ویدیو: افزایش بهره وری معادن در سال رشد تولید

به گزارش دنیای معدن، معاون معادن و فرآوری مواد وزارت صمت با حضور در برنامه صف اول به پرسش ها در خصوص افزایش بهره وری معادن در سال رشد تولید پاسخ داد.

سوال: از برنامه هفتم شروع بکنیم و این که ارزیابی های شما از آنچه که برای وضعیت معدن در برنامه هفتم دیده شده، چه هست و این که چه پیشنهاد هایی را شما ارائه کردید که در برنامه گنجانده شود، یا گنجانده شده یا برخی از آن ها هم علیرغم میل شما هنوز در برنامه نیامده و مایل هستید که باشد؟

محتشمی پور معاون معادن و فرآوری مواد وزارت صمت: بحث برنامه یک مقداری ما هم منتظریم که در واقع آن خروجی کمیسیون ها را ببینیم، چون که در لایحه ی دولت مواردی آمده بود که ما هم اگر نکاتی داشتیم تنظیم کردیم و دادیم، ولی خیلی منتظر خروجی کمیسیون هستیم، چون که ممکن است بعضی از موضوعات خیلی متفاوت است با آن چیزی که در لایحه است.

سوال: آنچه که شما بعنوان پیشنهاد در لایحه آوردید چقدر به نظر شما مطلوب و ایده آل است؟

محتشمی پور: یکسری نظراتی که داشتیم سعی کردیم که آنجا لحاظ بشود یک مقداری شاید در بعضی از هدفگذاری هایی که در برنامه شده یک مقداری به نظر ما شاید دقیق صحبت نشود شاید مهم ترین آن این باشد که این که هدفگذاری رشد بخش معدن فراتر از بخش صنعت باشد به نظر ما یک مقداری این خلاف آن چیزی است که در سیاست های کلان کشور مطالبه می شود.

سوال: یعنی الان برنامه هفتم این طوری است رشد معدن بیشتر از صنعت است؟

محتشمی پور: بله، معنی این حرف می دانید چیست؟ یعنی اگر رشد معدن ما فراتر از صنعت باشد؟ معنی اش این است که ما باید بخش معدن را فراتر از نیاز های صنعت و فراتر از سرعت رشد صنعت توسعه بدهیم، طبیعتا این جا محصولات معدنی که تولید می شود در بازار داخل جذب نمی شود، چون ظرفیت بخش ...

سوال: آن که پیشنهاد شما نبوده در لایحه؟

محتشمی پور: پیشنهاد ما هم بعضی از اصلاحات این طوری است و بعضا مثلا می شنویم که بند هایی که اینها کاملا متفاوت و مغایر با قانون معدن هست مطرح می شود در لایحه و در کمیسیون، این ها یک مقداری ما را نگران می کند.

سوال: یعنی الان پیشنهاداتی است که دولت در لایحه گذاشته؟

محتشمی پور: نه

سوال: آن چیزی است که شما در جریان مذاکرات در کمیسیون اطلاع پیدا کردید؟

محتشمی پور: آن چیزی که از مذاکرات در کمیسیون بعضا به ما می رسد این هست که بعضی از بند هایی که در آنجا مطرح می شود کاملا خلاف قانون معدن هست. این برای ما یک مشکلات پیچیده ای درست می کند اولا این که مسیر قانونی کاملا تغییر می کند یعنی قانون اصلی معدن تحت تاثیر قوانین بودجه ای و برنامه ای و قوانین با دوره زمانی محدود مدام تغییر می کند و این می تواند عوارض زیادی را برای بخش معدن داشته باشد یعنی در واقع بخش معدن حتی در لایحه قوانین هم از یک ثبات برخوردار نیست این مطالبه همیشه از ما هست که ما یک ثباتی در روند قاعده گذاری مقررات گذاری داشته باشیم. وقتی ما این ثبات را حتی در لایحه قوانین هم نداشته باشیم این چالش خیلی بیشتر می شود مثلا ما در قانون معادن داریم که هزینه هایی که یک معدن باید بپردازد در قالب حقوق دولتی و بعضی از تبصره های قانون مشخص شده و در همان جا هم قید شده که هرگونه هزینه دیگری نباید به بخش معدن تحمیل بشود، اما شما به کرات در بعضی از قوانین دیگر دیدید که تکلیف شده، مثلا شاید یکی از مصداق هایی که الان در ذهن من هست این است که در مثلا قانون آب، آمده یکسری اختیارات داده شده که این باعث شده که الان بخش آب کشور دارد مطالبه ی یکسری هزینه های جدا از حقوق دولتی را دارد از بخش معدنی انجام می دهد و اعداد هم خیلی فراتر از حقوق دولتی است، این دغدغه وجود دارد که ما بالاخره می پذیریم ثبات در قوانین را یا انتظار داریم که در هر قانونی کاملا مغایر با مسیر قانون قبلی قاعده گذاری کنیم این یک مقداری ما را نگران می کند.

سوال: شاخص کمی هم تعریف شده در برنامه و اگر تعریف شده برخی شاخص ترین هایش را اشاره بفرمایید؟

محتشمی پور: شاید مهمترین آن رشد ۱۳ درصدی بخش معدن است که از رشد ۸ درصدی صنعت بالاتر است و این به نظر ما یک مقداری جای سوال دارد یعنی آیا واقعا سیاست کلان کشور این هست؟ ما سرعت بخش معدن را از بخش صنعت بیشتر کنیم؟

سوال: آن وقت شما الان با کمیسیون ها و اعضای کمیسیون رایزنی دارید می کنید برای تعدیل کردنش؟

محتشمی پور: نه، شاید در غیاب ما این مذاکرات دارد صورت می گیرد.

سوال: یعنی امیدوار هم نیستید که تغییری بکند

محتشمی پور: البته حتما این پیگیری را خواهیم کرد البته این خبری که به شما گفتم یک مقداری جدید بود و حتما سعی می کنیم پیگیری هایمان را بکنیم و توضیحات لازم را بدهیم.

