اصلاحات تسهیل گر، پیش روی معادن

به گزارش دنیای معدن، انتشار شیوه نامه واردات ماشین آلات معدنی در ۲۶ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ به دلیل دارا بودن برخی محدودیت ها منجر به ابراز نگرانی معدنداران و فعالان این حوزه شد. بر اساس این شیوه نامه، ثبت سفارش و واردات ماشین آلاتی بلامانع بود که نو و مستعمل با سال ساخت حداکثر پنج سال هستند و سابقه ساخت داخل ندارند. همچنین مقرر شده بود که واردات ماشین آلات با سابقه ساخت داخل در صورتی امکان پذیر است که به میزان خرید یک دستگاه از سازندگان داخلی، واردات یک دستگاه صورت پذیرد.

کاهش حجم بهره برداری و فرسوده شدن بسیاری از ماشین آلات و کمبود دستگاه های موجود، از جمله دغدغه های فعالان حوزه معدن بود است که دلیل اصلی آن، محدودیت و ممنوعیت واردات ماشین آلات مورد نیاز طی سال های گذشته بوده است. کهبرگزاری جلسات متعدد در وزارت صمت برای حل این موضوع، کارشناسان معاونت معدن، با حضور تشکل های معدنی، انجمن ها و سازندگان ماشین آلات، به تصمیماتی در شفاف سازی توان داخل انجامید که بر اساس آن، معاونت معادن این وزارتخانه نسبت صدور بخشنامه جدید تأمین ماشین آلات معدنی اقدام کرد. با تمرکز بر این بخشنامه و اعمال اصلاحات کارشناسانه، به این مطالبات پاسخ دادند. در واقع بخشنامه جدید با تسهیل نحوه فرآیند تأامین ماشین آلات معدنی توسط معادن و شفاف سازی در روند صدور مجوزها، به منزله گامی بزرگ در راستای توسعه بخش معدن کشور محسوب می شود.

حذف محدودیت ها از واردات ماشین آلات بدون سابقه ساخت

بر اساس این بخشنامه، تنها شرط واردات ماشین آلات معدنی توسط بهره برداران و پیمانکاران، پرداخت تعیین تکلیف حقوق دولتی و اعتبار پروانه بهره برداری به مدت بیش از ۱۸ ماه و داشتن پروانه معتبر بهره برداری است. همچنین بر این اساس معادنی که شرط بالا را داشته باشند، امکان واردات ماشین آلات زیر ۵ سال ساخت که سابقه ساخت داخل ندارند (بر اساس لیست و محدوده اعلامی) را بدون محدودیت در تعداد برای استفاده در معدن خواهند داشت. و در قالب یک جدول در این بخشنامه ذکر شده نیز بدون محدودیت در تعداد وجود دارد. در این بند به طور مشخص و شفاف ذکر شده که واردات این دسته از ماشین آلات تا سال ساخت ۲۰۱۷ مجاز است.

یکی دیگر از اصلاحاتی که مسیر فعالیت معدنداران را تسهیل کرده این است که معاونت معادن در خصوص نحوه واردات معادن غیر فعال محدودیتی ایجاد نکرده است. چرا که بسیاری از این معادن، از تجهیزات و ماشین آلات معدنی برخوردار نیستند و مسلماً سابقه بهره برداری و اکتشافدر نتیجه امکان بهره برداری را نیز ندارند؛ بنابراین معادن غیر فعال نیز می توانند مانند سایرین از مفاد این بخشنامه بهره ببرند تا با تأمین ماشین آلات مورد نیاز، نسبت به فعال سازی و یا افزایش ظرفیت عملیات معدنکاری خود اقدام نمایند..

بر اساس این بخشنامه، برای واردات ماشین آلات بیش از ۵ تا ۱۰ سال ساخت نیز جدولی بر اساس نوع ماده معدنی و میزان عملیات معدنی مشخص شده است که تعداد مجوز واردات در این بخش نیز برای هر معدن به صورت کاملاً شفاف مشخص است. همچنین مبنای میزان عملیات معدنی که تاکنون سابقه تولید بود، به میزان اسمی تولید تغییر پیدا کرد تا معادنی که به واسطه ی نداشتن ماشین آلات، کمتر از ظرفیت اسمی خود تولید می کردند نیز بتوانند برای دستیابی به ظرفیت اسمی تولید، از مجوز واردات ماشین آلات در این بخش نیز بهره مند شوند. تنها واردات ماشین الات معدنی تا ۱۰ سال ساخت مشمول محدودیتی در صدور مجوز می شوند، چرا که عمر فعالیت این دسته از ماشین آلات بالا بوده و در مواردی فرسودگی آن ها می تواند معدن را با مشکلات و خطراتی مواجه کند. محدوده مجوزدهی در خصوص این دسته از ماشین آلات، در قالب جدولی مشخص طراحی شده است.

