رکورد جهانی مرگ کارگران معدن در ترکیه

به گزارش دنیای معدن، انفجار معدن زغال سنگ در ترکیه و مرگ بیش از 41 کارگر، این کشور را در عزا و ماتم فرو برد.

مرگ مظلومانه قربانیان معدن، عکس و تیتر صفحه نخست همه روزنامه های چاپ آنکارا و استانبول را به خود اختصاص داده و در این میان، انتقاد علیه دولت اردوغان نیز بالا گرفته است. چرا که به گفته تحلیل گران منتقد دولت، نظارت فنی و اجرایی دقیقی بر روی عملیات استخراج در معادن وجود ندارد و فعالیت کارگران معدنچی در ساعات تاریک غروب، یکی از مهمترین خطاهای مدیران معدن مزبور بوده که عملیات امداد و نجات را با موانع بسیاری روبرو کرد.

به دنبال بازتاب گسترده مرگ مظلومانه معدنچیان، دولت ترکیه، قربانیان این حادثه را به عنوان شهید معرفی کرده است.

5 دادستان در حال تحقیق برای یافتن مقصر احتمالی

بحث بر سر ابعاد فاجعه و مقصرین احتمالی ادامه دارد و 5 دادستان دادگاه جمهوری ترکیه، در حال تحقیق قضایی بر روی پرونده انفجار معدن هستند.

بکر بوزداغ وزیر دادگستری ترکیه اعلام کرد:«اکنون، 5 دادستان ما به بررسی همه ابعاد این رویداد ادامه می دهند. هدف این است که تمام حقیقت آشکار شود. هر نوع سهل انگاری، تقصیر یا خطای احتمالی مورد توجه قرار می ­گیرد و مقصرین احتمالی، به سزای اعمال خود خواهند رسید. قانون و دستگاه قضا، هر آن چه لازم است انجام خواهد داد، هیچ کس نباید نگران باشد.»

حادثه، سهل انگاری یا قتل عام؟

برخی از روزنامه های ترکیه ابایی ندارند که مرگ کارگران معدن را یک قتل عام آشکار بدانند. آنان معتقدند که ده ها مورد مشابه روی داده اما کارفرما و دولت، برای حفظ ایمنی و جان کارگران، حاضر به پرداخت هزینه نیستند.

برخی دیگر از روزنامه ها، دولت و نهادهای نظارتی را به اهمال و سهل انگاری متهم می کنند و در مقابل، روزنامه های تحت امر حزب عدالت و توسعه، با برجسته کردن حضور اردوغان در محل حادثه، اعلام کرده اند که دولت به شکل تمام قد، در کنار خانواده های قربانیان ایستاده است.

کارگران معدنچی در عمق 300 متری زمین مشغول فعالیت بودند و گفته می شود که صاحب و مدیر بهره برداری معدن برای جلوگیری از اشتعال و انفجار گازهای زیرزمینی تدابیر علمی لازم را اتخاذ نکرده است.

روزنامه جمهوریت، در یک گزارش انتقادی، رویکرد دولت اردوغان نسبت به فعالیت معادن را به چالش کشید.

در گزارش این روزنامه، از عدم نظارت بر وضعیت معادن انتقاد و به این اشاره شده که دولت، توجه ویژه ای به پیمانکاران دارد و منافع آنان را بر منافع کارگران معدنچی ترجیح می دهد. در گزارش روزنامه جمهوریت، همچنین به این موضوع اشاره شده که در چند سال گذشته، چندین مورد حادثه معدن در ترکیه روی داده اما نه دولت و نه بخش خصوصی، هیچگاه از این حوادث هولناک، درس عبرت نگرفته اند و هنوز هم صدها معدنچی در محیط ناامن و در معرض خطر هستند.

ترکیه، رکورددار مرگ کارگران معدن

آمارهای جهانی نشان می دهد که ترکیه در صدر لیست کشورهایی است که بیشترین کارگران را در حوادث معدن از دست داده اند.

بر اساس گزارش 2019-2021 سازمان بین المللی کار در مورد تعداد کارگرانی که در حوادث معدن جان خود را از دست داده اند، ترکیه با 189 کشته در صدر جدول قرار دارد. بزرگترین فاجعه جهانی معدن در سال 2014 در ترکیه روی داد که در جریان آن 301 تن جان خود را از دست دادند.