سوال: راجع به برنامه هفتم توضیح دیگر یا نکته دیگری هست که بخواهید اشاره کنید؟

محتشمی پور: نکته ویژه ای ندارم و منتظر خبر های جدید هستیم

سوال: شما قبلا اعلام کرده بودید که تا سال ۱۴۰۳ همه پهنه های بلوکه شده معدنی تعیین تکلیف می شوند الان چه تعداد معادن داریم که در اختیار وزارت صمت هست و هنوز تعیین تکلیف نشده و این که شما چه برنامه ای دارید که همه ی آن معادنی که راکد هستند یا غیر فعال هستند یا واگذار نشدند این ها تعیین تکلیف بشوند از آن طرح؟

محتشمی پور: آن چیزی که من گفته بودم و داریم سعی می کنیم انجام بدهیم بلوکه شده ها نیست، چون بلوکه شده ها یک مقداری متفاوت است با بحث مزایده، ما تعدادی معادن داریم که این ها در لایحه مزایده هستند این ها باید تعیین تکلیف بشوند یعنی یا اگر امکان واگذاری دارند بروند در مزایده و به مردم واگذار بشوند اگر امکان ندارند جایشان لایحه مزایده نبوده مثلا باید بلوکه می شده بلوکه به این معنی است که ما در یک محدوده یا به دلیل این که یک حساسیت در منابع طبیعی، در محیط زیست یا هر عامل دیگری که در قانون آمده، به دلیل حساسیت ها و محدودیت هایی که وجود دارد آنجا نباید اجازه فعالیت معدنی بدهیم بلوکه معنی اش از نظر حقوقی این هست.

اگر این محدوده امکان فعالیت ندارد باید بلوکه شود، پس نباید در لایحه مزایده باشد بعضی از محدوده ها هم هستند که اینها در لایحه مزایده قرار دارند، ولی ارزش اقتصادی مناسبی ندارند این ها دلیلی ندارد که ما این ها را نگه داریم اگر متقاضی برایشان وجود ندارد طبیعتا ما در گام بعدی وارد آسیب شناسی می شویم، این محدوده چرا برایش متقاضی. ما برنامه مان این است که ما دردوره های کمتر از شش ماه این مزایده ها را برگزار کنیم و کل محدوده های مزایده ای مان را ظرف ۱۴۰۲ مزایده اش را برگزار کرده باشیم بر اساس قانون، بعد از دو بار برگزاری مزایده حالا اگر تقاضای یعنی در مزایده این واگذاری انجام نشد و تقاضایی در مزایده نبود، ولی بعد از مزایده یک تقاضایی آمد و یک کسی گفت من با این شرایط این را می خواهم این قابل مذاکره است و الان هم شروع شده ما، چون مزایده دوم مان در بعضی از استان ها دیگر تمام شد الان محدوده هایی که بر اساس آیین نامه قانون معادن قابل واگذاری به اولین متقاضی هست دیگر مشخص است و این کار شروع شده است.

ممکن است ما را این را هم انجام بدهیم و باز یک تعداد محدود معدنی باشند که این ها دیگر هیچ متقاضی ندارند طبیعتا اولین کاری که می کنیم آسیب شناسی است و عامل چه بوده که یک محدوده تقاضا ندراد، ممکن است بخاطر این باشد که اطلاعات معدنی اش نشان بدهد که این جا ارزش اقتصادی ندارد، ممکن است بخاطر کوچکی معدن باشد ممکن است بخاطر زیرساخت معدن باشد این ها را ما در مرحله ی بعد وارد آسیب شناسی می شویم وسعی می کنیم محدوده معدنی که ارزش اقتصادی دارد، اما نیاز به یکسری اقدامات دارد اقداماتش را تعریف کنیم و بعد در یک گام جدیدی واگذار کنیم کما این که این کار را همین الان هم شروع کردیم ما یکسری از معادنی که به لحاظ ظرفیت اقتصادی پایین بودند و این باعث می شده ارزش اقتصادی شان را از دست بدهند، این ها را الان شروع کردیم و به صورت بسته های سرمایه گذاری داریم معرفی می کنیم به جای این که یک محدوده واگذار شود ممکن است ۵ تا ۶ تا ۱۰ تا محدوده با هم در یک بسته واگذار بشود، ولی باز هم ممکن است باز یک تعدادی از محدوده ها آن ارزش اقتصادی را دیگر نداشته باشند ممکن است ماده معدنی دیگر تمام شده باشد یا بخاطر زیرساخت هایش این امکانش نیست. این ها هم باید رهاسازی شود و برگردد به منابع طبیعی و بعنوان منابع آزاد شناخته شود. این برنامه ای است که ما در ۱۴۰۲ اول مزایده هایش را باید برگزار کنیم که محدوده های بدون متقاضی را بشناسیم و در ۱۴۰۳ وارد بحث آسیب شناسی و تهیه بسته یا آزادسازی بشویم.

سوال: اعداد و ارقامی هست که چه تعداد الان آماده واگذاری هستند یا بناست در مزایده بروند؟

محتشمی پور: مزایده دوم ما همین روز ها روز آخرش است یعنی بعضی از استان ها تمام کردند و بعضی از استان ها هنوز دارند انجام می دهند استقبال خوب بوده، ولی هنوز نتایج نیامده که بخواهم نظر بدهم صرفا بر اسا گزارش هایی که شفا ها از دوستان گرفتیم هست و باید اجازه بدهیم تمام شود، ما الان تقریبا روز های آخر مزایده دوم را می گذرانیم در مزایده اول ۵ هزار معدن مزایده شد و حدود ۶۷۰ تای آن متقاضی داشت و واگذار شد، مابقی آن معادن به علاوه حدود دو هزار معدن جدید در مزایده دوم عرضه شد که اگر تقاضا برای آن بخشی که قبلا هم یعنی برای بار دوم می رود نبود می توانیم از طریق قانون واگذاری آنها را سرعت بدهیم و باز این کار را بخواهیم تکرار کنیم، برداشت ما این است که در همین بازه های شش ماهه این محدوده ها را عرضه کنیم و تا آخر سال هم انجام بشود.

سوال: یعنی چند تا مزایده تقریبا خواهد شد تا آخر سال؟

محتشمی پور: ما در لایحه مزایده حدود ۱۳ هزار معدن داریم، ولی آسیب شناسی که کردیم به ما می گوید که بخشی از این ۱۳ هزار تا که بخش بزرگی هم هست یعنی برآورد من این است که شاید نزدیک به نصفی از این ها، این ها مشکلاتی دارد به لحاظ حقوقی این ها نباید می آمد در این لایحه قرار می گرفت در سال های متمادی این ها به مرور آمده صرفا با یک دستور وارد لایحه مزایده شده، ولی امروز پرونده را که باز می کنیم می بینیم که این محدوده مشخصات یک محدوده قابل واگذاری را ندارد و این ها باید از این حوزه خارج بشود. به دلیل این که تا به حال اصراری بر پیگیری این موضوع نبوده این ها سال ها مانده یعنی ممکن است ما بعضا می رویم سراغ یک محدوده مثلا هفت هشت سال این در لایحه مزایده است و وقتی وارد آن می شویم می بینیم این محدوده قابل واگذاری نیست.

