محدویت انرژی سد راه تحقق چشم‌انداز ۱۴۰۴ در صنعت فولاد

به گزارش دنیای معدن، عملکرد کارکنان شرکت فولاد مبارکه طی ۵ ماه نخست سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد تقریبا همه خطوط تولید این شرکت و حتی شرکت‌های زیرمجموعه بزرگ‌ترین هلدینگ فولادی کشور در ماه‌های فروردین، اردیبهشت و اوایل خرداد که با محدودیت کمتری در حوزه انرژی مواجه بودند به رکوردهای بی‌سابقه‌ای در تولید دست یافتند؛ اما همین خطوط از اواسط خرداد تا پایان مردادماه که با محدودیت‌های زیادی در مصرف برق روبه‌رو بودند به میزان قابل‌توجهی تولید و درآمد را از دست داده‌اند.

بنابر آنچه از سوی منابع رسمی فولاد مبارکه اعلام شده است، در حوزه تولید تختال در خردادماه فرصت تولید ۴۳ هزار تن و در ماه‌های تیر و مرداد به ترتیب ۱۰۷ و ۱۷۶ هزار تن و درمجموع ۳۲۶ هزار تن تولیدِ ازدست‌رفته در این حوزه به ثبت رسیده است.

بر اساس همین گزارش، در حوزه تولید کلاف گرم نیز در ماه‌های خرداد، تیر و مرداد به ترتیب ۷، ۱۰ و ۵ هزار تن و در مجموع فرصت تولید ۲۲ هزار تن کلاف گرم از دست رفته است.

بدیهی است عدم نفع درآمد یکی دیگر از خسارت‌های ناشی از عدم تولید است. در فولاد مبارکه در بازه‌های زمانی یادشده در حوزه تختال و کلاف گرم میزان درآمد ازدست‌رفته درمجموع ۵۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال (۴۹ هزار میلیارد ریال عدم نفع تولید تختال و ۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال عدم نفع تولید کلاف گرم) به ثبت رسیده است.

به‌یقین صنعت فولاد یکی از اثرگذارترین بخش‌ها در اقتصاد کلان کشور و از صنایعی است که در فراهم کردن زیرساخت‌های توسعه سایر صنایع و بخش‌های اقتصادی و به‌ویژه در حوزه اشتغال‌زایی نقش غیرقابل‌انکاری دارد. در سند چشم‌انداز کشور در افق ۱۴۰۴ تولید ۵۵ میلیون تن فولاد هدف‌گذاری شده است، اما هنوز زیرساخت‌های موردنیاز واحدهای فعال فولاد کشور ازجمله توسعه خطوط جاده‌ای و ریلی و توسعه اکتشاف در بخش معدن و تأمین برق، گاز و آب موردنیاز این صنعت میسر نگردیده است. این در حالی است که با عنایت به ظرفیت‌های موجود در صنعت فولاد کشور، به‌ویژه در سال‌های اخیر، یکی از کارآمدترین راهکارها برای دست‌یابی به اقتصاد غیرنفتی توجه بیشتر به توسعه معدن و صنایع معدنی به‌ویژه صنعت فولاد کشور است.

همان‌گونه که اشاره شد برای دست‌یابی به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد تأمین انرژی به‌ویژه برق موردنیاز صنعت فولاد یکی از مؤلفه‌های اصلی است که باید با سرمایه‌گذاری‌های هدفمند، شرایطی مهیا کرد تا با استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا جهت افزایش ظرفیت نیروگاه‌ها و سایر زیرساخت‌های زنجیره فولاد، اقداماتی عاجل انجام شود.

کارشناسان این حوزه معتقدند احداث نیروگاه‌های سیکل ترکیبی، تجدیدپذیر و تأمین انرژی الکتریکی برای صنعت فولاد از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در حال حاضر برق موردنیاز فولاد مبارکه از دو منبع شبکه برق سراسری کشور و همچنین نیروگاه‌های داخلی این شرکت تأمین می‌گردد. برق مصرفی فولاد مبارکه حدود ۱۲۰۰ مگاوات است که از این مقدار حدود ۲۰۰ مگاوات آن توسط نیروگاه داخلی و ۱۰۰۰ مگاوات از شبکه سراسری تأمین می‌شود که متأسفانه با توجه به مشکلات و کمبودهای موجود در زمینه تولید شبکه برق کشور، در بسیاری از مواقع محدودیت مصرف برق از طرف دیسپاچینگ به فولاد مبارکه تحمیل می‌شود و این موضوع در مقاطع مختلف باعث کاهش تولید فولاد، کاهش درآمد و سودآوری و ناکارآمدی در دست‌یابی به اهداف سند چشم‌انداز شده است.

با سرمایه‌گذاری و احداث نیروگاه‌های جدید که نسبت به نیروگاه قبلی از راندمان بهتری برخوردار است، نه‌تنها برق موردنیاز صنعت تأمین می‌شود، بلکه می‌توان از گرمای حاصل از خروجی توربین گازی در بویلرهای بازیافتی، بخار سوپرهیت تولید کرد. این بخار می‌تواند توربوژنراتور بخار را به حرکت درآورد. این در حالی است که واحد بخار بدون مصرف سوخت قادر به تولید برق است و بازده کل نیروگاه را به ۵۸ درصد خواهد رساند. ضمن اینکه این نیروگاه‌ها آب کمتری نسبت به نیروگاه قبلی مصرف می‌کنند، به‌طوری‌که مصرف ویژه آب این نیروگاه با استفاده از برج‌های خنک‌کننده هوایی حدود یک‌پنجاهم مصرف ویژه نیروگاهی است که دارای برج خنک‌کننده آبی است.

فصل زمستان در پیش است و بدیهی است که این صنعت باز هم با محدودیت مصارف انرژی و به‌ویژه گاز مواجه خواهد شد. ازاین‌رو احداث نیروگاه‌های جدید و سرمایه‌گذاری بخش‌های دولتی و خصوصی در توسعه میادین گازی باید جدی‌تر از قبل در دستور کار قرار گیرد. بدون شک عدم نفع تولید همه‌ساله خسارت‌های جبران‌ناپذیری به صنعت و اقتصاد ملی تحمیل می‌کند.