چرا به جمعیت بیکاران تهرانی اضافه میشود؟

به گزارش دنیای معدن به نقل از ایسنا، با شیوع ویروس کرونا، حوزه خدمات بیشترین آسیب را دید و هرچند محدودیت ها در هفته های گذشته قدری کاهش یافته اما همچنان بسیاری از فعالیت ها در حوزه خدمات با محدودیت مواجه هستند در این میان، استان تهران که بالاترین فعالیت در این بخش را دارد نیز با رشد منفی در این حوزه مواجه بوده است.

معاونت بررسی های اقتصادی اتاق تهران با استناد به داده های مرکز آمار، گزارشی از وضعیت شاخص های کلان اقتصادی استان تهران تهیه و ارائه کرده است. این گزارش که نگاهی واقع گرایانه به شاخص هایی چون بازار کار، تولید ناخالص داخلی، فعالیت های اقتصادی و رشد اقتصادی استان دارد، تحقق رشد ۷.۶ درصدی در سال ۱۴۰۱ را که برای استان تهران هدفگذاری شده، در هاله ای از تردید قرار می دهد.

بنابراین در شرایطی که میانگین رشد سالانه استان تهران، طی دهه ۱۳۹۰، حدود ۲.۵ درصد و میانگین رشد سالانه، طی بازه زمانی ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۶ حدود ۳.۹ درصد بوده است، تعیین موتورهای محرک و عوامل مسلط رشد سال ۱۴۰۱ برای تحقق نرخ رشد پیش بینی شده، ضروری عنوان شده است.

این گزارش با اشاره به ویژگی های جغرافیایی و جمعیتی استان تهران آورده است: تهران با مساحت حدود ۱۳.۵ هزار کیلومتر مربع و جمعیت ۱۳.۹۷ میلیون نفری رتبه ۲۹ام از حیث سطح و رتبه نخست از حیث جمعیت را در میان استان های کشور داراست. نرخ شهرنشینی در استان تهران ۹۴.۳ درصد بوده در حالی که میانگین این نرخ در کل کشور ۷۵.۴ درصد است. استان تهران بعد از استان قم در رتبه دوم از لحاظ نرخ شهرنشینی در کشور قرار گرفته است.

معاونت بررسی های اقتصادی اتاق تهران در ادامه این گزارش آورده است: به استثنای نرخ بیکاری، سایر مولفه های بازار کار استان تهران در مقایسه با میانگین کل کشور، مطلوب نیست. نسبت اشتغال در استان در سال ۱۳۹۹ حدود ۳۶.۹ درصد بوده که رقم بسیار کمی است. در این سال، از جمعیت فعال اقتصادی استان تهران کاسته و در مقابل به جمعیت غیرفعال اضافه شد. خروج بخشی از جمعیت از بازار کار و پیوستن آنها به جمعیت غیرفعال بیش از همه در قالب افزایش تعداد خانه دار و سایر بروز کرده است.

این گزارش با اشاره به اینکه تولید ناخالص داخلی اسمی استان تهران طی دهه ۱۳۹۰ با رشد قابل ملاحظه ای همراه بوده و تقریباً ۸ برابر شده، آورده است: تغییرات قابل توجهی به لحاظ سهم استان در تولید ناخالص داخلی کشور اتفاق نیفتاده است. به گونه ای که در سال ۱۳۹۹، سهم استان تهران در کل تولید ناخالص داخلی کشور با رقم ۱۷۶ هزار میلیارد تومان حدود ۲۲.۴ درصد بوده که تقریباً معادل سهم آن در سال ۱۳۹۶ است. بالاترین سهم استان از تولید ناخالص داخلی کشور مربوط به سال ۱۳۹۴ با رقم حدود ۲۴ درصد است.

بر اساس این گزارش، با تشدید تحریم در سال ۱۳۹۷ و همراه شدن آن با همه گیری کرونا در دو سال اخیر، روند تولید در کشور مختل شد که شدت تاثیر اتفاقات مزبور بر استان تهران طی دو سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ کمتر از کل کشور بود ولی در سال ۱۳۹۹ روند تولید استان معکوس و نزولی شد در حالی که در کل کشور صعودی بود.

این گزارش همچنین به نقش پررنگ استان تهران در ایجاد ارزش افزوده کشور در بخش خدمات اشاره کرده و آورده است: بخش خدمات به ویژه در حوزه فعالیت اطلاعات و ارتباطات و فعالیت های مالی و بیمه، نقش عمده ای در ایجاد ارزش افزوده ایفا می کنند. حدود ۷۹ درصد از کل ارزش افزوده، در حوزه اطلاعات و ارتباطات و ۶۵ درصد از ارزش افزوده فعالیت های مالی و بیمه توسط استان تهران تولید می شود. کمترین سهم استان مربوط به استخراج معدن با سهم ۰.۷ درصدی و بخش کشاورزی با سهم ۴.۴ درصدی از کل ارزش افزوده بخش های مرتبط در کشور است.

در این گزارش آمده است که طی دهه ۱۳۹۰ در اغلب سال ها، رشد اقتصادی استان تهران هم راستا با رشد اقتصادی کشور بوده؛ به این معنا که استان تهران، اغلب به عنوان عاملی تعیین کننده در راستای رشد یا تضعیف ارزش افزوده کل کشور عمل کرده است. به طوری که در سال ۱۳۹۹، سهم استان تهران در رشد یک درصدی تولید ناخالص داخلی کشور، حدود منفی ۰.۰۱ واحد درصد بوده است. مشارکت منفی استان تهران در رشد اقتصادی کشور طی این سال، بیش از هر چیز، به دلیل رشد منفی فعالیت های خدماتی مربوط به تامین جا و غذا و همچنین کاهش ارزش افزوده خدمات مربوط به فعالیت های هنری و تفریحی به دلیل شیوع کرونا بوده که این استان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.