سوال: مگر قبل از این که وارد مزایده بشود پالایش نمی شود؟

محتشمی پور: چرا پالایش می شود و بعد وارد مزایده می شود لذا آنی که در لایحه مزایده بود ما روز اولی که شروع کردیم ۱۹ هزار تا بود ۶ هزار تایش در همین پالایش متوجه شدیم که این ها قابل واگذاری نیست و باید بلوکه شود این ها رفت، هنوز هم این فرآیند ادامه دارد امروز که با هم صحبت می کنیم این عدد حدود نزدیک به ۱۲ هزار تا است، نزدیک به ۱۲ هزار معدن است یعنی نزدیک هزار تای آن واگذار شده و یک تعداد هم خارج شده از لایحه مزایده و این کار ادامه دارد یعنی کل این ۱۳ هزار تایی که عرض کردم اگر دقیق بخواهم بگویم کل آن ۱۹ هزار تا باید تعیین تکلیف می شده که تا امروز که با هم داریم صحبت می کنیم ۷ هزار تای آن تعیین تکیف شده و این فرآیند باید ادامه پیدا کند تا تمام بشود.

سوال: یعنی تعیین تکلیفش تا پایان ۱۴۰۲ خواهد بود درست است؟

محتشمی پور: انشاالله.

سوال: یک بحث هم بحث هوشمندسازی دریافت حقوق دولتی معادن است آخرین خبر ها به کجا رسید این هوشمندسازی؟

محتشمی پور: این یک فرآیند ادامه دار است ما ابتدای سال گذشته برای اولین بار فرآیند محاسبه و ابلاغ حقوق دولتی را الکترونیک کردیم این به ما اجازه داد که داده های ابلاغ حقوق دولتی را درکل کشور حالا در یک پایگاه داده واحد جمع آوری کنیم، همکاران ما نشستند روی این اطلاعات گزارش های تحلیلی تهیه کردند بعضی از آسیب ها را به این طریق توانستیم شناسایی کنیم بعضا ایراداتی که در قیمت گذاری بود بعضا عدم پیگیری بعضی از پرونده ها که باعث شده بود یک معدن برای سال های طولانی تعیین تکلیف نشده بود حقوق دولتی اش، اینها در آمد.

بعضی از ایرادات و نقص ها را هم پیدا کردیم مثلا این که ما ردیابی مثلا بدهی های معادن مان به دلیل آن ابهامی که در گردش اطلاعات بانکی بود به خوبی انجام نمی شد، اخیرا یک توافقی با بانک مرکزی شد که ما توانستیم از طریق درگاه خود سامانه ی جامع معدنی پرداخت ها را انجام بدهیم این طوری ردیابی اطلاعات معدن و در واقع تهیه یک گزارش مالی از هر معدن براحتی دیگر ممکن است و این مسیری است که ادامه دارد.

سوال: آن نهایت هوشمندسازی که مدنظرتان است چه اتفاقی می افتد الان صرف پرداخت الکترونیک و این ها که قطعا نخواهد بود؟

محتشمی پور: آن نهایتی که امروز داریم صحبت می کنیم، ما دنبال چند تا چیز هستیم پرداخت ها باید الکترونیک بشود، پرونده ها باید شفاف بشود، ضمانت نامه های حوزه معدنی باید دقیقا پرونده داشته باشد و شفاف باشد که اگر نقصی در آن هست این ها باید رفع شود اینها بعنوان پایه است و علاوه بر این ما باید نقشه برداری الکترونیکی معادن را داشته باشیم در واقع نقشه برداری رقومی معادن را دقیق تر بخواهم بگویم که این پروسه شروع شده و استان های مختلف وارد این فرآیند شدند که ما بتوانیم یک نقشه برداری دوره ای مداوم و متمرکز داشته باشیم که در واقع آن ریسک یا ابهام ممکن در این خطایی که ممکن است کارشناس انجام دهد در برآورد ها به حداقل برسد.

سوال: پهپادی است یا ماهواره ای؟

محتشمی پور: فعلا پهپادی، امروز که داریم با هم صحبت می کنیم این کار در قالب نقشه برداری پهپادی هم شروع شده من برآوردم این است که ما تا دو سه سال آینده مسئله مان گسترش این نقشه برداری خواهد بود و رفع بعضی از اشکالاتی که ممکن است در این داشته باشیم و در نهایت ما باید به یک پایگاه داده خوب از نقشه های رقومی معادن مان و در دوره های مختلف برسیم که این به ما روند عملکرد معادن را گزارش بدهد که پیش بینی من این است که سه چهار سال من دقیق برآورد واقع بینانه کردم یا حداکثر ۵-۶ ساله برآورد بدبینانه ما برسیم به نقشه برداری ماهواره ای که اساس خیلی نظارت بر معادن را متفاوت از قبل خواهد کرد، این جزء دیگری از هوشمندسازی نظارت است.

علاوه بر این بحث نظارت بر حمل محصولات معدنی هست، الان بخش زیادی از محصولات معدنی بدون بارنامه در کشور حمل می شود و این یک نقص جدی هست، این موضوع هم به زیرساخت های نظارت راه های ما بر میگردد هم به زیرساخت های خود معادن بر می گردد در قانون بودجه امسال تکلیفی شد به معدن کاران که باید با هماهنگی وزارت راه بحث بارنامه الکترونیک را داشته باشند اینها در تلفیق با هم یعنی پایش حمل بار، پایش نقشه برداری معادن، در کنار الکترونیک سازی صدور محاسبه نامه های حقوقی دولتی ما را به یک نقطه خیلی متفاوت از امروز خواهد رساند این می شود آن تصویر ایده آلی که ما امروز داریم، ولی این قول را هم به شما می دهم که اگر من گفتم ما تا ۵-۶ سال آینده به این نقطه می رسیم حتما ۵-۶ سال آینده حرف های جدید و اهداف جدید در حوزه هوشمندسازی خواهیم داشت این طور نیست که ما آنجا به نهایت مان برسیم.

سوال: و این که در این محاسبه حقوق دولتی مبنای محاسبه چیست، چون برخی ازمعدن کاران به این نحو محاسبه انتقاداتی داشتند این نحوه محاسبه بر چه مبنایی است؟

محتشمی پور: نحوه محاسبه حقوق دولتی در محاسبه حقوق دولتی سه رکن مبناست، یک: چه میزان برداشت شده؟ دو: قیمت این ماده معدنی در سر معدن چه بوده؟ سه این که شورای عالی معادن چه تصمیمی در مورد اخذ این و چه سهمی از این را مطالبه می کند؟ پس ما سه تا مسئله را باید روی آن کار کنیم هر سه تای این موضوعات امروز در دستور کار ما است یعنی هم در ضریب حقوق دولتی معادن یک کار پژوهشی سنگینی که از سال ۹۸ توسط نظام مهندسی معدن شروع شده بود الان تقریبا نزدیک به یک سال است که خروجی آن نتایج آمده و دارد کمیته های کارشناسی به صورت مداوم یعنی دیگر ما تقریبا از بیش از یک ماه پیش دیگر خروجی اینها را آوردیم شورایعالی معادن و به صورت ثابت در هر جلسه شورای عالی معادن یک بخش خوبی از وقت مان روی جمع بندی این است یک کار بسیار پرزحمتی است که شورای عالی معادن باید در مورد آن تصمیم می گیرد. در بحث برآورد احجام که عرض کردم بحث هم کنترل حمل بار هم کنترل نقشه معادن هست و البته بعضی از اقداماتی که باید درحوزه ثبت اطلاعات توسط خود معدن کاران انجام می شد این ها همه دستورالعمل هایی است که در این چند وقت ابلاغ شده است.

