دو گام تا توسعه آلومینیوم

به گزارش دنیای معدن، مطابق با بررسی های صورت گرفته در حال حاضر یکی از عمده مشکلات تولیدکنندگان شمش و بیلت آلومینیومی این است که ناچار هستند در شرایط تحریم ۸۰ درصد مواد اولیه موردنیاز خود را از طریق واسطه های مختلف به قیمت های بسیار بیشتر از قیمت های جهانی تهیه و به کشور وارد کنند. احمد مجیدی، مدیرعامل شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) معتقد است این چالش با حمایت از سرمایه گذاری و تولید مواد اولیه مورد نیاز تولید شمش آلومینیوم در داخل کشور، قابل حل خواهد بود. او در گفت وگو با «دنیای اقتصاد» از شرکت آلومینای ایران به عنوان تنها تامین کننده بوکسیت و آلومینا در ایران دو انتظار خود را مطرح کرد. نخست اینکه سالانه حداقل ۶۰ هزار تن پودر آلومینا از طریق این شرکت در اختیار آنها قرار گیرد و دوم اینکه میزان سهمیه و قیمت فروش پودر آلومینای این شرکت توسط کارگروه تنظیم بازار تعیین و اعلام شود.

به عنوان سوال نخست بفرمایید صنعت آلومینیوم در اقتصاد ایران چه جایگاهی دارد؟ و اینکه آیا این صنعت می تواند ظرفیت های خاموش را در کشور فعال کند؟

آلومینیوم پس از فولاد بیشترین تولید و مصرف را در جهان دارد و میزان مصرف آن به تنهایی از مجموع فلزات غیرآهنی دیگر بیشتر است، به گونه ای که آن را فلز قرن ۲۱ نامیده اند. از آنجاکه صنایع آلومینیوم انرژی بسیار زیادی مصرف می کنند کشورهای صنعتی آلومینیوم را بانک انرژی لقب داده اند و تولیدکنندگان آلومینیوم به دنبال توسعه این صنعت در مناطق برخوردار از انرژی هستند. از طرفی کشورهای نفت خیز جهان به ویژه در حوزه خلیج فارس از جمله ایران به دلیل در اختیار داشتن ذخایر عظیم انرژی به عنوان جایگاه مناسی برای سرمایه گذاری در صنایع آلومینیوم هستند.

در این میان روند صنعتی شدن کشور و رشد مصرف آلومینیوم در صنایع مختلف سبب قرار گرفتن ایران در ردیف کشورهای واردکننده آلومینا شده است. مجتمع تولید آلومینای ایران و کارخانه تولید آلومینیوم المهدی بندرعباس جهت تامین بخشی از این نیاز در سال های اخیر شروع به فعالیت کرده اند. از آنجا که ذخایر بوکسیت ایران از نظر کیفیت در حد مطلوبی قرار ندارند، به منظور تهیه آلومینای مورد نیاز کشور در سال های آینده باید به سایر منابع تولید آلومینا توجه خاص شود. آلومینیوم در صنایع پایین دستی مصرف داشته و رشد تولید آن کمک فراوانی به رشد تولید ناخالص داخلی و اشتغالزایی کرده است. بنابراین در صورت مطالعه جامع بازار و شناخت ظرفیت های سرمایه گذاری و توجیهات اقتصادی، می توان نسبت به معرفی ظرفیت های تولید بالقوه اقدام کرد. با این حال باید گفت خوشبختانه در صنعت آلومینیوم نسبت به سهم ذخایر بوکسیت موجود در کشور در جایگاه خوبی قرار داریم. با وجود این نیاز کارخانه های آلومینیوم سازی و همچنین مصرف داخلی این فلز سبب واردات آلومینا شده است. از طرفی ایران دارای ذخایر زیادی آلونیت و نفلین سینیت است که در صورت واردات و یا ایجاد تکنولوژی استفاده از این کانی ها جهت تولید آلومینا می توان علاوه بر تامین مصرف و نیاز داخلی وارد بازار صادرات جهانی شد.

