افق مبهم تولید جهانی فولاد در ۲۰۲۲

به گزارش دنیای معدن، تحریم روسیه و عرضه غیررسمی محصولات فولادی این کشور به بازار جهانی اما با مهار این شوک، قیمت ها را در جهت کاهشی سوق داده است. دلیل این موضوع عمدتا به رفتار بازیگران روسی در بازار فولاد مربوط است که محصولات خود را با قیمت کمتر به مشتریان عرضه می کنند تا به این وسیله درآمد خود را در سطح مطلوبی نگه داشته و تولید ادامه یابد.

به رغم افت تولید ماهانه فولاد در جهان (نسبت به مدت مشابه سال قبل) در ماه آوریل میزان تولید بیشتر از ماه مارس بود. به رغم این وضعیت اما همچنان شکاف مشخصی در بازار جهانی فولاد وجود دارد که ناشی از کاهش مستمر تولید فولاد در فاصله ماه های ژانویه تا آوریل ۲۰۲۲ است. انتشار آمارهای تولید فولاد در ۶۴کشور مرجع در آوریل نشان از همین موضوع دارد.

با توجه به جمع بندی های اولیه از شرایط تولید و مصرف فولاد در ۴ماهه نخست ۲۰۲۲ مشخص شد تولید این فلز اساسی در ابتدای سال تا پایان ماه نخست تابستان حدود ۶۲۰ میلیون تن بوده که به معنای نزول بیش از ۷درصد تولید فولاد در جهان است.

دلیل عمده این افول به جنگ اوکراین و روسیه و بی میلی چین به تداوم تولید بی محابای فولاد برمی گردد. منطقه CIS با افت ۱۱درصدی در تولید ۴ماهه رکورددار سقوط در جهان است. کل تولید این منطقه در این دوره زمانی حدود ۳/ ۳۱ میلیون تن است.

نزول تولید فولاد در این منطقه در آوریل شدید بوده و به ورای ۱۸درصد می رسد که عمدتا ناشی از خاموشی چراغ تولید فولاد در بخش هایی از کشور اوکراین است. این ناحیه در حالی در این ماه ۳/ ۷میلیون تن فولاد تولید کرده که این منطقه سال گذشته در همین ماه بیش از ۸ میلیون تن تولید داشت و در مجموع ۴ماهه نیز حدود ۳۵ میلیون تن بود.

بعد از این ناحیه جنگ زده، این آسیا و اقیانوسیه و به طور ویژه چین است که در زمینه تولید فولاد با کاهش عملکرد روبه رو است. کاهشی که عمدتا ناشی از مسائل زیست محیطی و برخی ابهامات در زمینه سیاستگذاری حزب کمونیست است. چین که تا اینجای سال بیش از ۱۰ درصد کاهش تولید داشته، تولید فولاد خود را نسبت به مدت مشابه سال گذشته حد فاصل ژانویه تا آوریل بیش از ۳۰ میلیون تن کم کرده است. چین که از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون ۳۳۶ میلیون و ۲۰۰هزار تن فولاد تولید کرده، سهمی ۷۴درصدی از کل تولید فولاد در آسیا-اقیانوسیه دارد.

افت تولید در این کشور در کنار کاهش تولید فولاد در ژاپن موجب شده تا رشد محسوس تولید در هند اثر چندانی بر آمارهای صنعت فولاد جهان نداشته باشد.

تولید در سه ماه ژانویه، فوریه و مارس به ترتیب حدود ۱/ ۶، ۷/ ۵ و ۸/ ۵ درصد افت کرده و در آوریل ۲۰۲۲ نیز بیش از ۵درصد کاهش یافته است. میزان تولید فولاد در جهان در سه ماه ژانویه، فوریه و مارس به ترتیب معادل ۱۵۵، ۷/ ۱۴۲ و ۱۶۱ میلیون تن بوده است. بر مبنای اعلام انجمن جهانی فولاد اگر در همه ماه های بعدی تا پایان سال ۲۰۲۲ تولید در سطح ماه آوریل باقی بماند، میزان تولید جهانی فولاد در این سال را به ورای ۱۹۰۰ میلیون تن خواهد رساند که رقم قابل توجهی است. اهمیت این رقم قابل توجه این است که نسبت به سال ۲۰۲۱ در مرتبه بالاتری است.