سوال: آن نقدی که معدن کاران دارند بیشتر به کدام یک از این ارکان سه گانه ای است که در محاسبه وجود دارد؟

محتشمی پور: به هر سه تای آن هست، یعنی هم بعضا روی ضرایب نقد هایی وجود دارد که این ها شنیده شده و باید لحاظ شود و این کار هم دارد می شود مثلا فرض کنید بعضا این ضرایب طوری تنظیم شده که اگر یک معدن کار فرآوری بیشتر انجام بدهد حقوق دولتی بیشتری باید بپردازد در صورتی که باید عکس این می بود و اگر یک ماده خام مثلا فروخته می شود، باید حقوق دولتی بیشتری پرداخت می شد تا فرآوری شده، مثال عرض کردم ...

از طرف دیگر در بحث برداشت هست، البته برداشت معمولا این ایراد بین ما و معدن کار هست که برآورد مثلا آنها اعداد پایین تری را لحاظ می کنند و ممکن است کارشناسان ما عدد بالاتری بگویند و در بحث قیمت هم همین طور و این که این قیمت از کجا آمده است ما در یک شرایط کاملا متفاوتی هستیم، البته شاید یک مقاومت هایی هنوز وجود دارد، ولی سهم اطلاعات فاکتور های رسمی خیلی بالاتر رفته، در مصوبات شورای عالی معادن هم این لحاظ شده که اگر جایی فاکتور رسمی وجود داشت که مالیات آن مالیات ارزش افزوده پرداخت شده بود آن ملاک قرار بگیرد، این قصه را خیلی متفاوت می کند و دیگر نظر کارشناسی و یا برآورد دیگر به کنار می رود و دیگر مبنا فاکتور های رسمی است که مورد قبول هم ما و هم سازمان امور مالیاتی هست.

سوال: سال گذشته حدود ۶۱۷ میلیون تن ماده معدنی تولید شد که حدود ۷ و نیم میلیون تن آن صادرشده شما پیشتر اشاره کرده بودید که این صادرات به معنی خام فروشی نیست و برای سپردن مواد معدنی به زنجیره های بعدی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر یک برنامه ریزی دارد اتفاق می افتد این چیزی است که مورد تاکید رهبری هم بوده، چون بسیار به آن اشاره شده راجع به ارزش افزوده در حوزه معدن، و به ویژه در بخش سنگ های قیمتی که می تواند ارزش افزوده بالایی برای کشور داشته باشد، این در حالی است که حتی ما قوانین خیلی مدونی هم راجع به این حوزه نداریم، چه اتفاقی افتاده که کمک بکند به کاهش خام فروشی و بتوانیم فرآوری و ارزش بیشتری روی مواد معدنی و صادرات مان داشته باشیم؟

محتشمی پور: در بخش محصولات پایه معدنی مثل آهن و فولاد، مثل آلومینیوم، مثل سرب و روی، مثل مس، ما یک وضعیت داریم، در موضوعاتی مثل سنگ های قیمتی وضعیت متفاوت داریم کاملا شرایط متفاوت است اگر در کل بخواهیم نگاه کنیم همانطور که شما فرمودید و آماری که الان دادید ما سهم صادرات مواد معدنی مان کمتر از دو درصد تولیدات معدنی کشور هست، فلذا خیلی به معنی حالا مصطلح خام فروش در بخش معدن نداریم، اما یکسری مشکلات هم داریم مثلا شاید مهم ترین آن مسئله تامین انرژی باشد که در کالا های پایه در فلزات پایه، باعث شده که یک گلوگاه هایی در پایین دست ایجاد بشود، نتیجتا تقاضای مواد معدنی بعضا پایین می آید این هفت و نیم میلیون تنی که فرمودید اتفاقی بود که پارسال افتاد ناشی از این که تقاضای بخش پایین دستی آمد پایین، ما حجم زیادی گندله در انبارهایمان دپو شد و این طبیعتا باید اجازه صادرات پیدا می کرد و صادرات شد.

این وضعیت را ما در صنایع پایه داریم درمحصولات پایه معدنی داریم و ما آنجا واقعا مسئله ی ظرفیت نداریم، در جای خودش اگر لازم شد من توضیح می دهم، اما در یکسری صنایع دیگر نه، آنجا ما کاملا ظرفیت سازی است مثلا شما فرمودید در بحث سنگ های قیمتی. در سنگ های قیمتی کلا مسئله فرق می کند ما در سنگ های قیمتی خیلی وضع خوبی نداریم، این وضع خوب نداریم ناشی از چیست؟ اساسا معدن کاری سنگ های قیمتی هیچ شباهتی به معدن کاری مثلا مس ندارد شما با قوانین و با قواعدی که معدن کاری مس را انجام می دهید، نمی توانید در مورد سنگ های قیمتی تصمیم گیری کنید آن نکته ای که شما فرمودید در این مورد صادق است و ما تحلیل مان این است که ما مقررات و حتی قوانین لازم را در بخش هایی نداریم، مثل سنگ های قیمتی که در سنگ های قیمتی با این که در این چند ساله برای فرآوری اش کار های خوبی انجام شده در کشور، ولی به نظر من، تحلیل خود من از آن چیز یکه می بینیم این است، ما در موضوعی مثل سنگ های قیمتی اساسا تمام تمرکزمان را روی فرآوری گذاشتیم، نه قبل از آن یعنی معدن کاری سنگ های قیمتی و نه بعدش یعنی بازاریابی و حضور در بازار های سنگ های قیمتی را خیلی به آن نپرداختیم این دو تا شده نقطه ضعف. اما در بخش فرآوری کار خوبی شده، لذا ما الان در بخش فرآوری وقتی مسائل مان را نگاه می کنیم می بینیم ناشی از آن دو تا حلقه دیگر است؛ و این نیاز به یک کار جدی دارد این کار تازه شروع شده، موضوعی است که شاید مثلا برای یک ماه گذشته بوده که ما اینجا نشستیم این ایرادات را در موردش به اجماع رسیدیم دستور کار شده کار باید شروع بشود در بخش اکتشاف ما چه در اکتشاف، چه در بهره برداری سنگ های قیمتی اقداماتی که .. ببینید در بحث بهره برداری سنگ های قیمتی نظارت خیلی سخت است شما در سنگ های قیمتی کل آن عملیات معدن کاری تقریبا شامل یک چکش است و یک کوله، هیچ شباهتی مثلا به عمل معدن کاری در بخش سنگ های تزئینی ندارد این نظارت بر آن خیلی متفاوت و خیلی سخت تر است و اگر این نظارت انجام شود چه اتفاقی می افتد؟ اتفاقی که می افتد این است که این سنگ معدنی که به این خارج از نظارت و خارج از جریان رسمی و بدون ثبت اطلاعات تولید شده، وارد یک بازار غیر رسمی می شود دیگر اساسا این سنگ دیگر هیچ وقت وارد بازار رسمی نمی شود لذا عملیات فرآوری سنگ قیمتی نمی تواند در فضای رسمی شکل بگیرد چرا؟ چون اصلا سنگ آن از ابتدا از یک بازار غیر رسمی وارد شده، ما الان این را می دانیم که حجم زیادی سنگ قیمتی از افغانستان وارد ایران می شود، اما کاملا غیر رسمی، تمام تجارت ما با افغانستان در حوزه سنگ های قیمتی غیر رسمی است این ایراداتی است که ما برای رفع آن خیلی کار ها باید بکنیم.