به علت خواص منحصربه فرد فلز آلومینیوم و استراتژیک بودن این فلز در دنیا، روز به روز استفاده از آن در بسیاری از صنایع و بخصوص صنایع با تکنولوژی بالا، گسترده تر شده و نیاز بازار جهانی به مصرف این فلز افزایش چشمگیری یافته است. با توجه به هدف گذاری تولید ارقام بالایی از این فلز در برنامه های توسعه ای کشور و احداث چند کارخانه تولید شمش آلومینیوم اهمیت تولید این فلز استراتژیک بیشتر مشخص می شود. ماده اولیه و اصلی جهت تولید این فلز، اکسید آلومینیوم با درصد خلوص بالا بوده و تنها تولیدکننده پودر آلومینا در کشور، شرکت آلومینای ایران (مجتمع جاجرم) است. شرکت ایرالکو به عنوان مشتری شرکت آلومینای ایران، چه انتظاراتی از این شرکت دارد؟

در حال حاضر چهار شرکت تولیدکننده شمش آلومینیوم در کشور وجود دارند و برای تولید آن، به ماده اولیه پودر آلومینا نیاز دارند که ۲۴۰ هزار تن از آن در شرکت آلومینای ایران تولید می شود. شرکت ایرالکو، به عنوان تولیدکننده آلومینیوم در ایران از شرکت آلومینای ایران که ماده اولیه و اصلی ما را تولید می کند دو انتظار دارد. نخست اینکه سالانه حداقل ۶۰ هزار تن پودر آلومینا از طریق این شرکت در اختیار ما قرار گیرد و خواسته دوم این است که همانطور که سقف عرضه و قیمت شمش تولیدی ما در کارگروه تنظیم بازار تعیین شده، میزان سهمیه و قیمت فروش پودر آلومینای این شرکت نیز توسط کارگروه تنظیم بازار تعیین و اعلام شود.

در سال های بعد از تحریم و لغو برجام، اقتصاد ایران با دست اندازهای متعددی روبه رو شد. در این میان بسیاری از صنایع نیز از جمله صنعت آلومینیوم به دلیل اعمال تحریم ها شرایط متفاوتی را نسبت به گذشته تجربه کرد. لطفا از چالش ها و مشکلاتی که در حوزه صنعت آلومینیوم در این مدت رخ داد بگویید.

در حال حاضر یکی از عمده ترین مشکلات تولیدکنندگان شمش و بیلت آلومینیومی از جمله مجموعه ما این است که ناچار هستیم در شرایط سخت تحریمی ۸۰ درصد مواد اولیه موردنیاز خود را از طریق واسطه های مختلف به قیمت های بسیار بیشتر از قیمت های جهانی تهیه و به کشور وارد کنیم. از طرف دیگر با توجه به مصوبه کارگروه تنظیم بازار ناگزیر هستیم محصول تولیدی را به قیمت پایه LME لندن و قیمت ارز نیمایی در بورس کالا عرضه کنیم. در حالی که به عنوان تولیدکننده درخواست داریم متناسب با هزینه های بیشتری که باید بپردازیم، قیمت نیز به همین نسبت در کارگروه تنظیم بازار تعیین شود که ضرری متوجه تولیدکنندگان شمش و بیلت نشود.

اما از دیگر چالش هایی که شرکت ایرالکو با آن مواجه است می توان به افزایش قیمت سوخت و انرژی اشاره کرد. از طرفی آسیب شناسی ها نشان می دهد که افزایش هزینه های برق تا ۷ برابر، گاز تا ۱۰ برابر و آب تا ۴ برابر در سال جاری، از دیگر مشکلات کارخانه های تولیدکننده شمش آلومینیوم بوده است.

برای حل مشکلات حوزه آلومینیوم در ایران و توسعه این صنعت چه پیشنهادهایی دارید؟

با توجه به اینکه در حال حاضر سه شرکت عمده تولیدکننده شمش و بیلت آلومینیوم در فهرست تحریم ها قرار دارند، انتظار این است که دستگاه های مسوول متناسب با انواع تحریم ها، تسهیلات مناسب را فراهم آورند. مسلما تولید آلومینیوم در کشور ما تنها مزیتی که تاکنون داشته، قیمت حامل های انرژی بوده که با حذف این مزیت امکان سرمایه گذاری جدید در این صنعت بسیار ضعیف خواهد شد. از این رو حمایت از سرمایه گذاری و تولید مواد اولیه مورد نیاز تولید شمش آلومینیوم در داخل کشور یکی از ضرورت هایی است که باید به آن توجه و اهتمام جدی شود.دنیای اقتصاد