معدن کاوی در کوه سفید صفاشهر فارس؛ فرصت یا تهدید؟
دنیای معدن-صفاشهر مرکز شهرستان خرم بید استان فارس است که اهالی این شهرستان اخیرا دغدغه های بسیاری درمورد صدورمجوز بهره برداری از یک معدن در نزدیکی این شهر دارند اما متولیان امر معتقدند که معدن کاوی با رعایت ضوابط نقش مهمی در رونق تولید دارد وحمایت از سرمایه گذاری در بخش معدن نباید نادیده گرفته شود.
به گزارش دنیای معدن، صفاشهر دارای ذخایر معدنی قابل توجهی است و در زمینه ذخایر سنگ مرمریت، خاک سیلیس و سنگ آهن جزو شهرستان های برتر استان به شمار می رود و حتی معدن سنگ مرمریت آن موجب رونق بیش از ۲۰۰ کارخانه سنگ بری در منطقه شده است و سنگ این معدن به کشورهای دیگر هم صادر می شود. به طور کلی این منطقه از ظرفیت بالایی در حوزه معدن کاوی برخوردار است. فرآیندی که اگرچه می تواند مزایای رفاهی، مالی و اشتغالزایی خوبی برای مردم این منطقه به دنبال داشته باشد اما فعالیت های معدنی در صفاشهر اخیراً موجبات اعتراض اهالی این منطقه را فراهم کرده است.
ضرورت ایجاد کارگروه تخصصی برای بررسی مسائل و معضلات زیست محیطی کوه سفید
مدتی است که بهره برداری از یک معدن در کوه سفید که در شرق صفاشهر واقع شده، واکنش ساکنان پیرامون این منطقه را برانگیخته است. به طوری که امام جمعه صفاشهر نیز چندین هفته در خطبه های نمازجمعه به این موضوع به عنوان مهمترین دغدغه مردم و جوانان این شهرستان اشاره کرده و خواستار رفع این مشکل توسط مسئولین شهرستان و استان شده است.
حجت الاسلام عادل حاجی پور با اعتقاد به اینکه وظیفه امام جمعه راهبری حرکت های مردمی و حمایت از مطالبات مردم و نیازهای حقیقی شهر است، بر این باور است که مطالبات مردمی در رابطه با کوه سفید از مهمترین دغدغه های مردم صفاشهر است که این مشکل سالهاست مردم و به ویژه جوانان این شهر را رنجانده است.
به گفته امام جمعه صفاشهر نهادهای نظارتی، قضایی و امنیتی وظیفه قانونی برای پیگیری مطالبات مردمی در این زمینه دارند و بایستی نسبت به مطالبات مردم پاسخگو باشند.
وی یادآور شد: مجوز فعالیت معدنی در کوه سفید، مدتهاست که به دغدغه ای جدی برای جوانان، طبیعت دوستان و دلسوزان صفاشهر تبدیل شده است و متأسفانه دود این تصمیم گیری ها به چشم مردم می رود.
حاجی پور اضافه کرد: این تصمیم اشتباه تبعات زیادی از نظر زیست محیطی به دنبال دارد و موجب از بین رفتن منابع طبیعی می شود. هرچند حل این مشکل کار پیچیده ای نیست اما متأسفانه اراده ای برای حل این مشکل وجود ندارد.
وی افزود: برای برطرف شدن این مشکل بایستی کارگروه تخصصی ایجاد شود و یا اگر لازم است شورای تأمین، تشکیل جلسه بدهد تا این معضلی که سالهاست مردم و جوانان شهرستان را رنج می دهد حل شود.
حاجی پور بیان کرد: نجابت مردم ستودنی است. شایسته نیست که نسبت به مطالبه مردمی که جز قانون مداری و قانون گرایی راه دیگری برای تحقق مطالبات خود دنبال نکردند، بی تفاوت باشیم. امیدوارم مسئولان به این درخواست مردمی عنایت ویژه داشته باشند و تدابیر لازم برای حل این مشکل اتخاذ شود.
وی اضافه کرد: نبود نظارت دقیق و مدیریت جامع و به حاشیه رفتن پیشرفت همه جانبه شهرستان با سهم خواهی دیگران تهدیدهای بالقوه مهم پیش روی ماست.
حاجی پور بیان کرد: متأسفانه امروز شهرستان خرم بید تبدیل شده است به حیات خلوت برخی سرمایه گذاران بی تفاوت و بی درد که هیچ تعهدی نسبت به مسائل مهم عمرانی، اجتماعی و فرهنگی این شهر نداشته و ندارند، چرا باید بهره بردار معدن آهن نسبت به مسائل شهرستان بی تفاوت باشد و هیچ تعهدی که نداشته در مواردی نیز سنگ اندازی کند.