پس می خواهم بگویم این دو تا مسئله با قبول فرمایشات شما دو تا وضعیت متفاوت دارد ما در کلان به آن معنی خام فروشی نداریم، اما در موضوعاتی مثل سنگ های قیمتی، مثل بعضی از مواد با بگویم ارزش بالاتر، یک کم راهبردی تر، به دلیل این که مشکلاتی در حوزه فرآوری داریم یا در حوزه اکتشاف و بهره برداری داریم، باید اقدامات جدی بکنیم البته از نظر سهم این ها عدد بزرگی نیستند، از نظر سهم شان از کل عملیات معدن کاری کشور عددشان خیلی کوچک است، ولی بعنوان یک مسئله باید این را بپذیریم.

سوال: و بحث فرسودگی ماشین آلات هم که همیشه چالش برانگیز بوده که گفته می شود بیش از ۱۵ هزار دستگاه ماشین آلات فرسوده معدنی با بیش از ۲۰ سال در کشور دارند فعالیت می کنند که هم قیمت تمام شده محصولات معدنی را بالا می برد و این که تا گفته می شود نزدیک ۴۰ درصد بهره وری در معادن کاهش می دهد، برای جبران این کمبود ها چه برنامه ریزی اتفاق افتاده و این نیاز انباشته ای که الان سال هاست شکل گرفته چطور باید برطرف شود؟

محتشمی پور: فکر می کنم بخشی از این فرمایش شما را در فرصت قبلی توضیح داده بودم، ببینید متاسفانه، متاسفانه، با شاید بگویم یک برداشت اشتباه از حمایت از ساخت داخل در سال ۹۹ مصوبه ای صادر می شود که واردات ماشین آلات معدنی را با وقفه جدی مواجه بکند آن هم به طور ناآگاهانه ای قطع می کند و برای دوره ی نسبتا طولانی بیش از یک سال واردات ماشین آلات معدنی با اخلال مواجه می شود، در حالیکه ما در بخش بزرگی از بازار ماشین آلات معدنی اساسا تولید کننده معدنی نبودیم این اخلال باعث افزایش بسیار جدی قیمت ماشین آلات در حوزه ی معدنی شد، این افزایش قیمت ناشی از آن کمبود حالا ما سعی کردیم این را رفع کنیم، دستورالعمل اصلاح شد و موانع دستورالعملی اش کلا حذف شد برای ماشین آلات نو، در ماشین آلات مستعمل یک مقداری سهمیه بندی شده این کار انجام می شود علتش هم همان نکته ای که شما فرمودید، ما همین الان حجم زیادی از ماشین آلات داخل کشورمان ماشین آلات فرسوده است طبیعتا برای واردات مستعمل یک حساسیت هایی باید داشته باشیم پس سعی کردیم که برای واردات مستعمل کاملا همه چیز مهیا نباشد یک مقدار کندتر این اتفاق بیفتد، اما در ماشین آلات نو هیچ محدودیتی نیست یعنی هر معدن کار بدون توجه به این که در معدن خودش به چه چیزی نیاز دارد یا به چه میزان ماشین نیاز دارد می تواند ماشین آلات نو وارد کند، از نظر دستورالعملی؛ این هم موانع برداشته شد، در یک بخشی از این موضوع که ماشین آلات سبک تر هستند، این ها ساخت داخل دارند، البته ما یک مقدار نگرانی به لحاظ کیفیت داریم، یعنی ماشین آلات ساخت داخل بهرحال نقد هایی رویشان هست به لحاظ این که بتوانند رقابت کنند با کیفیت ماشین آلات وارداتی. ولی خب یک شرایط سهل تری در نظر گرفته شد و لی هنوز آن مشکل به طور کامل رفع نشده یعنی، چون ما نیازمان هم به ماشین الات سبک به لحاظ عددی بیشتر است یعنی ما در ماشین آلات سنگین مثلا یک چیزی حدود یک سوم نیاز ماشین آلات بخش معدن، ماشین آلات سنگین معدنی هستند دو سوم آن ماشین آلات سبک معدنی هستند که این ها در واقع مشترک هستند با بخش راهسازی، ماشین الات معدنی سبک همان ماشین آلات راهسازی هستند، لودر های سبک، کامیون های سبک یا بیل های سبک.

در این بخش بخاطر آن تزاحمی که با بخش ساخت داخل دارد یک مقدار کندتر جلو رفتیم البته اتفاقات خیلی خوبی در آن بخش هم افتاده یعنی تولید داخل در یک سال گذشته بیش از صد در صد افزایش پیدا کرده و الان حجم تامین خیلی بهتر از قبل شده، ولی هنوز نیاز به کار داریم، ما سال گذشته بیش از دو هزار مجوز واردات برای ماشین آلات صادر کردیم این برگشت به حالت عادی اش، ولی رفع این کمبود یک مقداری نیاز به زمان دارد البته همین عامل باعث شد که ما سال گذشته را در یک شاخص یک خروجی خوب داشتیم ما در ابتدای سال ۱۴۰۰ در شاخص تورم تولید کننده، البته این که می گویم در کل ۱۴۰۰ یعنی از ابتدا تا انتهای ۱۴۰۰ ما بالاترین شاخص تورم تولید کننده را در بخش معدن داشتیم، نسبت به تمام بخش های اقتصادی، در انتهای تابستان ۱۴۰۱ بخش معدن در شاخص تورم تولید کننده تبدیل شد به پایین ترین بخش و ما الان بر اساس گزارش هایی که داشتیم از نیمه تقریبا سال ۱۴۰۱ پایین ترین نرخ رشد تورم تولید کننده را در این بخش داشتیم این اتفاق خوب بود و اثر دومش هم البته دیدیم بخش معدن که چندین سال رشد منفی را تجربه کرده بود در تقریبا میانه سال ۱۴۰۱ دوباره به رشد مثبت برگشت، این اتفاق خوبی بود که ناشی از همین اقدامات بود، ولی هنوز کار های زیادی مانده است.

