لزوم اقدام عملیاتی برای اصلاح ساختار اکتشاف

به گزارش دنیای معدن، بر اساس سند چشم‌انداز کشور، رسیدن به هدف تولید ۵۵ میلیون تن فولاد خام در افق ۱۴۰۴ برنامه‌ریزی‌ شده که در صورت تحقق آن و تولید کامل مطابق برنامه واحدهای فولادی، بالغ بر ۸ میلیارد تن سنگ‌‌‌آهن مصرف می‌شود. بنابراین با استخراج سالانه ۱۶۶ میلیون تن سنگ‌‌آهن، ذخایر کشور تنها برای حدود ۱۳ سال بعد از افق ۱۴۰۴ قابلیت خواهند داشت که حتی اگر واحدهای فولادی با ظرفیت ۱۰۰ درصدی هم فعالیت نکنند (مثلا ظرفیت ۸۵درصد)، عمر ذخایر فعلی کشور بیشتر از ۱۶ سال نخواهد شد که باز هم زمان بسیار اندکی است.

در همین رابطه  امیر‌همایون سرفراز، معاونت توسعه بازار و طرح‌های صنعتی شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه گل‌گهر در‌باره  وضعیت اکتشافات معدنی فعلی و نیازمندی‌های تغییر در مسیر پیش روی اکتشافات به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» گفت: مجموعه‌های تخصصی کشور از جمله سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات ‌معدنی کشور، در سال ۱۳۹۷ هشدار جدی داده بودند که ذخایر معدنی مانند سنگ‌آهن با روند اکتشاف موجود و برنامه‌های آتی، نگران‌کننده است، اما متاسفانه تاکنون اقدامی ‌عملیاتی برای اصلاح ساختار اکتشاف در کشور صورت نگرفته است. شاید زمانی که صادرات سنگ‌آهن از ۲۰ سال قبل شروع شده بود هیچ‌کس به فکر «طرح جامع فولاد» نبود و ‌کسی باور نمی‌کرد ایران با محدودیت سنگ‌آهن روبه‌رو شود.

ظرفیت‌های اکتشافی غیر فعال

وی یادآور شد: سطح و عمق اکتشافات انجام شده در کشور پایین است، یعنی به‌طور قطع ظرفیت‌های خوبی برای سنگ‌آهن وجود دارد که هنوز کار نشده است، حتی پهنه‌هایی نظیر سیستان و بلوچستان وجود دارند که به نظر می‌رسد دارای معادنی ناشناخته است و می‌توان از عملیات اکتشاف در آنجا، نتیجه مطلوبی کسب کرد.

اهداف مدنظر در کشور در زمینه تولید فولاد زمانی دست‌یافتنی خواهد شد که مطالعات و اکتشافات کامل، عمقی و هدفمند باشند. این در حالی است که تاکنون اکتشافات معدنی به دلیل نبود اکتشاف یکپارچه و سیاستگذاری واحد کامل نبوده و این امر موجب وارد شدن زیان‌هایی به چرخه تامین مواد اولیه موردنیاز صنایع معدنی و فولادی کشور شده است.

نقش نهادهای بالادستی در اکتشافات

سرفراز گفت: اکتشاف باید توسط حاکمیت برنامه‌ریزی و با تعیین سازو‌کاری مشخص، توسط شرکت‌های بزرگ معدنی و فولادی، برنامه‌ریزی و اجرا شود. وی با اشاره به این مطلب که  مشکل خاصی برای تامین هزینه‌های اکتشاف و خرید تجهیزات در کشور نداریم تصریح کرد: فارغ از مباحث مالکیتی شاید کلید خروج از این بحران، تنها در دست این قبیل شرکت‌ها باشد تا مقوله اکتشاف را قدرتمندانه و هدفمند جلو ببرند. از سوی دیگر اگر قیمت‌ها (نسبی) تغییر کرده و واقع‌گرایانه‌تر شوند، آنگاه استخراج بسیاری از ذخایر جذابیت بیشتری پیدا می‌کنند و می‌توانیم منتظر اعداد جدیدی برای ذخایر قابل اتکا باشیم.

معاونت توسعه بازار و طرح‌های صنعتی شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه گل‌گهر تاکید کرد: موضوع دیگری که نباید از نظرها دور بماند، بحث ذخایر هماتیتی کشور است. این ذخایر در حال حاضر بیشتر در زنجیره تولید سیمان قرار دارند و هنوز وارد زنجیره تولید فولاد نشده‌اند. در گذشته از بسیاری معادن سنگ آهن هماتیتی کشور به درستی استفاده نشده و به ظرفیت بالا نرسیده که علت آن هم نبود فناوری مورد نیاز بوده است، اما تغییر این روند و افزایش تناژ تولید آنها، امروز با بهره‌گیری از فناوری‌های جدید فرآوری این سنگ‌ها که بیشتر در کشور خودمان و توسط شرکت‌های داخلی بومی‌شده است به‌راحتی امکان‌پذیر خواهد بود. وی بر این باور است که فرآوری باطله‌های معادن بزرگ نیز مقوله‌ای از این دست خواهد بود.