موضوعی که خبر از امکان پذیری بروز رشد تولید جهانی فولاد در سال ۲۰۲۲ می دهد. در سال ۲۰۲۱ کل تولید فولاد در ۶۴ کشور منتخب حدود ۱۹۱۱ میلیون تن بود که حدود ۳درصد بیش از رقم به دست آمده در سال ۲۰۲۰ بود. به این ترتیب می توان ادعا کرد اگر ابهامات ناشی از جنگ، پاندمی و جدال های تجاری از جهان رخت ببندد یا مسیر به سمت کاهش تنش ها و فرونشستن ابهامات حرکت کند، احتمال رشد تولید کاملا محتمل است.

دلیل عبور میزان تولید جهانی فولاد در آوریل به ورای ۱۶۱میلیون تن این است که قیمت در سطح قابل قبولی قرار داشت و در آن مقطع تولیدکنندگان را تحریک کرد. در این ماه عمدتا قیمت فولادخام در بازارهای جهانی در بازه محدود و به نسبت مناسبی نوسان داشت و همین عامل باعث شد تا تولیدکنندگان جهانی فولاد به سمت کسب سود و افزایش درآمد حرکت کنند. در آوریل ۲۰۲۲ قیمت فولادخام در محدوده هر تن ۷۵۵ دلار قرار داشت. این عدد در ابتدای ماه آوریل حدود ۷۵۰ دلار بود که در برخی مقاطع تا ۷۷۵ دلار نیز صعود کرد و در ابتدای ماه می حتی به ۸۰۰دلار نیز نزدیک شد، اما این روند از اواسط ماه می معکوس شد و به دلایل مختلفی رو به نزول گذاشت.

براین مبنا می توان ادعا کرد با توجه به نامشخص بودن نحوه بازی فولادسازان روسی، ابهامات فولادسازان چین برای برنامه ریزی و تولید و نیز ضربات جنگ به پیکر صنایع فولاد اوکراین، انتظار یک شرایط کاملا باثبات در بازار جهانی دور از عقلانیت است. از آن سو هنوز درباره پایان یا تداوم پاندمی و بازگشت واریانت های تازه ویروس کووید-۱۹ نمی توان با قطعیت سخن گفت، بنابراین هر نوع تحلیلی درباره آتیه بازار جهانی فولاد و نحوه عملکرد فولادسازان باید با لحاظ این مسائل تهیه و تنظیم شود.

پیش بینی «دنیای اقتصاد» از آتیه قیمت فولادخام در بازار جهانی، کاهش قیمت تا سطوح پایین تر از ۶۹۰ دلار است. بررسی گزارش های مختلف موسسات تحقیقاتی در کنار مطالعه سناریوهای مختلف نهادهای بین المللی از آینده اقتصاد جهان، این گزاره را تایید می کند.

برای نمونه وب سایت تریدینگ اکانومیک پیش بینی کرده بهای فولاد تا پایان سال به سطح ۶۴۰ دلار می رسد. برخی دیگر از موسسات تحقیقاتی نیز نزول تا سطح ۷۰۰ دلار را پیش بینی کرده اند.

تحقق این اعداد به معنای کاهش انگیزه تولید و افت خروجی در صنایع فولاد در اقصی نقاط جهان است. این یعنی نه تنها نرخ تولید فولاد در جهان در سال ۲۰۲۱ دوباره تکرار نخواهد شد که احتمالا در سال ۲۰۲۲ جهان شاهد سقوط تولید فولادخام به سطحی کمتر از ۱۸۵۰ میلیون تن باشد.