سوال: در کشور ما برخی مواد معدنی مثل همین ذغال سنگی که در گزارش دیدیم وجود دارند که با وجود این که ذخایر خوبی هم داریم، اما ما در آن حوزه جزء ارد کننده ها هستیم، آنطور که درگزارش هم اشاره شد در بحث واردات ذغال سنگ علیرغم این که ۱۴ میلیارد تن ذخیره ذغال سنگ در داخل کشور برآورد می شود، ولی ما وارد کننده بزرگ ذغال سنگ هم هستیم سالی حدود ۶۰۰ میلیون دلار به واردات ذغال سنگ اختصاص پیدا می کند که بالاخره قابل توجه است. بحث کیفی سازی ذغال سنگ که در داخل داریم چقدر مورد اهتمام هست که هم کیفی سازی بشود و هم که در حوزه صادرات بتوانیم آن را رونق بدهیم شما چه برنامه ای در این حوزه پیش بینی و طراحی کردید؟

محتشمی پور: واقعیت این است که ما ذخایر ذغال سنگ مان به لحاظ کیفی خیلی خوب نیست لذا نیاز به واردات ذغال سنگ با کیفیت داریم.

سوال: یعنی در فراوری هم نمی توانیم کیفیتش را افزایش بدهیم؟

محتشمی پور: هزینه بسیار زیادی تحمیل می کند، توجه داشته باشید ذغال سنگ اساسا یک ماده معدنی با ارزش پایین است لذا شما نمی توانید از یک حدی بیشتر روی آن هزینه کنید، این یک عامل محدودکننده است، ما دو تا کار باید بکنیم یکی شروع شد و بتوانیم دومی را هم استارت بزنیم، سال گذشته برای اولین بار صادرات ذغال سنگ شروع شد، محدودیت های جدی که در این قسمت وضع شده بود و بعد از محدودیت های غیر تعرفه ای که وجود داشت باعث شده بود که ما اساسا در بازار ذغال سنگ حضور نداشته باشیم سال گذشته برای اولین بار این صادرات کلید خورد و البته شروع شد ما هنوز سهم خوبی در بازار ذغال سنگ دنیا نداریم، این کار باید انجام می شد، علاوه بر این ما الان ذغال سنگ مان را داریم از بازار های دور تامین می کنیم و این هم هزینه تامین را برای ما یک مقدار بالا می برد، در صورتی که ما باید در فاصله نزدیک تر در روسیه با کیفیت ترین ذغال سنگ ها را داریم، اما متاسفانه به دلیل ضعف زیرساخت های ترانزیت در کشور ما ما هنوز نتوانستیم به جای این که مثلا از استرالیا این را تامین کنیم از روسیه نیاز خودمان را تامین کنیم.

سوال: یعنی از استرالیا راحت تر تامین می شود تا روسیه؟

محتشمی پور: بله، جریان ذغال سنگ روسیه خیلی جالب است این ذغال سنگ از روسیه از تقریبا میانه کشور روسیه به دو طرف شرق و غرب به فاصله چند هزار کیلومتر حمل می شود تا می رسد به آب، یعنی از یک سمت می رود به سمت شرقی ترین نقطه روسیه و غربی ترین نقطه هند در دریای سیاه، این تا آنجا حمل می شود آنجا بار کشتی می شود و بعد می آید و بازار های هند و جنوب آسیا می رسد، بخش عمده ای از آن. هیچ مسیری قابل مقایسه با مسیر ایران نیست، اما ما آن آمادگی لازم را در بخش ترانزیت نداشتیم تا حالا، نتیجه این مسئله این شده که ما از جریان ذغال سنگ دور بودیم، یعنی ما هم اگر می خواستیم ذغال سنگ روسیه را بخریم باید از همان مسیر طولانی خرید می کردیم، این کار در استرالیا فراهم بوده لازم نبوده این مسیر دور را برویم، چون ما مصرف کننده بزرگ ذغال سنگ هم نیستیم. پس ما با قیمت بالاتری این را می خریم.

اقدامی که باید بشود این است که ما این را اصلاح کنیم ما باید بتوانیم در کوریدور ذغال سنگ قرار بگیریم این طوری کشور هند می تواند هزینه خیلی کمتری بابت حمل ذغال سنگش بپردازد ما هم می توانیم از کنار این نیاز خودمان را تامین کنیم و قیمت واردات ذغال سنگ برای ما بیاید پایین، اما این که فرمودید در مورد سرمایه گذاری در کیفی سازی، سرمایه گذاری در کیفی سازی متاسفانه آن اقتصاد مناسب را تا الان نداشتیم شرکت های ذغال سنگی ما هم بخاطر محدودیت هایی که تا اینجا داشتند و همین که در بازار ها نبودند متاسفانه قیمت خوبی نداشتند آن رشد لازم را نکردند، لذا ما یک نیاز در واقع یک دوره ای برای احیای اینها باید برای قدرتمندسازی آن ها نیاز داریم که آن ها بتوانند سرمایه گذاری های لازم را بکنند البته شاید یک ایرادی هم که بوده این بوده که متاسفانه آن جا هایی هم که یک ارزش افزوده در بخش ذغال سنگ ما تولید می شده خیلی سریع از بنگاه ها خارج می شده و هیچ وقت سرمایه گذاری نشده یعنی این ایراد به بنگاه ها وارد است که سرمایه گذاری در فرآوری و در کیفی سازی هیچ وقت نداشتند البته آن ها هم دلایل اقتصادی خودشان را می آورند و می گویند آن صرفه اقتصادی لازم را نداشتیم، ولی بالاخره خیلی نمی توانیم انتظار داشته باشیم که بخش دولتی بیاید به جای بنگاه ها این سرمایه گذاری را انجام بدهد؛ لذا این چرخه را در یک بازه زمانی طولانی مدت باید اصلاح کنیم، این کار شروع شده، ولی فکر می کنم زمان ببرد.

سوال: صادراتش چطور؟

محتشمی پور: صادراتش شروع شده است.