امام جمعه صفاشهر افزود: چرا باید نسبت به مطالبات جوانان شهرستان در رابطه با مسائل و معضلات زیست محیطی کوه سفید بی تفاوت بود؟ چرا این فریادها شنیده نمی شود و چرا جوانان عزیز مطالبه گر پاسخی دریافت نمی کنند؟
تعلق خاطر مردم صفاشهر به کوه سفید
کوه سفید نه تنها از ظرفیت های معدنی قابل توجهی بهره می برد بلکه از دوران کهن تاکنون دارای جایگاه ویژه ای برای اهالی این منطقه بوده است. این کوه معروف به عروس جغرافیای ایران است و با قرارگیری در شرق صفاشهر یکی از جاذبه های طبیعی این منطقه شمار می رود که نقش بسزایی در هویت بخشی به صفاشهر دارد و حتی ساکنان این منطقه حس تعلق خاطر زیادی به این کوه دارند.
احمدرضا طیبی خرمی رئیس شورای شهر صفاشهر در این باره اظهار داشت: کوه سفید مظهر و نماد صفاشهر است و حتی در برخی سفرنامه ها به این کوه اشاره شده است.
وی ادامه داد: همان گونه که کوه دماوند برای مردم پایتخت اهمیت بسیاری دارد و به عنوان یک اثر ملی ثبت شده، کوه سفید نیز به عنوان نماد صفاشهر است و برای اهالی این شهرستان ارزش زیادی دارد. این کوه بایستی حفظ شود.
او گفت: متأسفانه مدتی است که مجوز فعالیت های معدنی در این کوه داده شده و از آنجا که این کوه مشرف به شهر است، انجام اینگونه فعالیت ها موجب بدمنظر شدن سیمای شهر شده است.
تلاش شورای شهر برای جلوگیری از ادامه فعالیت های معدنی در کوه سفید
رئیس شورای شهر صفاشهر اضافه کرد: هرچند شورای قبل پیگیری ها و تلاش هایی برای جلوگیری از این اقدام داشته است اما متأسفانه این پیگیری ها قاطعانه نبوده است و بیشتر سعی کردند این موضوع را به آینده موکول کنند.
وی بیان داشت: اخیرا برای حل این مشکل با برخی از اعضای شورا و افراد دغدغه مند به اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان خرم بید مراجعه کردیم و قرار بر این شد که مسئولین منابع طبیعی به عنوان متولی حفاظت از جنگل ها و منابع طبیعی از طریق دایره حقوقی پیگیری های لازم را در این زمینه انجام دهند تا بتوانیم مانع از فعالیت های معدنی در این کوه شویم.
طیبی اضافه کرد: البته این کوه بر اساس قوانین و ضوابط واگذار شده است. ادارات صنعت و معدن و منابع طبیعی اقدامات اولیه مربوط به واگذاری معدن در این کوه را انجام داده اند و این نهادها نیز باید همکاری لازم را برای جلوگیری از ادامه این فعالیت ها انجام دهند. در حقیقت این مسئله باید از طریق مراجع ذیصلاح فرمانداری، نماینده مجلس و صنعت و معدن منابع طبیعی پیگیری شود.
عدم پاسخگویی نماینده مجلس
بنا به درخواست اهالی این منطقه و برای پیگیری این موضوع تلاش شد که با رحیم زارع نماینده مردم آباده، بوانات و خرم بید در مجلس شورای اسلامی از طریق تماس تلفنی ارتباط برقرار کرده تا نظر او را هم در این مورد جویا شویم اما با وجود تماس های مکرر موفق به صحبت با این نماینده مجلس نشدیم.
بررسی اثرات معدن کاوی بر روند پوشش گیاهی
در ادامه با توجه به اهمیت و ضرورت برخورداری پروژه های معدن کاوی از پیوست زیست محیطی و ارزیابی اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیتهای معدنی در کوه سفید، جویای وضعیت روند انجام این اقدامات از مسئولان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان شدیم که مدیرکل این اداره در رابطه با ارزیابی پوشش گیاهی این کوه برای معدن کاوی گفت: در سال ۱۳۷۳ با استعلام سازمان صمت از این اداره کل با میزان ۴هکتار موافقت شد که این چهار هکتار از نظر پوشش گیاهی مشکلی نداشته است.
عبدالحسن صمد نژاد همچنین اعلام کرد که معدن مذکور توسط سازمان صمت استعلام و واگذار شده است و دارای پروانه بهره برداری از این سازمان است. لذا هرگونه تغییر یا ابطال پروانه بهره برداری بر عهده دستگاه صادر کننده مجوز و شورای عالی معادن خواهد بود و در خصوص دریافت کم و کیف واگذاری می توان از طریق همکاران سازمان صنعت و معدن اقدام گردد.
