هزینه 28 میلیارد یورویی اتریش برای مقابله با بحران انرژی/ زغال سنگ جایگزین گاز در اتریش شد

به گزارش دنیای معدن، با وقوع جنگ اوکراین در 24 فوریه سال جاری میلادی و اعمال تحریم های نفتی اتحادیه اروپا علیه روسیه، این کشور نیز جریان صادرات گاز خود به کشورهای اروپایی را کاهش داد تا اروپا در زمستان پیش ِ رو با بحران کمبود گاز مواجه شود.

در پرونده «زمستان سرد» به بررسی وضعیت تامین گاز کشورهای اروپایی و راهکارهای آنها در حوزه کنترل مصرف سوخت پرداخته می شود. ایران نیز در چند سال گذشته به دلیل مصرف بالای گاز با کمبود گاز در زمستان مواجه شده است و راهکارهای اروپا می تواند قابل الگوبرداری برای ایران شود.

در گزارش سوم از پرونده «زمستان سرد» وضعیت تامین گاز کشور اتریش و راهکارهای آنها برای عبور از زمستان سرد مورد بررسی قرار گرفت.

* وابستگی 80 درصدی اتریش به گاز روسیه

روسیه یکی از تأمین کنندگان اصلی گاز اتریش است به طوری که در سال 2021 حداقل 80 درصد کل واردات اتریش از روسیه بوده است و جایگزینی گاز روسیه با منابع دیگر در کوتاه مدت برای این کشور بسیار دشوار خواهد بود.

تحریم های گازی روسیه علیه این کشور مستقیماً بر صنعت نفت و گاز اتریش تأثیر گذاشته و افزایش شدید قیمت گاز و عدم اطمینان در مورد عرضۀ آن در آینده نیز به صنایع شیمیایی، کود، داروسازی و پلاستیک آسیب می رساند.

کالاهای کمیاب و کالاهای واسطه ای که از روسیه به اتریش وارد می شدند برای بخش های خصوصی مهم هستند و با تنش میان روسیه و اروپا، تولیدات اتریش با خطر اختلال در زنجیرۀ تامین متکی به واردات مواد خام و محصولات واسطه از روسیه مواجه است و انتظار می رود حمله روسیه به اوکراین به تورم دامن بزند.

تصویر 1- میزان وابستگی اتریش به واردات انواع سوخت از کشورهای مختلف

تحولات ژئوپلیتیکی ناشی از حمله روسیه به اوکراین، امنیت انرژی اتریش را در معرض خطر قرار داده است. اگر چه وابستگی اتریش به نفت و گاز روسیه کمتر از میانگین اتحادیه اروپا است ولی چالش های عمده همچنان باقی است. اتریش شدیداً به واردات گاز از روسیه وابسته است (تقریباً 80 درصد در مقابل 44 درصد میانگین اتحادیه اروپا) و گاز همچنان منبع اصلی انرژی برای گرمایش خانه ها و شرکت ها است.

تصویر 2- میزان وابستگی اروپا و اتریش به واردات سوخت از روسیه

گاز بیش از 20 درصد از تقاضای انرژی اتریش را تشکیل می دهد که 23 درصد برای گرمایش، 40 درصد برای مصارف صنعتی، 28 درصد برای تولید برق و 9 درصد برای سایر موارد است [1].

* قیمت برق و گاز در اتریش بالاتر از میانگین اروپا

بزرگترین نگرانی اتریش این است که گاز کافی برای فصل گرمایش آینده نداشته باشد که با افزایش سرسام آور قیمت انرژی می تواند به سرعت تبدیل به یک بحران شود (تصویر 3). 16 اوت 2022، مجمع ذخیره سازی گاز اروپا تأیید کرد که ظرفیت ذخیره سازی گاز اتریش اکنون 60 درصد پر است و این یک بهبود قابل توجه از اوایل آوریل است چراکه در آن زمان ذخایر گاز اتریش کمی بیش از 10 درصد پر بود.

تصویر 3- قیمت برق و گاز عمده فروشی در اتریش

ظرفیت تاسیسات ذخیره گاز اتریش 95.5 تراوات ساعت (TWh) یا 8.6 میلیارد متر مکعب است. این گاز در زیر زمین در مخازن گاز طبیعی تخلیه شده در عمق بین 500 تا 2300 متر ذخیره می شود. تاسیسات ذخیره سازی گاز اتریش در هایداخ، آیگلزبرون، آئورباخ، پوچکیرشن، هاگ، تالسبرون و شونکیرشن (این تاسیسات به نام 7 میدان شناخته می شود) واقع شده است.

