بحران انرژی؛ گریبانگیر فولادسازان اروپایی

محمدجواد قائدی: یکی از مشکلاتی که بسیاری از صنایع دنیا با آن دست و پنجه نرم می‌کنند موضوع انرژی است. مسأله انرژی خصوصا در تولید فلزات بسیار مهم است چرا که در فرایند تولید مقاطع مختلف، برق و گاز نقشی کلیدی را بازی می‌کنند.

تولیدکنندگان فولاد به عنوان یکی از مهم‌ترین فلزات اساسی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و در روش‌های مختلف نظیر کوره قوس و کوره‌بلند چه برای تولید محصولات طویل، چه تولید ورق که دو محصول مهم و کلیدی و پرکاربرد هستند و چه برای تولید مقاطع دیگر، بحران انرژی می‌تواند بر روند تولید آن‌ها تأثیرگذار باشد.

زمستان سرد صنایع در اروپا

پس از وقوع بحران‌های سیاسی در اروپا با شکل‌گرفتن نزاع میان روسیه و اوکراین، تحریم‌های زیادی علیه روسیه اعمال شد. روسیه نیز در پاسخ به این تحریم‌ها محدودیت‌های انرژی را به بهانه تعمیرات خطوط لوله انتقال گاز، علیه اتحادیه اروپا اعمال کرد. در نتیجه این تحریم‌ها که در آستانه زمستان انجام شد، هشتگ «زمستان سرد» در شبکه‌های اجتماعی به راه افتاد و پس از چندی ترند شد. به همین خاطر بسیاری از مردم در کشورهای اروپایی برای تأمین انرژی مورد نیاز برای گرم ماندن خانه‌هایشان به جمع کردن چوب و ... پرداختند.

اما در این بین بحران انرژی برای صنایع بسیار متفاوت است. نبود انرژی همانطور که در ابتدای گزارش گفته شد به چالش بزرگی برای صنعت اروپا که بخش زیادی از درامدهای اتحادیه اروپا از این محل تأمین می‌شود تبدیل شده است. بسیاری از صنایع انرژی‌بر اروپا نظیر تولیدکنندگان فلزات، شیشه‌سازی، کود، سیمان، مواد شیمیایی و... به آستانه تعطیلی کشیده شدند.

صنعت فولاد اروپا نیز که یکی از مهم‌ترین صنایع در اتحادیه اروپا است امروز با این بحران دست و پنجه نرم می‌کند. به گزارش رویترز، بحران انرژی در اروپا به یکی از یکی از مشکلات بزرگ تولیدکنندگان فلزات، خصوصا فولادی‌ها تبدیل شده است. علاوه براین به خاطر کمبود حامل‌های انرژی، قیمت‌ها نیز افزایش یافته و به همین علت صادرات محصولات فولادی کم شده و مجبور به واردات این کالای مهم خواهند شد.

همچنین طبق گزارش رویترز، 50 درصد از ظرفیت آلمینیوم و روی تحت تأثیر این بحران‌ها قرار گرفته و به زودی اتحادیه اروپا را مجبور به واردات فلزات اساسی خواهد کرد. بسیاری از کارخانه‌های تولید فلزات اساسی نیز به خاطر این بحران‌ها، اجباراً به تعمیرات اساسی خطوط تولید خود پرداخته‌اند.

دو پلنت آرسلورمیتال تعطیل شد

شرکت آرسلورمیتال بزرگترین تولیدکننده فولاد در جهان است که تولید فولاد خام آن، در سال ۲۰۱۱ معادل حدود ۱۰۰ میلیون تن برآورد شده‌است. در سال ۲۰۱۲ این هلدینگ، در فهرست فورچون جهانی ۵۰۰ در رتبه ۷۰ از بزرگترین شرکت‌های جهان قرار گرفت.

این روزها آرسلورمیتال نیز قربانی بحران‌های انرژی شد و به زودی دو پلنت آن در آلمان از چرخه تولید خارج می‌شود. این فولادساز بزرگ دنیا دلیل این تعطیلی را افزایش هزینه برق و در نتیجه بی‌سود شدن فعالیت این پلنت‌ها عنوان کرده است.

البته این بحران، تنها مشکل امروز فولادسازان اروپایی نیست و به خاطر تلاش‌ها برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، قیمت‌ها در حال کاهش بوده و از سطح تقاضا نیز کاسته شده است.

علاوه بر این یکی از کوره‌های بلند این شرکت در اسپانیا نیز به زودی تعطیل خواهد شد. 3.65 میلیون تن فولاد از پلنت‌های این شرکت در آلمان و اسپانیا تولید می‌شود که خلأ این حجم از محصولات فولادی می‌تواند برای بازار جهانی بسیار چالش‌برانگیز باشد.

فرصتی برای تصاحب بازار

این بحران‌ها در صورت ادامه‌دار شدن می‌تواند اقتصاد اروپا را بسیار تحت‌ تأثیر قرار دهد. از سویی اتحادیه اروپا تولیدکننده و صادرکننده بسیاری از محصولات بوده که امروز به خاطر محدودیت‌های انرژی دیگر نمی‌تواند این محصولات را تولید کند و در نتیجه درامد حاصل از آن دیگر احصاء نخواهد شد. از طرف دیگر به زودی این کشورها تبدیل به واردکننده بسیاری از محصولات خواهند بود.

به همین خاطر این فرصت خوبی است که کشورهای آسیایی نظیر چین، هند، ترکیه، ایران و ... که انرژی فراوان‌تری را در اختیار دارند می‌توانند خلأ موجود را نه تنها در زمینه فلزات اساسی بلکه در بسیاری از صنایع انرژی‌بر جبران کنند.

البته محدودیت‌های انرژی به خاطر دلایلی نظیر سیاست‌گذاری‌ها، نبود مصرف بهینه در مصارف خانگی و.... در ایران نیز وجود دارد و با فرا رسیدن زمستان بسیاری از صنایع از جمله فولادسازان را با چالش محدودیت‌های گاز روبرو می‌شوند، بحرانی که باید با مدیریت مجموعه‌های تصمیم‌گیرنده از چالش‌ها تبدیل به فرصت شوند. امروز با توجه به بحران‌های جهانی، فرصت خوبی برای فولادسازان ایرانی برای حضور در بازار جهانی فراهم شده تا با تولید محصولات کیفی و ارزش افزوده بالا، کمبود محصولات فولادی را در بازارهای دنیا جبران کنند.