سرگیجه در تالار شیشه‌ای

به گزارش دنیای معدن، پای بازار سرمایه همچنان می‌لنگد. صبح اولین روز هفته، شاخص کل رشد کم‌جانی را تجربه کرد و تقاضا در سهام کوچک افزایش یافت. به نظر می‌رسد ماجرای تعیین نرخ خوراک پتروشیمی‌ها هنوز سایه بر این بازار انداخته و بازار انرژی کافی برای صعود ندارد. حالا نزدیک به دو ماهی می‌شود که انتشار بخشنامه نرخ خوراک، بازار سرمایه را دچار نوسان کرده؛ به طوری که شاخص کل بورس حتی به کانال یک میلیون واحد برگشت، موضوعی که باعث شد پرونده نرخ خوراک دوباره باز شود و تصمیم‌گیران برای تعدیل نرخ‌ها دور هم جمع شوند. این موضوع حتی با واکنش رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز همراه شد؛ در حالی به گفته وی از اسفند سال گذشته حدود 30 همت به این بازار وارد شده بود که طی هفته‌های گذشته این پول یا از بازار سرمایه خارج شده و یا به سمت سپرده بانکی رفته یا صندوق‌های با درآمد ثابت. در این راستا دارایی وزارت تعاون ۳۵۰ همت، دارایی وزارت دفاع بیش از ۳۰۰ همت و ارزش سهام عدالت ۲۰۰ همت کاهش پیدا کرده است.

 

بازار سرمایه در حالی مدت‌هاست با این سیاست سرگیجه گرفته که به گفته کارشناسان، نرخ خوراک نباید روی کلیت بازار سرمایه تاثیرگذار باشد و آنچه که باعث شد کلیت بازار سرمایه تحت تاثیر این نامه قرار بگیرد، نوع و زمان ابلاغیه و همچنین شایعات پیرامون آن بوده که تا هفته‌ها بازار را گرفتار کرده است. رئیس کمسیون اقتصادی مجلس گفت: ما نمی‌توانیم در بازار سرمایه تصمیم بگیریم که یک شبه تغییراتی را در یک مولفه مهم به عنوان نرخ خوراک پتروشیمی اعمال کنیم و بعد از این تصمیم توقع داشته باشیم که بازار سرمایه وضعیت قبلی خود را ادامه دهد. محمدرضا پور ابراهیمی داورانی در برنامه تهران 20 درباره وضعیت بازار سرمایه، گفت: مهم‌ترین عنصری که در فضای بازار سرمایه نه تنها در کشور ما بلکه در تمام دنیا اثرگذار است، فضای اعتماد به رویکردهایی است که در تصمیمات اقتصادی گرفته می‌شود، از مهم‌ترین مولفه‌های مرتبط با این رویکرد این است که فضای تصمیم‌گیری قابل پیش‌بینی باشد، کشوری که امکان پیش‌بینی-پذیری در اقتصاد نداشته باشد، دچار چالش‌های اساسی است.نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: نگاه بازار سرمایه بلند‌مدت است در واقع جنس بازار سرمایه و ورود مردم با یک نگاه بلند-مدت است، گرچه ما بعضاً شاهد این هستیم که افراد در رویکرد کوتاه مدت تصمیم‌گیری می‌کنند اما نگاه بلندمدت مهم است اما این نگاه بلند‌مدت به این معناست که تصمیمات باید به گونه‌ای باشد که امکان پیش‌بینی‌پذیری در اقتصاد کشور فراهم شود تا رویکردهای مثبتی که در بازار سرمایه به دنبال آن هستیم، تحقق پیدا کند ما نمی‌توانیم در بازار سرمایه تصمیم بگیریم که یک شبه تغییراتی را در یک مولفه مهم به عنوان نرخ خوراک پتروشیمی اعمال کنیم و بعد از این تصمیم توقع داشته باشیم که بازار سرمایه وضعیت قبلی خود را ادامه دهد، ضوابط و مقررات و قوانینی که باید رعایت شود را رعایت نکنیم و انتظار داشته باشیم که بازار سرمایه بتواند به اهداف خود برسد اساساً جنس بازار سرمایه شفافیت است و این بازار دماسنج اقتصاد است.