متغیرهای اثر‌گذار بر نرخ سهام

وی درباره  وضعیت سهام بنگاه‌های معدنی در بازار سرمایه و عملکرد شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه گل‌گهر در این بازار با توجه به مذاکرات پیش رو خاطرنشان کرد: اساسا اظهارنظر در مباحث بازار سرمایه، تخصص و مطالعات ویژه خود را می‌طلبد که این موضوع در شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه گل‌گهر به شیوه‌ای علمی ‌در جریان است. سرفراز افزود: بنگاه‌های معدنی در بازار سرمایه به دو دسته فلزی و غیرفلزی تقسیم شده‌اند که با توجه به ماهیت بحث قاعدتا روی این بخش در شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه گل‌گهر متمرکز هستیم. وضعیت سهام این شرکت‌ها در بازار سهام متاثر از چندین متغیر است که قیمت جهانی سنگ‌آهن، نرخ دلار در برابر ریال و قیمت جهانی فولاد با توجه به اینکه نرخ فروش محصولات داخلی بر مبنای درصدی از قیمت شمش فولاد خوزستان تعیین می‌شود، مهم‌ترین عامل وضعیت کلی بازار سهام است که از این متغیرها متاثر است.

وی یادآور شد: متغیرهای مزبور کلان هستند و کنترل آنها از اختیار شرکت‌ها خارج است. متغیرهایی نظیر میزان تولید و فروش یا طرح‌های توسعه نیز تاثیر مستقیم بر قیمت سهام هر شرکتی دارند که صنعت سنگ‌آهن نیز از این قاعده مستثنی نیست و روند تعریف طرح‌های توسعه در این شرکت‌ها، افق روشنی را پیش روی سهامداران آن قرار می‌دهد.

سرفراز با اشاره به  جریان مذاکرات تصریح کرد: باید دید نتیجه مذاکرات به چه سمتی پیش خواهد رفت و نتیجه آن چه تاثیری بر اقتصاد کشور خواهد گذاشت، زیرا این دو مورد از جمله بزرگ‌ترین ابهامات در بازار سرمایه هستند که بر کل بازار تاثیرگذارند و شرکت ما نیز طبعا متاثر از این تحرکات است.

معدنی‌ها و فولادی‌ها متاثر از دو بازار

معاونت توسعه بازار و طرح‌های صنعتی شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه گل‌گهر ابراز کرد: از نگاهی دیگر نیز وضعیت سهام شرکت‌های فولادی و معدنی در بازار سرمایه، متاثر از دو فضای کلی بازار است، یکی بازار سرمایه که این روزها حال و روز خوبی ندارد و همچنان با خروج پول حقیقی و حقوقی از آن، اوضاع مناسبی را سپری نمی‌کند و بازار دوم، بازار‌ محصولات صنعتی و معدنی است که در این بازار اوضاع متعادل، اما همراه با رکود است.

وی ادامه داد: اتصال این دو بازار وقتی اتفاق می‌افتد که خبر‌های مثبت از بازار دوم، تقاضا در بازار اول را نیز هدف قرار دهد. نهایتا اینکه شرکت‌های معدنی و صنعتی با توجه به بضاعت خوب مالی، تنها از افت شدید سهم‌های خود جلوگیری کردند و همین مورد هم در این بازار بسیار حائز اهمیت است و توانسته اعتماد عمومی را ‌به این سهام در پی داشته باشد.

بازار سهام در کما

وی در ادامه پیش‌بینی روند بازار سرمایه تا پایان ۱۴۰۰ به ویژه برای معدنی‌ها و فولادی‌ها با توجه به سناریوی تحقق مذاکرات خاطرنشان کرد: با توجه به بی‌اعتمادی ایجاد شده در بازار سرمایه، همچنین ابهامات موجود، مخصوصا ابهامات مربوط به نتیجه مذاکرات و در این اواخر ابهامات لایحه بوجه سال ۱۴۰۱، بازار در حالت کما به سر می‌برد. سرفراز اظهار کرد: در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات و رفع ابهام‌های بودجه‌ای به خصوص تعیین تکلیف نرخ سوخت گاز شرکت‌های فولادی و معدنی و همچنین جلوگیری از قطع مکرر برق این واحدها، بازار می‌تواند رو به رشد باشد ولی تداوم این شرایط می‌تواند وضعیت بازار را از این هم بدتر کند.