چرا روسیه از تصرف یک کارخانه فولاد در ماریوپل عاجز مانده است؟
دنیای معدن: برای بیش از یک ماه است که کارخانه فولاد آزوفستال در شهر بندری ماریوپل تحت محاصره نیرو های روسی قرار گرفته است، با این حال و علیرغم حملات زمینی و هوایی پی در پی مهاجمان این آخرین نقطه از شهر که در اختیار نیرو های اوکراینی قرار دارد هنوز سقوط نکرده است. تخمین زده می شود حدود ۲۵۰۰ نفر نظامی شامل تفنگداران نیروی دریایی ارتش اوکراین، جنگجویان گردان آزوف و حدود ۵۰۰ داوطلب خارجی در آن پناه گرفته باشند.
یورونیوز: برای بیش از یک ماه است که کارخانه فولاد آزوفستال در شهر بندری ماریوپل تحت محاصره نیروهای روسی قرار گرفته است، با این حال و علیرغم حملات زمینی و هوایی پی در پی مهاجمان این آخرین نقطه از شهر که در اختیار نیروهای اوکراینی قرار دارد هنوز سقوط نکرده است.
در پی ناکامی سربازان روسی در گرفتن کارخانه و چندین بار اولتیماتوم بی نتیجه برای تسلیم شدن نظامیان اوکراینی، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به ارتش این کشور دستور داده است حلقه محاصره به دور این کارخانه چنان تنگ شود «که حتی یک مگس هم نتواند از آن عبور کند».
تقاضاها برای تخلیه غیرنظامیان که در این مکان گرفتار شده اند بارها از سوی مجامع بین المللی مطرح شده، با این حال روسیه به سختی اجازه تخلیه از این مکان را داده است و نیروهای نظامی اوکراین همچنان در این منطقه سنگر گرفته اند و از زمین گذاشتن سلاح ها خودداری می کنند.
اما چگونه این محل کوچک توانسته تا این حد مقاومت کند؟
کارخانه آزوف استال؛ میراث اتحاد جماهیر شوروی
مجتمع آزوف استال برای اولین بار در سال ۱۹۳۳ به بهره برداری رسید و یکی از بزرگترین کارخانه های فولاد اروپا به شمار می رود.
علت تاسیس این کارخانه تلاش اتحاد جماهیر شوروی برای سرمایه گذاری در زمینه صنایع راه آهن و کشتی سازی بود. در پی تصمیم به احداث، مجموعه عظیمی از انبارها، خطوط راه آهن داخلی و کوره های صنعتی در مساحتی نزدیک به ۱۱ کیلومتر مربع در امتداد ساحل ماریوپل و در عرض رودخانه مرکزی شهر طراحی و ساخته شدند.
کار این کارخانه در جریان جنگ جهانی دوم و در سال ۱۹۴۱ زمانی که آلمان نازی ماریوپل را اشغال کرد متوقف شد. با این حال در سپتامبر ۱۹۴۳ پس از بازپس گیری شهر توسط نیروهای شوروی، این کارخانه نیز بازسازی شد و مجددا شروع به کار کرد. این کارخانه در دهه ۱۹۹۰ پس از فروپاشی شوروی و استقلال اوکراین به شرکت خصوصی تبدیل شد.
بنابر اسناد شرکت صاحب کارخانه، این مجتمع فولادسازی قبل از تهاجم روسیه بیش از ۱۰ هزار نفر را در استخدام داشت و یک آمار متعلق به سال ۲۰۰۵ میزان تولید آن را سالانه حدود ۵ میلیون تن فولاد اعلام کرده بود.
شبکه تونل های زیرزمینی و پناهگاه های اتمی در دل آزوف استال
آزوف استال دارای هزارتویی ۲۴ کیلومتری از تونل ها و معابر زیرزمینی است که به مدافعان اوکراینی آن اجازه می دهد آزادانه برای دفع حملات روسیه جابجا شوند. اوله ژدانوف، کارشناس نظامی اوکراین، در این باره می گوید: «این مجتمع منطقه وسیعی را در بر می گیرد و اوکراینی ها می توانند از طریق تونل های زیرزمینی به سرعت مکان خود را تغییر دهند.»
قدمت شبکه عظیم پناهگاه ها و تونل ها که در زیر این مکان وجود دارد به دوران شوروی باز می گردد. مقامات وقت دولت محلی اوکراین در آن زمان این مجتمع فولاد را که نقشی کلیدی در اقتصاد اتحاد جماهیر شوروی داشت به پناهگاه های اتمی مجهز کردند.