وی با اشاره به مواردی که طی هفته‌های اخیر در بازار سرمایه رخ داده، اضافه کرد:اساس تصمیمات ما در مجلس و به ویژه در برنامه هفتم نیز این است که هر سال قیمت را تعیین نکنیم هیچ کشوری هم این چنین نیست در واقع نباید این گونه باشد که به مسئولان بنگاه‌های اقتصادی، صاحبان و سهامداران گفته شود که قیمت خوراک پتروشیمی‌ها امسال عدد مشخصی است و این عدد سال بعد تغییر می‌کند، معمولاً در دنیا یک فرمول محاسباتی وجود دارد پیش از این نیز ما اجازه داده بودیم براساس یک فرمول این موضوع مشخص شود که تصمیم دولت موجب شد، عدد ثابتی برای هر مترمکعب گاز خوراک و مجموعه سوختی در نظر گرفته شود.این تصمیم یعنی اینکه قیمت نرخ خوراک از عددی که با فرمول به دست می‌آمد به عدد ثابتی تغییر کرد، بدون در نظر گرفتن ضوابط و مقررات قانونی بود و از نظر ما آنها قوانین و مقررات را رعایت نکردند؛ اتفاقی که در این حوزه افتاد بر اساس بندهایی که در قانون آمد و مبنی بر این بود که مبنای محاسباتی باید فرمول باشد، انجام نگرفت.رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ما مغایرت آن را رسماً اعلام کردیم و درخواست کردیم که این موضوع در هیأت تطبیق بررسی شود چرا که این تصمیم با قوانین مختلف از جمله قانون بهبود فضای کسب و کار، قانون بودجه، قانون احکام دائمی مغایرت دارد و این 3 حکم را تفصیل در نامه بیان کردیم و اکنون این موضوع به هیأت تطبیق ارجاع شده است.وی با بیان اینکه این تصمیم یک دفعه‌ای موجب شد سودآوری شرکت‌هایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند و سهم آنها بیش از 23 درصد بازار است اثر منفی داشته باشد و این امر بر شاخص نیز اثرگذار بود، ادامه داد: طی سال‌های اخیر اتفاقاتی افتاده که مثبت بوده و از جهاتی نیز قابل تأمل است، پیش از این بازار سرمایه کوچک بود و افرادی که در آن حاضر بودند نسبت به وضعیت کنونی عدد بسیار کمتری بودند اما اکنون در بازار سرمایه میلیون‌ها نفر حضور دارند به طور مثال افرادی که سهام عدالت دارند به 50 میلیون نفر می‌رسند. این موضوع باعث شده وقتی اتفاقی رخ می‌دهد اثر منفی آن روی سایر سهام‌ها نیز تأثیر بگذارد چرا که بی‌اعتمادی ایجاد شده در جایی که نباید اثرگذار بوده است.نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه اتفاقی که طی روزهای اخیر رخ داده، تخلف است، توضیح داد: این تخلف مربوط به محاسبه تعدیلی رخ داده در نرخ تسعیر ارز بابت رابطه مالی بین شرکت ملی پالایش و پخش با پالایشگاهی‌ها بوده است؛ پالایشگاه اصفهان را می‌توان به عنوان یکی از این مصادیق بیان کرد. در واقع گزارشی را بر اساس محاسباتی که انجام داده بودند، اعلام کردند و در آن گزارش آمده بود که این تصمیم حدودا 5 همت اثر مثبت خواهد گذاشت اما پس از یک بازه زمانی ما شاهد این هستیم که با یک اطلاعیه‌ این موضوع نقض شد و بیان کردند که این موضوع وجود ندارد و منتفی است.