آغاز بهره برداری از معدن کوه سفید در سال ۱۳۴۷ و فعالیت های ناموفق معدنی در این کوه
با پیگیری های بیشتر در رابطه با واگذاری معدن در این کوه مشخص شد که معدن کوه سفید صفاشهر دارای سابقه ای طولانی بوده و اولین پروانه بهره برداری آن توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی در سال ۱۳۴۷ صادر و بعد از فعالیت تقریبی ۳ساله راکد مانده است. پس از پیروزی انقلاب مجددا محور اکتشاف و به دنبال آن گواهینامه کشف این معدن به نام احمد پیرنیا صادر شد و این معدن چند سال توسط شهرداری صفاشهر و چند تن از فعالان معدنی در زمینه سنگ های ساختمانی فعالیت کرد و به عنوان یکی از مهمترین کارگاه استخراجی مجتمع معادن دهبید مورد عملیات بهره برداری و استخراج قرار گرفت. این معدن در تمام دوره های فعالیت از کوپ دهی و سلامت مناسب برخوردار نبوده و این موضوع منجر به ورشکستگی چندین بهره بردار و پیمانکار شده است. در طول این سالها علی رغم احداث چندین کارگاه استخراجی توسط بهره بردار و پیمانکاران متعدد، به دلیل خردشدگی بیش از حد، عملیات معدنی ناموفق و کارگاه های بسیاری تعطیل شده اند.
لزوم حمایت از سرمایه گذاری در بخش معدن
حمیدرضا ایزدی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس در رابطه با فعالیت این معدن در دهه های اخیر به خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: فعالیت معدن کوه سفید صفاشهر به سال ۱۳۴۷ برمی گردد و پس از چندین دوره فعالیت های مختلفی که از دهه های گذشته تا به اکنون به صورت متناوب و بعضاً ناموفق توسط پیمانکاران متعدد از جمله بهره برداران بومی نظیر شهرداری صفاشهر در این پروژه سرمایه گذاری و اقدامات گوناگونی انجام شده است.
رییس سازمان صمت فارس ادامه داد: با پایان یافتن فعالیت های بهره برداران پیشین در حال حاضر با ورود یک بهره بردار جدید با حجم سرمایه گذاری قابل توجه و مدیریتی متفاوت از گذشته در میزان و نوع بهره برداری نیز توانسته است تا شرایط مطلوب و رو به رشدی را فراهم کند.
وی در در رابطه با لزوم حمایت از سرمایه گذاری در بخش معدن، افزود: با توجه به اینکه چندین دهه فعالیت بعضا ناموفق در بهره برداری از معدن کوه سفید وجود داشت، در سالیان اخیر بهره بردار جدید با صرف هزینه های سنگین به امید اقتصادی شدن این پروژه با رعایت اصول فنی و مهندسی در زمینه اکتشاف و استخراج در حال فعالیت است که با توجه به راه اندازی واحد تولیدی فرآوری سنگ در جوار این معدن، متعهد بودن به مسئولیت های اجتماعی و کمک به بخش تولید و اشتغال هم بایستی در چارچوب قانون از فرآیند سرمایه گذاری و بهره برداری حاصل از آن نیز حمایت کنیم.
ایزدی در رابطه با مشکلات احتمالی ایجاد شده برای جوامع محلی اطراف این معدن، اظهار داشت: برخی از افراد مطالبه گر بر اساس اطلاعات و دغدغه ای که در بین اذهان عمومی وجود دارد مطالبه عمومی نسبت به تعهدات و مسئولیت اجتماعی واحدهای معدنی در رفع مسائل مهم عمرانی، اجتماعی و فرهنگی و همچنین معضلات زیست محیطی ناشی از بهره برداری از معادن دارند که بایستی این موضوع با حضور سایر دستگاه های اجرایی استان و شهرستان به صورت جدی نیز بررسی و به مردم پاسخ منطقی داده شود.
رئیس سازمان صمت فارس در ادامه گفت: این موضوع بایستی به صورت فنی و تخصصی مورد کنکاش و بررسی کارشناسی قرار بگیرد تا بتوانیم هم امنیت سرمایه گذاری را تضمین کنیم و هم اینکه از حقوق اجتماعی مردم دفاع کنیم.
استخراج معادن در صفاشهر یکی از مهم ترین مؤلفه های رشد اقتصادی و پایه همه فعالیت های صنعتی و زیرساختی در این منطقه محسوب می شود. این اقدام افزون بر رشد اقتصادی منطقه و ایجاد اشتغال دارای مزایا، آسیب ها و پیامدهایی است که سنجش برتری هر یک از این مزایا و آسیب ها می تواند در میزان اثرگذاری معدن در وضعیت محیط زیست، اقتصاد و زندگی مردم مؤثر باشد. لذا بهتر است بهره برداری از معادن در این منطقه با در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی، اقتصادی و مردم شناسی انجام شود تا اینگونه اقدامات منجر به نگرانی و دغدغه خاطر برای ساکنان و اهالی این منطقه نشود.
صفاشهر مرکز خرم بید در استان فارس است که در فاصله ۱۷۸ کیلومتری شمال شیراز قرار دارد.
دیدگاهتان را بنویسید