احیای کارخانه کُک طبس برای بی نیازی از واردات
دنیای معدن- مجتمع کُک طبس یکی از صنایع مهم فرآوری زغال سنگ است که چراغ آن در حال خاموش شدن بود اما از سال ۱۴۰۰ به بعد در مسیر احیا و فعال سازی قرار گرفته و اکنون چشم انداز کارخانه، تامین نیاز داخل کشور است.
به گزارش دنیای معدن، مجتمع کک طبس پس از کک سازی ذوب آهن اصفهان و فولاد زرند ایرانیان، عنوان سومین مجتمع صنعتی تولید کک کشور را از آن خود کرده و این واحد فرآوری که با زیربنای ۱۵ هزار و ۵۰۰ متر مربع در زمینی به مساحت ۳۰۰ هزار متر مربع ایجاد شده، زمینه اشتغال بیش از ۳۰۰ نفر را فراهم آورده است.
به گفته مسئولان محلی این کارخانه قبل از دولت سیزدهم حدود پنج سال دچار رکود و نیمه فعال بود به طوری که باتری های یک و ۲ آن با یک سوم ظرفیت فعالیت داشت و شرکت کک طبس در عمل رو به تعطیلی می رفت.
با پیگیری های مختلف مسئولان استان و نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی، باتری های قبلی به ظرفیت ۱۰۰ درصد رسید همچنین طرح توسعه و فاز دوم کارخانه کک طبس شامل باتری های سه و چهار دهه فجر سال گذشته با حضور استاندار خراسان جنوبی افتتاح شد.
کک تولیدی مجتمع طبس از نوع متالوژیکی و با فناوری بازیافت حرارتی است که نخستین بار با این فناوری در کشور تولید می شود و قابلیت شارژ هر ۲ نوع زغال کک شو و آنتراسیت (زغال سنگ سخت) را دارد و بیشترین مصارف آن نیز در فولاد و زغال است.
مجتمع تولیدی کک (ماده جامد پر کربن است که در فرآیند احیای آهن کاربرد دارد) در شهرستان طبس با هدف تکمیل زنجیره تولید و تامین کک متالورژی مورد نیاز کشور سال ۱۳۹۷ با ۲ باتری وارد مدار شد تا سالانه ۱۵۰ هزار تن فرآورده از کنسانتره زغال تولید کند.
مطالبه فعال سازی کارخانه کک در سفرهای استانی
با توجه به زیرساخت های ایجاد شده در منطقه ای که به عسلویه معدنی شهرت دارد، فعال سازی کارخانه کُک طبس از خواسته های مردم در سفرهای استانی بوده و این مطالبه با نگاه مثبت دولتمردان همراه شده است.
سفر اول رئیس جمهور به خراسان جنوبی نوزدهم شهریور ۱۴۰۰ از شهرستان طبس آغاز شد و فعال سازی ظرفیت های تولیدی استان از محورهای مصوبات سومین سفر دور اول سفرهای استانی بوده است.
خرداد ۱۴۰۱ که استاندار خراسان جنوبی برای مدیریت حادثه قطار مشهد - یزد به طبس رفته بود، با هدف اطلاع از روند فعالیت و میزان تولیدات معادن از کارخانه های کک سازی و شرکت زغال سنگ پروده طبس نیز بازدید کرد.
در این بازدید مقرر شد مسائل و مشکلات کارخانه کک سازی طبس در نشستی با مدیران هلدینگ توسعه معادن و فلزات به عنوان سهامدار اصلی کارخانه پیگیری شود.
مجتمع معدنی که نیمه فعال و زیان ده بود با گذشت ۲ سال اکنون به روزهای طلایی خود نزدیک شده و هدفگذاری مدیران شرکت کک طبس، بی نیاز کردن کشور از واردات کک است از همین رو دهه فجر پارسال همزمان با آغاز عملیات پیش گرم فاز دوم کارخانه کک طبس باطری های سه و چهار روشن شد تا بارقه امید در دل مردم منطقه ایجاد شود.
کمتر از یک سال بعد و مهر امسال باتری های پنج و ۶ مجتمع کک طبس هم به بهره برداری رسید تا ظرفیت تولید این کارخانه به ۴۵۰ هزار تن کک متالوژی در سال برسد.
بی نیازی از واردات یکی از هدفگذاری های بزرگ در سرمایه گذاری جدید برای مجتمع کک طبس است لذا به روز شدن و توسعه کارخانه کک، تامین نیاز داخل کشور و صرفه جویی ارزی را در پی دارد.
