو طرف، مذاکراتی در خصوص رسیدن به توافق جدید برای بهبود وضعیت مبادلات تجاری میان دو کشور شروع شد که با روی کار آمدن جو بایدن، روند این مذاکرات سرعت بیشتری به خود گرفت.

ظرف روزهای اخیر، اخباری درباره توافق دو طرف بر سر حذف عوارض صادرات فولاد و آلومینیوم منتشر شد. در نهایت، جو بایدن در حاشیه نشست سران G۲۰ در ایتالیا در روز پایانی ماه اکتبر، از قراردادی جدید میان دو طرف خبر داد که به کشورهای اتحادیه اروپا اجازه صادرات فولاد و آلومینیوم (با میزانی مشخص) به ایالات متحده را بدون عوارض گمرکی خواهد داد. اتحادیه اروپا نیز در پاسخ به این اقدام مثبت، تعرفه‌‌‌های تلافی‌جویانه را که بر محصولات آمریکایی، از جمله قایق‌‌‌های موتوری و موتورسیکلت‌‌‌های هارلی دیویدسون وضع کرده بود، حذف می‌کند.

توافق دو طرف در بخش فولاد و آلومینیوم تنها به لغو معافیت مالیاتی محدود نشد. جو بایدن در حاشیه این نشست، از توافق دو طرف بر سر وضع محدودیت برای‌‌‌ واردات فولاد کثیف از چین خبر داد. فولاد کثیف به محصولات فولادی گفته می‌شود که در فرآیند تولید آنها توجهی به کاهش انتشار آلاینده‌‌‌های کربنی نشده باشد.

اتحادیه اروپا طی اقدامات خود در جهت کاهش انتشار آلاینده‌‌‌های کربنی، در گام اول صنایع این کشور را به حرکت به سمت استفاده از انرژی‌‌‌های سبز ملزم کرده است. در گام دوم نیز قصد دارد با وضع عوارض بر واردات محصولاتی که طی فرآیند تولید آنها آلاینده‌‌‌های کربنی وارد جو زمین می‌شود، تولیدکنندگان سایر نقاط دنیا را ملزم به حرکت به سمت استفاده از انرژی‌‌‌های پاک کند. صنایعی همچون فولاد و آلومینیوم جزو آلاینده‌‌‌ترین صنایع دنیا به‌‌‌ شمار می‌‌‌روند. تخمین زده می‌شود که حدود ۲۰درصد تولید کربن در چین مربوط به فعالیت فولادسازان این کشور است. همراه کردن ایالات‌متحده آمریکا با این توافق می‌تواند فشار بر صنایع چین در زمینه کاهش انتشار آلاینده‌‌‌های کربنی را شدت بیشتری ببخشد.

بایدن در بخش دیگری از گزارش خود به ایجاد ظرفیت‌‌‌های مازاد در صنایع مختلف، از جمله فولاد و آلومینیوم در چین اشاره کرد و این رویه را حرکتی در جهت از میان بردن تعادل بازار جهانی و البته تخریب محیط‌زیست دانست. دولت بایدن قصد دارد در خصوص تبعات منفی ایجاد ظرفیت مازاد در صنایع فولاد و آلومینیوم در بازارهای این محصولات با ژاپن و بریتانیا به رایزنی بپردازد و با اعمال فشار بر چین از بقای صنایع خود حمایت کند.

  توافقی برای ضربه‌زدن به فولادسازان چینی

توافق ایالات‌متحده آمریکا و اروپا بر سر حذف تعرفه‌‌‌ها، بهبود روابط تجاری و در عین حال فشار بر چینی‌‌‌ها برای کاهش انتشار آلاینده‌‌‌های کربنی و افت ظرفیت مازاد ایجادشده در صنایع فولادی و آلومینیومی خود می‌تواند تولید و تجارت را در چین، به‌‌‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده و تامین‌‌‌کننده محصولات صنعتی دنیا تحت‌الشعاع قرار دهد و ضربه جدیدی به صنایع فولادی چین وارد کند.

دولت پکن به‌‌‌منظور کاهش انتشار آلاینده‌‌‌های کربنی در این کشور ظرف یک‌سال اخیر، سیاست‌‌‌های نظارتی جدی را بر فولادسازان و واحدهای ذوب آلومینیوم در استان‌‌‌های مختلف این کشور اعمال کرد که از جمله آنها می‌توان به توقف تولید واحدهای قدیمی، افزایش ظرفیت فعال واحدهای تولیدی و توقف تولید برخی واحدهای فولادساز و آلومینیومی این کشور در روزهای سرد سال اشاره کرد.

با وجود اقدامات دولت پکن در خصوص کاهش انتشار آلاینده‌‌‌های کربنی، سایر اقتصادهای بزرگ دنیا درصدد هستند تا این روند را با اعمال سختگیری بیشتر سرعت ببخشند. البته در این میان، اعمال فشار با توجیه زیست‌محیطی و قابل پذیرش جامعه جهانی بر چین برای کاهش سرعت رشد اقتصادی دومین اقتصاد دنیا نیز در اهداف تصمیم‌گیرندگان محتمل است.

  چین بزرگ‌ترین منتشرکننده گازهای گلخانه‌‌‌ای است؟

چین بزرگ‌ترین منتشرکننده گازهای گلخانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در دنیاست و ایالات‌متحده آمریکا در رتبه دوم در این زمینه قرار دارد. اما در این رتبه‌‌‌بندی به جمعیت و وسعت هر کشور توجه نمی‌شود. درواقع اگر سرانه انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای برای چین و ایالات‌متحده محاسبه شود، ایالات‌متحده به سیاق گذشته سردمدار سرانه تولید آلاینده‌‌‌های کربنی در دنیا به شمار می‌رود.

در عین حال، گازهای گلخانه‌‌‌ای منتشرشده در جو زمین باقی می‌‌‌ماند و در نتیجه برای بررسی دقیق‌‌‌تر سهم هر کشور در بحران آب‌‌‌وهوایی امروز باید میزان انتشار آلاینده‌‌‌های کربنی در طول دهه‌‌‌های اخیر مدنظر قرار گیرد. بررسی دقیق‌‌‌تر آمار انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای در دنیا حاکی از آن است که کشورهای توسعه‌‌‌یافته که امروز سردمدار مقابله با انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای هستند، بیشترین سهم را در ایجاد وضعیت کنونی اقلیمی زمین دارند؛ بنابراین انتظار می‌رود سهم بیشتری در بحران کنونی برای خود قائل شوند.

استفاده از زغال‌‌‌سنگ به‌‌‌عنوان منبع اصلی تامین انرژی در چین، یکی از دلایل بالا بودن انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای در این کشور است. بنا بر اعلام آژانس بین‌المللی انرژی، تولید گازهای گلخانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در چین، در بخش تولید فولاد و سیمان برابر کل تولید این گازها در اتحادیه اروپاست. رواج استفاده از گاز طبیعی در کشورهای اروپایی و آمریکایی به جای زغال‌‌‌سنگ یکی از دلایل انتشار کمتر گازهای گلخانه‌‌‌ای در این مناطق است؛ هرچند استفاده از گاز طبیعی نیز معایب زیست‌‌‌محیطی خود را دارد و محققان حرکت به سمت توسعه انرژی‌‌‌های سبز را تنها راه‌ نجات دنیا از بحران آب‌‌‌وهوایی می‌‌‌دانند. با توجه به روند توسعه صنعتی در دنیا تحقق استفاده از انرژی‌‌‌های پاک برای تولید صنعتی، حتی با وضع تعرفه به‌سادگی امکان‌‌‌پذیر نیست.