فایق اوزتراک، سخنگوی حزب جمهوری خلق، با ذکر یک کنایه سخنان اردوغان را به چالش کشیده و گفت: «ما در تمام جهان، با بالاترین میزان قربانی، رکورددار مرگ کارگران معدن هستیم اما او می گوید: ما نمی خواهیم از این به بعد، هیچ گونه قصور و خطا یا خطرات غیر ضروری در معادن ببینیم. از این به بعد؟ در این چند سال، چندین فاجعه روی داد. چرا تدابیر لازم را اتخاذ نکردید؟ اگر چه هنوز هم تحقیقات ادامه دارد، اما قبلاً هم در گزارش حسابرسی دیوان محاسبات برای سال 2019، مشخص شده بود که خطر تخلیه ناگهانی گاز و انفجار در عمق معدن زغال سنگ آماسرا وجود دارد. یعنی 3 سال قبل از حادثه، مشخص شده بود که هر آن امکان چنین انفجار دهشتناکی وجود دارد».

در دو گزارش فنی دیگر در سال 2017 میلادی، به این نکات اشاره شده است:

1.تصمیم مدیران معدن برای استخراج زغال سنگ از ژرفای بیش از سیصد متری، خطرات بزرگی به دنبال خواهد داشت.

2.ممکن است بر اثر تخلیه ناگهانی گاز و اشتعال آتش، حتی کپسول های آتش نشانی هم در ژرفای معدن منفجر شوند و عملاً مانند بمب عمل کنند.

3.معدن مزبور، تهویه نامناسبی دارد و مبلغ یکصد و پنجاه هزار لیره به عنوان جریمه برای آن ثبت شده است.

4.در نظر گرفتن شیفت غروب و شب برای فعالیت در معدن مزبور مناسب نیست و در صورت بروز حادثه، نجات جان کارگران، با ریسک و دشواری بسیاری مواجه خواهد شد.

نکته مهم دیگر در مورد خطرات و پیامدهای منفی فعالیت معادن زغا سنگ در ترکیه، این است که زغال سنگ های استخراج شده در همه معادن ترکیه، بلااستثنا، از کیفیت پایین، آلودگی بالا و انرژی کمی برخوردارند و به گفته بسیاری از مهندسین و کارشناسان حوزه معدن و انرژی، اساساً تداوم استخراج این نوع از زغال سنگ بی کیفیت، به هیچ وجه ارزش ریسک و مخاطرات آن را ندارد.

مخالفین، اردوغان را مقصر می دانند

سخنگو و معاون رهبر حزب جمهوری خواه خلق (CHP)، در ادامه گفته است:«وعده دادند که ترکیه را به اوج می رسانند. وعده دادند که ترکیه را به پرواز در می آورند. اما این خودشان بودند که با تاسیس کاخ های عظیم و باشکوه، پرواز کردند و خانواده و نزدیکان خود را به اوج رفاه رساندند، اما برای ملت کاری نکردند. بیست سال است که این کشور را با سوء تدبیرهایتان دچار بن بست کرده اید. اما بدانید و آگاه باشید که زمان رفتن شما فرا رسیده و این ملت، نمی خواهد رخسار شما را ببیند».

سخنان اوزتراک و اظهارات دیگر فعالان سیاسی و حزبی ترکیه نشان می دهد که فاجعه معدن آماسرا در استان بارتن، به معنی واقعی کلمه، برای دولت اردوغان و حزب عدالت و توسعه، به یک دردسر بزرگ تبدیل شده است.

به همین خاطر است که او برنامه سفرها و دیدارهای خود را لغو کرد و شخصاً همراه با معاون رئیس جمهور، معاون خود در حزب عدالت و توسعه و 5 تن از وزرای کابینه به معدن مزبور رفت. او سپس به بیمارستان استانبول رفت و از مجروحین این حادثه عیادت کرد، اما فخرالدین کوجا وزیر بهداشت ترکیه دقایقی قبل از این اقدام اردوغان اعلام کرده بود که حال 5 تن از معدنچیان مجروح وخیم شده و در شرایط نامساعد هستند. بنابراین امکان افزایش تعداد قربانیان وجود دارد. در واقع اردوغان تلاش کرده تا با اعلام نام قربانیان حادثه به عنوان شهید و اختصاص اعتبارات ویژه خانواده شهدا به بازماندگان آنها، تا حدودی، مانع از بازتاب های منفی سیاسی و اجتماعی شود. اما واقعیت این است که در شرایط عادی نیز به خاطر بحران اقتصادی، حزب حاکم درموقعیت سختی گرفتار شده و می توان چنین پیشبینی کرد که پس از این واقعه، آرای بخش دیگری از کارگران و میلیون ها فردی که ماهانه، کف حقوق و دستمزد 6200 لیره ای دریافت می کنند، به سوی احزاب مخالف اردوغان برود.