سوال: صادرات ذغال سنگ بازار خوبی است؟

محتشمی پور: هنوز خیلی کوچکیم و تازه این اتفاق افتاده و هنوز صادر کننده جدی به شمار نمی رویم خصوصا این که ذغال سنگ ما کیفیت خوبی هم همانطور که شما گفتید ندارد، ولی انتظار ما این است که این چرخ ادامه پیدا کند و این سرعت بگیرد و به مرور سرعتش زیادتر شود و به نظر من هم ما خیلی نباید اصرار داشته باشیم که لزوما در جریان تعامل جهانی قرار بگیریم یعنی صادرات را محدود کنیم از آن طرف هم واردات را محدود کنیم نه، ما باید هم صادر کننده خوبی باشیم و هم وارد کننده خوبی در جریان تبادل کالا در دنیا قرار بگیریم که در این مورد خاص ذغال سنگ این صادق است.

سوال: در مورد منگنز هم ظاهرا یک شرایط مشابهی وجود دارد، هم گفته می شود که تشکل واحدی هم وجود ندارد.

محتشمی پور: در منگنز به طور خاص تقاضای زیادی برای واردات هست در حالی که ما این را داریم شاید یک مقدار قیمت تمام شده ما بالاست، علتش هم شاید به ابعاد معدن کاری ما بر می گردد ما معادن منگنز مان در سطح جهانی اگر بخواهم مقایسه بکنم معادن بزرگی محسوب نمی شود این هزینه تمام شده را بالا می برد. این یک مقدار رقابت سنگ منگنزداخلی را با وارداتی سخت کرده است.

سوال: و این که گفته شده متولی هم ندارد یا بحث قاچاق آن مطرح می شود و خرید و فروشش بیشتر در فضای مجازی است یا سوال این است که چرا در بورس اتفاق نمی افتد؟

محتشمی پور: لزوما هر کالایی ممکن است در بورس نرود بخاطر این که شاید مشخصات و آن گستردگی معاملات را نداشته باشد به هرحال کالایی که دربورس می رود باید یک سطح خوبی از معاملات را داشته باشد سنگ منگنز در کشور توسط تعداد کمی معدن تولید می شود، و این عرضه کننده های کم حجم عرضه شان در حدی نیست که مثلا یک سطح وسیعی از معاملات را شکل بدهند لذا بله شاید آن استقبال کمتر بوده البته ما استقبال می کنیم اگر خود تولید کننده های سنگ منگنز این عرضه را بخواهند در بورس انجام بدهند، ولی یک مقداری بخاطر صرفه اقتصادی اقبال به سمت واردات زیاد بوده است. یک تغییراتی که در دستورالعمل ها کرده تغییری در گروه بندی کالا ها این باعث می شود که یک مقدار شرایط رقابتی به نفع تولید کننده های داخلی عوض بشود در معاملات.

سوال: چشم انداز افق ۱۴۰۴ در بحث فولاد این است که ما به تولید ۵۵ میلیون تن برسیم که این الان در حال حاضر حدود ۳۳ میلیون تن هست، این چشم انداز فکر می کنید که چه زمانی محقق بشود چه مشکلاتی برای رسیدن به آن هدف پیش رو هست و بحث افزایش دو برابری قیمت گاز، عوارض صادراتی، موانعی است که شاید این رقم را کند بکند، شما برنامه تان چیست برای رسیدن به آن هدف؟

محتشمی پور: در بخش فولاد ما به اهداف ظرفیتی مان تقریبا رسیدیم، حتی می توانم بگویم عبور کردیم، یعنی آن جایی که می خواستیم ظرفیت کارخانه نصب کنیم، آن کار اتفاق افتاده است، تقریبا تمام اهداف محقق شده، یعنی ما در اغلب اهداف تقریبا به طور تقریبی بخواهم بگویم بیش از ۸۰ درصد برنامه را الان به آن دست پیدا کردیم یعنی کارخانه نصب شده و موجود است و تعداد زیادی هم کارخانه در حال احداث است که آن ها بیشتر از برنامه خواهند بود و ظرف همین دو سال هم این ها به بهره برداری خواهند رسید و ما به لحاظ نصب ظرفیت طبق برنامه داریم جلو می رویم و رسیدیم، اما یکی دو تا نکته ی مهم در این قضیه محل ابهام هست، شاید اولین و مهم ترین آن بحث انرژی است، تامین انرژی بخش فولاد اساسا در طراحی این برنامه به آن توجه نشده است، یعنی یک فرضی در نظر گرفته شده که ما برای ۵۵ میلیون تن انرژی در دسترس داریم به هر میزانی که بخواهیم در صورتی که این واقعیت ندارد ما با محدودیت هایی در سمت انرژی مواجه بودیم در همین یکی دو ساله و سال های آینده هم این محدودیت ادامه خواهد داشت، البته منطقی هم بوده به نظر من شاید باید این سوال را از طراحان برنامه کرد که چرا به این موضوع توجه نشده به این معنی که ما الان در زمستان بواسطه کمبود گاز و تابستان بخاطر کمبود برق، تولید مان افت پیدا می کند همین تولید نصب شده فعلی، و این اعدادی که شما فرمودید تولید فعلی مان است منتها سقف آن سقف انرژی است، قابل انتظار هم بوده بخاطر این که درو اقع روند های انرژی در کشور مشخص بود و می شد این را لحاظ کرد.

امروز عامل محدود کننده ما در بخش فولاد این است، اما متاسفانه تقاضای توسعه هنوز خودش را با این وضعیت تطبیق نداده است این را من تاکید می کنم تقاضای توسعه، یعنی هنوز خیلی از بخش های سیاسی ما فکر می کنند با احداث یک کارخانه فولاد در منطقه خدشان مشکلات اشتغال را حل می کنند زیرساخت های منطقه را توسعه می دهند، عرضی که من خدمت این دوستان دارم این است که آینده ی صنعت فولاد در کشور شباهتی به گذشته اش ندارد، آینده ی صنعت فولاد به طور منطقی متفاوت است با گذشته خواهد بود، شما فرمودید که افزایش قیمت انرژی، ببینید امروز مسئله بخش فولاد ما افزایش قیمت انرژی نیست بلکه وجود انرژی است، یعنی بخش فولاد می تواند با قیمت بالاتر این را بخرد البته روی سودآوری اش تاثیر خواهد گذاشت این که شکی نیست، اما انرژی نیست، وقتی که ما در توسعه ی شبکه گازرسانی در کشور بی مهابا همین امروز هم که داریم با هم صحبت می کنیم این فرآیند توسعه شبکه هیچ توقفی در آن نیست در حالی که تراز گازی کشور مشخص است. وقتی ما در آن قسمت طوری عمل می کنیم که رشد مصرف گاز در کشور به نزدیک ده درصد می رسد، ولی از آن طرف عرضه گاز به آن شدت بالا نمی رود، طبیعی است که ما باید اثرش را در سبد انرژی کشور بیبنیم، این معنی اش این است که ما در پروژه های آینده، به شکل قبل انرژی در اختیار نداریم در مورد هزینه هم فرمودید درست است، هزینه انرژی در کشور بالا رفته و این قابل انتظار هم بود، بالاخره اقتصاد ملی الی الابد انرژی ارزان را در اختیار همه بخش هایش قرار نمی داد، این که ما بیاییم مثلا با یک قیمت بسیار بسیار متفاوت با ارزش صادراتی انرژی را در اختیار قرا ربدهیم این معلوم بود. این طبیعتا روی برنامه های آتی بخش فولاد تاثیر می گذارد عرضم را این طور جمع کنم که متاسفانه برخلاف آن چیزی که خیلی از دوستان در کشور دنبال می کنند اگر قرار باشد ما واحد هایی که قبلا در کشور ایجاد کردیم را دوباره تکرار کنیم برای واحد های جدید نه گازی وجود خواهد داشت نه برقی.