پورابراهیمی تصریح کرد: حال سوال این است که اگر آن اطلاعات درست بوده چرا در اطلاعیه‌ای آن را نقض کردند و اگر آن اطلاعات اشتباه بوده چه کسی به خود جرأت و جسارت داده که این اطلاعیه را صادر کند، این یک نوع مصداق دستکاری در بازار است و از نظر ما تخلف محرز است. جعفر قادری،عضو کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه با اشاره به اظهارات غیرکارشناسی سخنگوی دولت در خصوص تعیین نرخ خوراک پتروشیمی، عنوان کرد: مجلس این وظیفه را به دولت محول کرد تا این بازار را مدیریت کند اما دولت با طرح مباحث حاشیه‌ای در این زمینه از مسئولیت خود شانه خالی می‌کند. نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: از سوی دیگر در زمینه تعیین نرخ خوراک پتروشیمی مجلس کار را به دولت واگذار کرد تا نرخ گذاری انجام گیرد که البته در این زمینه تدبیر درستی از سوی دولت اتخاذ نشده است.وی درباره علت اینکه چرا سهام پتروشیمی‌ها در بورس دچار ریزش شد، گفت: نرخی که دولت برای خوراک پتروشیمی تعیین کرد، نرخ بالایی بود و به ویژه پتروشیمی‌های تولید کننده محصول متانول را با مشکل مواجه کرد.قادری یادآور شد: این پتروشیمی‌ها به این علت که قیمت متانول تولید شده در بازار جهانی کاهش پیدا کرد و از سوی دیگر تنها خریدار متانول از ما چینی‌ها هستند که نرخ خرید آن‌ها از هر تن 450 دلار به حدود 200 دلار رسیده است با مشکل جدی مواجه شدند. در کنار این مسائل افزایش نرخ خوراک از سوی دولت نیز، واحدهای پتروشیمی را با مشکل مواجه کرده است و این مسئله موجب ریزش شاخص‌‎های بورس شد.وی اضافه کرد: البته همانظور که عنوان شد مدیریت این حوزه به عهده دولت گذاشته شده و دولت می‌تواند به جای طرح مباحث حاشیه‌ای برای بهبود این بازار مدیریت از خود نشان دهد.عضو کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه ادامه داد: در موضوعات تخصصی ممکن است هریک از نمایندگان یا کمیسیون‌ها نظرات متفاوتی داشته باشند ولی آنچه برای دولت ملاک عمل است، مصوبه نهایی مجلس بوده و اتفاقا این ویژگی از مزیت‌های مجلس به شمار می‌آید لذا نباید با طرح اینگونه موارد حاشیه‌ای نسبت به مسئولیت‌های اجرایی خود شانه خالی کرد.قادری تصریح کرد: حتی اگر دولت با مصوبه مجلس نیز مخالف است می‌تواند با ارائه لایحه پیشنهادی نظرات خود را آزادانه بیان و در صورت اقناع اکثریت آن را تبدیل به قانون باب میل کند لذا طرح چنین مواردی پرداختن به مسائل حاشیه‌ای است که مجلس نیز نباید درگیر این موارد حاشیه‌ای شود. نماینده مردم محلات در مجلس شورای اسلامی گفت: تصمیمات دولت در زمینه نرخ خوراک باعث شد تا ۳هزار میلیارد به سهامدار خسارت وارد شود. به گفته کارشناسان، دولت باید از ظرفیت بازار سرمایه در راستای سیاست‌های کلی خود یعنی مهار تورم و رشد تولید استفاده کند، افزود: باید به سمت منافع مردم و شفاف سازی بیشتر در اقتصاد حرکت کرد؛ کشور نیاز به ثبات در سیاست‌های ابلاغی دارد، بنابراین با توجه به ظرفیت و شفافیت خوب بازار سرمایه، بهتر است کانون توجه سیاست گذاران اقتصادی باشد تا ارزش بازار بیش از پیش حفظ شود.