جاستین کرامپ، کارشناس نظامی و امنیتی در بریتانیا، می گوید: «[کارخانه فولاد] پناهگاه های هسته ای و تونل های متعدد دارد و در واقع برای جان به در بردن از یک جنگ اتمی ساخته شده است.»
کاترینا کیتریش که به مدت ۱۶ سال در کارخانه آزوف استال به عنوان مهندس کار کرده است درباره تونل های زیرزمینی محل می گوید: «این ها بسیار قوی هستند... این تونل ها برای این ساخته شده اند که افراد بتوانند در مقابل بمب ها جان به در برند.»
پاپو گنادیویچ، ۳۵ ساله، که به مدت ۱۴ سال در کارخانه آزوف استال کار کرده است، می گوید تونل های زیر کارخانه می توانند هزاران نفر را در خود جای دهند.
وی که ابتدا در این کارخانه به عنوان اپراتور جرثقیل شروع به کار کرده و سپس مسئولیت واحد تجهیزات را بر عهده داشته می گوید پناهگاه های بمب به وسایل اولیه زندگی مانند تخت، صندلی و توالت مجهز هستند و همزمان مواد غذایی، تجهیزات تهویه، روشنایی، سیستم آبرسانی و درب های مقاوم در برابر حرارت نیز در این مکان تعبیه شده اند.
آقای گنادیویچ اضافه کرد: «هر کارگاه دارای شبکه بزرگی از این تونل ها است و برای هر بخش نقشه هایی وجود دارد، چرا که احتمال گم شدن افراد می رود.»
«مت اینوست»، شرکت صاحب کارخانه، گفته است که ۴ هزار نفر می توانند در این مجموعه اسکان داده شوند و پناهگاه ها با ذخیره غذا و آب کافی برای دستکم سه هفته تجهیز شده اند.
آزوف استال؛ شهری در دل شهر دیگر
با این حال علاوه بر این دالان ها، عامل دیگری نیز بر دوام آوردن سربازان اوکراینی موثر بوده است. قبل از آغاز جنگ مقامات اوکراینی با ایجاد انبارهای آب و غذا در آزوف استال خود را برای حمله روسیه آماده کرده بودند. این علاوه بر تقویت ها و مستحکم سازی های سالیان قبلی بوده است.
مجتمع آزوف استال از زمان الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴، هنگامی که جدایی طلبان مورد حمایت روسیه تلاش کردند ماریوپل را تصرف کنند، برای چنین وضعیتی آماده شده بود.
آقای کرامپ می گوید: «علاوه بر این مدافعان اوکراینی (بعد از شروع جنگ فعلی و قبل از بسته شدن حلقه محاصره) بیش از ۵۰ روز فرصت داشتند تا آن را تقویت کنند و راه های فرار بسازند.»
اوله ژدانوف، کارشناس نظامی در مسائل اوکراین، اضافه می کند: «تصرف آزوف استال بسیار سخت است و روس ها در خطر از دست دادن بسیاری از نیروها، منابع و مهمتر از همه زمان خود در آن جا هستند. این شهری در دل یک شهر است و جنگ در آن جا ممکن است ماه ها طول بکشد. در واقع تا زمانی که ماریوپل پابرجاست، روس ها نمی توانند ۱۰ تا ۱۲ واحد نخبه خود را در مناطق دیگر در شرق اوکراین مستقر کنند.»
چه تعداد افراد در مجتمع فولاد باقی مانده اند؟
بر اساس برآورد اولیه مسکو چندین هزار سرباز اوکراینی در این محل حضور دارند.
تخمین زده می شود حدود ۲۵۰۰ نفر نظامی شامل تفنگداران نیروی دریایی ارتش اوکراین، جنگجویان گردان آزوف و حدود ۵۰۰ داوطلب خارجی در آن پناه گرفته باشند. این در شرایطی است که ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، گفته است حدود هزار غیرنظامی نیز در این مجتمع گرفتار شده اند.
در صورت تصرف کارخانه فولاد به دست روسیه و سقوط ماریوپل، اوکراین نه تنها از یک بندر و منبع مهم تجاری محروم خواهد شد، بلکه یک کریدور زمینی یکسره تحت کنترل مسکو به وجود خواهد آمد که از کریمه تا دونباس کشیده امتداد خواهد داشت.
دیدگاهتان را بنویسید