فولاد مبارکه ناجی حمل و نقل ریلی کشور

 با این حال فولاد مبارکه در راستای برطرف نمودن چالش‌های حمل و نقل ریلی کشور ۷۲.۵ میلیون یورو سرمایه‌گذاری کرده و توانسته با همکاری شرکت مپنا ۵۰ دستگاه لوکوموتیو به این شبکه اضافه کند که امروز آخرین دستگاه از این ۵۰ لوکوموتیو به شرکت فولاد مبارکه تحویل داده شد تا به نوعی این صنعت استراتژیک کشور بار دیگر در نقش یک ناجی به کمک شبکه حمل و نقل کشور بیاید.

مرکز پژوهش‌های مجلس اردیبهشت ۱۴۰۲ در گزارشی با عنوان " گزارش نظارتی ارزیابی وضعیت زیرساخت‌های حمل و نقل ریلی کشور" به بررسی زیرساخت‌های ریلی کشور پرداخت. در این گزارش اشاره می‌شود عملکرد حمل و نقل ریلی کشور با وجود افزایش خطوط ریلی نسبت به دو دهه گذشته قابل قبول نیست. عدم افزایش سهم حمل بار به دلیل کمبود در زیرساخت، کمبود ناوگان و بهره‌وری پایین از مهمترین انتقادات مرکز پژوهش‌های مجلس به زیرساخت‌های حمل و نقل ریلی کشور است.

بر اساس این گزارش وضعیت شبکه حمل و نقل ریلی کشور با مشکلات اساسی همچون کمبود اعتبارات، فرسودگی، افزایش خرابی زیرساخت‌ها و ناوگان ریلی، افزایش نرخ ارز، هزینه بالای تأمین قطعات و ماشین آلات به دلیل تحریم‌ها رو به رو است. اگرچه پیش از گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نیز کارشناسان به ویژه فعالان حوزه صنعت به زیرساخت‌های حمل و نقل ریلی کشور انتقادات بسیاری کرده بودند. در کشورهای توسعه یافته جهان حمل و نقل ریلی به خصوص برای صنایع سهم بالایی دارد ولی در ایران به دلیل محدودیت در زیرساخت‌ها حمل و نقل ریلی برای بسیاری از صنایع کشور ممکن نیست. داده‌ها نشان می‌دهد در کشورهای آمریکا، استرالیا و آفریقای جنوبی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد حمل بار به صورت ریلی انجام می‌شود. این آمار در کشورهای اروپایی به طور متوسط به بیش از ۲۰ درصد می‌رسد ولی در ایران طی سال ۱۴۰۲ سهم بخش جاده‌ای ۹۰ درصد و بخش ریلی تنها ۱۰ درصد بود. دبیر انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل ریلی در این باره می‌گوید در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ حمل بار جاده‌ای ۹ درصد رشد و حمل بار ریلی ۴ درصد کاهش یافت. بر اساس آمار حمل باری در طول ۳ سال اخیر روند نزولی داشت و پیش بینی می‌شود همین روند برای سال ۱۴۰۳ نیز ادامه دار باشد.

با وجود این محدودیت‌ها شرکت فولاد مبارکه در ۱۷ بهمن ۱۴۰۰ قرارداد ساخت و تأمین ۵۰ دستگاه لوکوموتیو باری MAP۲۴ به ارزش ۷۲.۵ میلیون یورو را با گروه مپنا امضا کرد. نخستین لوکوموتیو از این قرارداد در تاریخ ۲۱ فروردین ماه تحویل شد و آخرین مرحله تحویل لوکوموتیوها اسفند ۱۴۰۳ به پایان رسید. به گواه کارشناسان و فعالان صنعتی فولاد مبارکه با این اقدام به تنهایی سهم بالایی در بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل ریلی کشور انجام داد. به خصوص اینکه با داخلی سازی بسیاری از قطعات این لوکوموتیوها مشکل ارزبری که در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس اشاره شده بود نیز برطرف شد.

لوکوموتیو MAP۲۴ بر اساس اطلاعات فنی ۳ هزار اسب بخار قدرت دارد و در میان رقبای خارجی به خصوص چینی یک سرو گردن بالاتر قرار می‌گیرد با این حال ۹۰ درصد از قطعات این لوکوموتیو در داخل تولید شده است. یکی از چالش‌های حمل و نقل ریلی کشور در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس تأمین و نگهداری بخش‌های مختلف این صنعت بود. به دلیل ارز بری بالا و تحریم‌ها تعمیر بعضی از بخش‌های حمل و نقل ریلی کشور به کار دشواری تبدیل شده است ولی تعمیر و نگهداری از لوکوموتیو MAP۲۴ به طور کامل در داخلی انجام می‌شود.

داده‌ها نشان می‌دهد با ورود این ۵۰ دستگاه لوکوموتیو باری سالانه ۱۶۰ میلیون لیتر سوخت کمتری در سیستم حمل و نقل کشور مصرف خواهد شد. در نتیجه این اقدام شرکت فولاد مبارکه نه تنها کمک چشم‌گیری به بهبود زیرساخت‌های حمل و نقلی کشور بود بلکه کمک شایان به ذکری به حل مشکل ناترازی مصرف سوخت خواهد کرد و در زمینه محیط زیست نیز اهمیت چشم‌گیری دارد.

اقداماتی شبیه به این در سایر کشورهای جهان به ویژه کشورهای توسعه یافته بیشتر توسط دولت‌ها یا نهادهای مختلف انجام می‌شود ولی در ایران با توجه به ضعف‌های بزرگ در زیرساخت‌های حمل و نقل ریلی کشور شرکت فولاد مبارکه مستقیم وارد عمل شد. این اقدام اگرچه کمک چشم‌گیری به زیرساخت‌های حمل و نقل ریلی کشور است ولی این بخش همچنان نیازمند سرمایه‌گذاری‌های بیشتری در سال‌های آتی است.