سوال: تازه آنهایی هم که مجوز برایشان صادر شده می گویند که آمایش سرزمینی در آن نشده یا این که ظرفیتشان باز تکمیل نیست.

محتشمی پور: آن مسئله دوم است بحث آمایش سرزمین است، این که ما در یک منطقه بدون آب اصرار داریم که صنعت فولاد را توسعه بدهیم بعد که صنعت فولاد را توسعه می دهیم با تشدید مشکل آب مواجه می شویم و بعد می گوییم حالا می رویم از خلیج فارس برایش آب می آوریم و بعد فرآیند توسعه را باز ادامه می دهیم این مسئله دوم است؛ این که ما بر اساس ظرفیت های سرزمینی این صنعت را توسعه ندادیم بله، این حرف درستی است؛ ما باید بخش بزرگی از اینها را در کناره های خلیج فارس توسعه می دادیم، حالا اصرار بوده این آمده داخل و این مربوط به گذشته است، ولی قطعا در آینده نمی شود با همین فرمان، یعنی این که مثلا هنوز هم از ما می خواهند در منتها الیه سرشاخه های مثلا شبکه گاز کشور، الان شما می بینید که واحد های انرژی بر اصرار هست که هنوز تاسیس بشوند، این واحد ها حتما با مشکل تامین انرژی مواجه خواهند شد و از آنجایی که خود هزینه انرژی هم دیگر مثل قبل نیست، نمی شود ما انتظار داشته باشیم یک واحد مثلا فولادی دو ماه سه ماه از سال را کار نکند، ولی باز بتواند اقتصادش جواب بدهد، اینها ریسک هایی است که باید در سمت تقاضا باشند، همانطور که می دانید به لحاظ قانونی ما نمی توانیم خیلی محدودیت روی مجوز بگذاریم، یعنی اگر واقعا کسی اصرار دارد که این کار را بکند ما قانونا مجوز شروع کار را در اختیارش باید بگذاریم، این کار را هم می کنیم در یک جا هایی سعی می کنیم که محدودیت هایی اعمال کنیم، ولی این محدودیت ها خیلی فراگیر نیست.

سوال: آیا مجوز های بی رویه باعث نمی شود که الان این که برخی از کارخانجات فولاد ما پایین تر از ظرفیت خودشان دارند کار می کنند؟

محتشمی پور: قبول دارم این که مجوز ها بی رویه داده شده، ولی قانون این را می خواسته یعنی این روح حاکم بر قانون بوده که محدودیت سمت مجوز نباشد علت هم دارد، اگر ما بیاییم در مجوز محدودیت قرار بدهیم یک رانتی ایجاد می شود برای مجوز های قدیمی یک مجوزی قبلا برای شخص الف صادر شده و، چون که دیگر مجوز داده نمی شود حالا آن مجوز خودش چیز خیلی باارزشی است و این نگرانی بوده که این رانت و فسادی که به همراه دارد لذا در قانون اساسا این خیلی استقبال نشده که ما بیاییم محدودیت روی مجوز بگذاریم و اگر حالا افراد بدون توجه به ابعاد اقتصادی قضیه وارد این گود شدند، و آمدند در صنعتی که به حالت اشباع رسیده باز هم اصرار بر سرمایه گذاری داشتند دیگر این جا یک مقداری باید بگوییم که ریسک سرمایه گذاری را هم باید به آن توجه داشته باشند.

سوال: یک موضوع دیگر که اهمیت دارد بحث معدن کاری فراسرزمینی هست با توجه به همسایگی که با کشور هایی داریم که کشور های معدنی هستند آیا برنامه خاصی داریم برای معدن کاری فراسرزمینی؟

محتشمی پور: معدن کاری فراسرزمینی شاید بخش مغفول بخش معدن ما بوده، به نظر من یک نکته ای که به جد از قلم افتاده این بوده که ما از ظرفیت معدن کاری فراسرزمینی برای توسعه روابط اقتصادی مان غافل ماندیم، ما ظرفیت خوبی در این حوزه داریم البته این را هم باید تاکید کنیم که متاسفانه ما با یک دشمنی سنگین در این حوزه هم مواجه بودیم یعنی موانع زیادی برای این کار وجود داشته در خارج از کشور، ما ظرفیت های خوبی برای همکاری با افغانستان داشتیم و داریم و تقریبا تمام کشور های همسایه مان این ظرفیت های معدنی را دارند، ولی هم بواسطه ی اولویت های دیگری که در کشور داشتیم و کمتر به این موضوع پرداختیم و هم شاید بخاطر این که یک مقداری مسئله کم اهمیت دیده شده، متاسفانه نمره خوبی در بخش معدن کاری فراسرزمینی نمی گیریم بله، ما هم مطالعات را شروع کردیم هم مراودات را شروع کردیم شرکت ها را معرفی کردیم سعی کردیم شرکت ها را ببریم و این ها را برسانیم، ولی یک فرایندی است که نیا زبه زمان دارد یعنی این کار شاید در کمتر از شش ماه گذشته در دستور کار جدی ما قرار گرفته ما هم به کشور های منطقه سفر داشتیم هم شرکت ها را فرستادیم در نمایشگاه ها شرکت کردیم در کشور های آمریکای لاتین حضور پیدا کردیم برنامه مان هست که این کار را در کشور های آفریقایی هم سفر ها را شروع کنیم مراودات را شروع کنیم این کار شروع شده، ولی نیاز به زمان دارد برای این که ما بتوانیم به یک دستاورد قابل ارائه به مردم برسیم.

سوال: چند تا بحث باقی ماند از جمله این که عقب ماندگی هایی که در حوزه اکتشاف معادن جدید داریم و موضوعات دیگری که به فرصت دیگری در صف اول باز خدمت شما باشیم.