جمعی از خبرنگاران و فعالان فضای مجازی خراسان جنوبی بتازگی در تور رسانه ای راهیان پیشرفت راهی مجتمع کک طبس شدند تا از نزدیک فرآیند فرآوری زغال سنگ، تولید کک و پیشرفت هایی ۲ سال اخیر این کارخانه را روایت کنند.
چشم انداز تولید ۱۰۰ درصدی تا پایان سال
مدیر کارخانه کک طبس در جمع خبرنگاران گفت: شرکت کک طبس سال ۱۳۸۳ تاسیس شد اما فاز اول این کارخانه در سال ۱۳۹۷ با هدف تولید ۱۵۰ هزار تن کک متالورژی به بهره برداری رسید.
مهدی شکاری اظهار کرد: با بهره برداری فاز دوم کارخانه و فعال شدن باتری های سه و چهار در مجموع ظرفیت کارخانه به ۳۰۰ هزار تن در سال افزایش پیدا کرد و بهره برداری از باتری های پنج و ۶ هم ظرفیت تولید را به ۴۵۰ هزار تن کک می رساند.
وی گفت: از ۲۰ درصد ظرفیت تولید در سال ۱۴۰۰ اکنون به ۷۰ درصد رسیده ایم و تا پایان سال به ۱۰۰ درصد ظرفیت تولید می رسیم.
مدیر کارخانه کک طبس، حل مشکل زغال کک سازی را حاصل تلاش های دولت سیزدهم دانست که موجب سرعت گرفتن راه اندازی فازهای دوم و سوم کارخانه شد.
وی با این وجود راه اندازی نیروگاه برق در کارخانه کک را از طرح های توسعه ای پیش رو عنوان کرد و گفت: این نیروگاه قابلیت تولید ۴۰ تا ۴۵ مگاوات برق با روش بازیافت حرارتی در شبکه را دارد که پاسخگوی نیاز شهرستان طبس در اوج مصرف است.
شکاری با اشاره به رایزنی هایی که برای جذب ۴۵ میلیون یورو سرمایه گذاری با هندی ها انجام شده است، پیش بینی کرد که این نیروگاه توسط کارشناسان ایرانی ابتدای سال ۱۴۰۴ راه اندازی شود.
وی با تاکید بر اینکه کارخانه کک طبس قابلیت تولید برق برای نیازهای صنایع دیگر (انتقال برق به وسیله تولید از راه بازیافت حرارتی) را دارد گفت: این کارخانه در منطقه ای قرار گرفته که به دلیل تعدد معادن زغال، کارخانه های زغال شویی زیادی فعال است لذا برق تولیدی توسط این کارخانه را می توانیم علاوه بر تزریق به شبکه برق شهرستان طبس برای معادن و کارخانه های زغال شویی و تولید فروآلیاژی استفاده کنیم.
راه اندازی فاز دوم و سوم با تلاش کارشناسان بومی
مدیر کارخانه کک طبس درخصوص میزان استفاده از دانش بومی در راه اندازی نیروگاه برق به روش بازیافت حرارتی بیان کرد: فاز دوم و سوم به طور کلی توسط کارشناسان ایرانی و بومی منطقه راه اندازی شده است.
وی به مزیت های بازیافت حرارتی اشاره کرد و گفت: کک سازی طبس به روش بازیافت حرارت کار می کند که مزیت هایی نسبت به بازیافت شیمیایی دارد که از جمله می توان به کاهش میزان آلودگی در این روش اشاره کرد به همین منظور موفق به دریافت گواهی ایزو محیط زیست شده است.
شکاری افزود: هزینه کم تعمیر و نگهداری تجهیزات، تولید برق و کیفیت بالای تولید کک از دیگر ویژگی های روش بازیافت حرارتی به شمار می آید همچنین استفاده از زغال های ارزان تر یا همان زغال های حرارتی و آنتراسیت در مراحل تولید از دیگر مزیت های این روش در تولید است که نقش اساسی در تامین مواد اولیه و کاهش هزینه های مواد اولیه کارخانه دارد.
وی با اشاره به اینکه کک های تولید شده بسته به اندازه برای مصارف داخلی و خارجی از استان صادر می شود گفت: در این کارخانه ۳۰۰ نفر به طور مستقیم مشغول به کار هستند که تا پایان آبان این تعداد به ۳۶۰ نفر می رسد و با احداث نیروگاه ۸۰۰ نفر به طور مستقیم مشغول به کار خواهند شد.
مدیر کارخانه کک طبس گفت: همه کارکنان این کارخانه بومی هستند که از صفر تا ۱۰۰ مراحل تولید و نگهداری را آموزش دیده اند.
از گرمای هزار درجه تا شوک سرد
وی ادامه توضیحاتش را به بخشی از کارخانه منتقل کرد که دستگاه بزرگی در حال تخلیه یکی از کوره ها بود.