تمام مجوزهای بالا مشروط به استفاده ماشین در معدن است که در این زمینه تعهدی از متقاضیان اخذ می شود. همچنین در راستای صورتی که به دلیل بروز مشکلات امکان ادامه فعالیت در یک معدن وجود نداشته باشد، و واگذاری ماشین آلات معدنی نیز، متقاضیان ماشین آلات معدنی در صورتی که قصد انتقال و یا واگذاری ماشین آلات خود پیش از مدت ۵ ساله از تاریخ ترخیص را دارند، می تواند با اخذ مجوز از وزارت صمت نسبت به این کار اقدام نمایند. رفع محدودیت از این بند باعث می شود که اگر فردی تصمیم به فروش معدن و دستگاه های خود پیش از مدت ۵ ساله ای که از زمان ترخیص ماشین آلات تعیین شده است را داشته باشد، با محدودیت مواجه نشود.

بهره بردارانی که متقاضی دریافت مجوز واردات ماشین آلات معدنی هستند، درخواست نامه ای به سازمان صمت استان خود ارائه داده و پس از تکمیل فرمی که در پیوست بخشنامه مشخص شده است، می تواند نسبت به صدور دریافت مجوز خود از استان اقدام کند. همچنین سازمان صمت استان ها، فرم تکمیل شده و شماره پرونده متقاضی را به سازمان صمتمعاونت معادن ارجاع می دهد تا ثبت نهایی انجام شود. بنابراین بررسی پرونده در معاونت که موجب کندشدن روند صدور مجوز می شد به صورت کامل حذف شد. همچنین برنامه سیستمی شدن صدور مجوز سازمان های استانی نیز در دستور کار معاونت معادن قرار دارد تا از این طریق ضمن تسریع در صدور مجوز، نیاز به مراجعه حضوری به سازمانهای استانی و ستاد وزارتخانه نیز به صورت کامل حذف شود.

ماجرای وعده صندوق بیمه برای ماشین آلات با سابقه ساخت داخل

دهقانی، مدیرعامل صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی در جلسه هم اندیشی معدنی ها با ارائه پیشنهادی گفت در صورتی که وزارت صمت به مدت ۲ سال محدودیت واردات ماشین آلات با سابقه ساخت را رفع کند، صندوق بیمه معادن تمام دستگاه های تولیدکنندگان را خریده و با ارائه تسهیلات به متقاضیان خواهد فروخت اما این پیشنهاد با وجود مطالبات رسانه ای در حد یک وعده توخالی باقی ماند! تاکنون عملیاتی نشد.

در این میان تاکید بر این نکته ضروری است که در حال حاضر صندوق بیمه معادن زیر مجموعه وزارت صمت بوده و اقدامات این صندوق بایستی بر اساس سیاست های وزارتخانه باشد.

حدود ۱ ماه پس از این وعده تفاهم شد که معاونت ماشین آلات در وزارت صمت تفاهم شد که صندوق بیمه با ارائه دریافت لیست سازندگان، محصولات تولیدی و قیمت این ماشین آلات از معاونت ماشین آلات وزارت صمت، به صندوق بیمه نسبت به اعلام فراخوان خرید ماشین آلات معدنی با ارائه تسهیلات به معادن کشور اقدام می نمایدنماید. برآورد می شود با توجه به اینکه تولیدات داخل عمدتاً مورد نیاز معادن کوچک مقیاس است، این معادن بتوانند با تأمین مالی صورت گرفته، در جهت توسعه و نوسازی تجهیزات و ماشین آلات معدنی خود با کمک صندوق بیمه عمل کنند.

باتوجه به اینکه لیست سازندگان و محصولات ایشان به صندوق اعلام شده است و ثبت نام متقاضیان از طریق فرخوان صندوق بیمه معادن نیازمند زمان است، اعلام فراخوان هر چه سریع تر می تواند کمبود ماشین آلات معادن را جبران کرده و تولیدکنندگان داخلی را نیز به افزایش ظرفیت تولید سوق دهد.