تاسیسات ذخیره سازی هایداچ قبلا توسط گازپروم و شرکت آستورا مدیریت می شد، اما قرارداد با گازپروم در اوایل ماه آگوست (مرداد 1401) به پایان رسید و از اول آگوست، هایداچ توسط آستورا و RAG اداره می شود. شرکت OMV 26 درصد معادل 25.3 تراوات ساعت از حجم ذخیره سازی گاز طبیعی اتریش را مدیریت می کند و مابقی بین RAG، Uniper Energy و Astora تقسیم می شود [2].

*طرح 28 میلیارد یورویی اتریش برای مقابله با تحریم گازی روسیه

به طور کلی اقدامات دولت اتریش برای مقابله با بحران انرژی به دو دسته کلی اقدامات جبران افزایش قیمت انرژی و همچنین برنامه کاهش وابستگی به واردات انرژی از کشور روسیه تقسیم بندی می شود. در 20 مارس 2022 وزیر دارایی اتریش و وزیر آب و هوا و انرژی اعلام کردند که یارانه انرژی 2 میلیارد یورویی برای کاهش مالیات و کمک به کارکنان برای کاهش بار افزایش هزینه ها واریز می شود.

آخرین اقدامات هم شامل کاهش 90 درصدی تعرفۀ گاز طبیعی و برق تا اواسط سال 2023 با هزینۀ 900 میلیون یورو و یارانۀ بیشتر برای کارکنان به مبلغ 400 میلیون یورو است. دولت همچنین با تأخیر در پرداخت مالیات از شرکت ها حمایت خواهد کرد و 250 میلیون یورو به عنوان حمایت از سرمایه گذاری با هدف کمک به کاهش وابستگی انرژی به گاز روسیه ارائه خواهد کرد.

در 14 ژوئن (24 خرداد)، دولت اتریش طرح بسیار بلندپروازانه ای از اقدامات را برای مقابله با تورم ناشی از انرژی آغاز کرد. ارزش این بسته 28 میلیارد یورو است که تا سال 2026 اجرا می شود (4 میلیارد یورو از بودجه دولتی و 24 میلیارد یورو باقی مانده از طریق درآمدهای مالیات بر ارزش افزوده و افزایش مصرف حاصل می شود).

یارانۀ 300 یورویی به گروه های آسیب دیده با درآمد کم و حقوق بازنشستگی کم و همچنین کمک به شرکت های انرژی بر پرداخت خواهد شد. پاداش آب و هوا و پاداش بازگشت پول (تا سقف 500 یورو برای بزرگسالان و 250 یورو برای کودکان) و کاهش مالیات نیز برای طبقۀ متوسط افزایش خواهد یافت و کارمندان با حقوق تا سقف 3000 یورو معاف از مالیات می شوند [3].

*اقدامات اتریش برای کاهش وابستگی به گاز روسیه

دولت اتریش به شرکت Verbund AG که بزرگ ترین تأمین کنندۀ برق اتریش و تحت کنترل دولت است دستور داد تا استفاده از زغال سنگ را به عنوان جایگزینی برای گاز در هنگام تنگناهای تامین گاز یا در صورت قطع کامل عرضۀ گاز در نظر بگیرد، اگرچه در مارس 2020 استفاده از زغال سنگ را در نیروگاه Mellach در اشتایر متوقف کرده بود.

دولت اتریش کمپینی به نام Mission 11 یا مأموریت 11 را در سپتامبر 2022 (شهریور 1401) به راه انداخت. هدف از این کمپین افزایش آگاهی در رابطه با تغییر الگوهای رفتاری در زندگی برای صرفه جویی در انرژی تا 11 درصد است. وزیر انرژی اتریش اقداماتی از قبیل کم کردن دو درجه ای دمای بخاری ها، قرار ندادن وسایل در حالت آماده به کار و رانندگی با سرعت کمتر برای کاهش مصرف سوخت را از کارهای ساده در این کمپین برشمرد [4].

در تصویر 4 خلاصه ای از اقدامات دولت اتریش آورده شده است.

تصویر 4

در مجموع به نظر می رسد که کشورهای اروپایی هزینه سنگینی را برای عبور از زمستان پیش رو پرداخت می کنند و همانطور که در سه گزارش پرونده «زمستان سرد» عنوان شد دولت آلمان، فرانسه و اتریش به ترتیب 220، 43 و 28 میلیارد یورو از زمان تحریم گازی روسیه هزینه کرده اند.