به گفته شکاری در این بخش زغال سنگ آماده توسط واگن در سلول های کک سازی شارژ شده و در مدت معین با حرارت هزار تا هزار و ۲۰۰ درجه سانتیگراد به کک تبدیل می شود.
وی افزود: باتری کک سازی به شکل مکعب مستطیل است که به وسیله دیواره های عرضی به واحدهای کوچکتری به نام سلول تقسیم شده و در این سلول ها زغال شارژ می شود.
مدیر کارخانه کک طبس بیان کرد: در هر سلول از ۲ طرف توسط سلول های گرمایی گاز کک تصفیه شده و در آنها می سوزد و گرم می شود به این ترتیب حرارت لازم برای تبدیل زغال سنگ به کک تامین سپس شارژ و تخلیه زغال در هر سلول توسط ماشین شارژ، هل دهنده (تخلیه) و درب باز کن انجام می شود.
وی گفت: پس از پایان دوره کک سازی ۲ درب طرفین سلول به وسیله ماشین های درب باز کن و هل دهنده باز می شوند و پس از هماهنگی بین ماشین هل دهنده و لوکوموتیو حمل گداخته، بازوی ماشین هل دهنده از بیرون سلول به داخل وارد و کک گداخته را به جلو می راند در نتیجه کک از جلوی سلول خارج شده و داخل واگن خاموش کن ریخته می شود.
شکاری گفت: لوکوموتیو واگن خاموش کن کک گداخته را زیر برج خاموش کننده می برد و با پاشیده شدن آب روی آن حدود چند دقیقه کک خاموش می شود سپس واگن از زیر برج خاموش کننده خارج شده و کک را به طور یکنواخت روی سکوی دیگر می ریزد.
وی عنوان کرد: پس از مدتی کک توسط نوارهای نقاله به بخش دانه بندی می رود و آنجا بعد سرند شدن از نظر ابعاد دانه بندی می شود به این شکل کک آماده فروش است.
فرماندار ویژه طبس هم گفت: ۷۶ درصد معادن زغال سنگ کشور در شهرستان طبس وجود دارد و کارخانه کک با استفاده از همین معادن در حال فعالیت است که به روز شدن و توسعه کارخانه، تامین نیاز داخل کشور و صرفه جویی ارزی را در پی دارد.
علی اکبر رحیمی افزود: کک یکی از صنایع فرآوری زغال سنگ است که مواد اولیه آن کنسانتره بوده و ارزش افزوده را افزایش و وزن زغال را کاهش می دهد.
وی بیان کرد: سرمایه گذار برای راه اندازی باتری های هفت و هشت مجتمع کک طبس نیز قول مساعد داده و افزایش کک سازی به ۴۵۰ هزار تن نیز ظرفیت خوبی در کشور است.
فرماندار ویژه طبس گفت: ضمن اینکه تبدیل حرارت به برق، نیاز شهرستان را در اوج مصرف تامین خواهد کرد.
وی یادآور شد: در حال حاضر هیچ انرژی فسیلی غیر از زغال سنگ در کارخانه کک استفاده نمی شود و حتی پیش گرم کوره ها نیز با زغال انجام می شود.
فرماندار ویژه طبس به تلاش نیروهای بومی برای راه اندازی باتری های پنج و ۶ اشاره کرد و گفت: این در حالی است که چینی ها ۱۵۰ میلیارد ریال فقط هزینه نظارت درخواست کرده بودند اما با توان نیروهای بومی این بخش از کارخانه هم راه اندازی شد.
پهنه وسیع خراسان جنوبی سرشار از مواد معدنی است اما شهرستان طبس در این زمینه ویژگی های منحصر به فرد دارد و حوضه زغالدار طبس با وسعتی بالغ بر ۳۰ هزار کیلومتر مربع و ذخیره اکتشافی بیش از ۷۵ میلیارد تن زغال سنگ کک شو و حرارتی، غنی ترین و بزرگترین ناحیه زغالی ایران محسوب می شود.
ناحیه پروده نیز با وسعت هزار و ۲۰۰ کیلومتر مربع و ذخیره زمین شناسی ۱.۱ میلیارد تن زغال سنگ کک شو یکی از چهار ناحیه زغالی طبس است که مقصد سفر خبرنگاران خراسان جنوبی در تور رسانه ای "راهیان پیشرفت" شد تا با همراهی فرماندار ویژه طبس، مدیرکل حوزه استاندار و روابط عمومی استانداری خراسان جنوبی و مسئول بسیج رسانه استان پیشرفت های این منطقه معدنی را روایت کنند.
دیدگاهتان را بنویسید