کلنگ احداث واحد ریخته‌گری و احیای مستقیم فولاد اکسین به زودی به زمین خواهد خورد/70هزار تن محصولات فولادی چشم‌انداز صادراتی فولاد اکسین در سال جاری

او فولاد اکسین خوزستان را گوهری گرانبها می‌داند که پتانسیل بالایی برای رفع نیاز صنایع داخلی از جمله نفت پتروشیمی و ... دارد. گفتگوی دنیای معدن را درباره مسیری که این فولادسازی پیموده و در حال تبدیل به یک مجتمع فولادی است که صفر تا صد زنجیره ارزش فولاد را در خود دارد با مهندس آسیابان می‌خوانید.

چه "دستاوردهای صادراتی" در سال جاری توسط فولاد اکسین خوزستان محقق شده، و تا اهداف صادراتی چقدر فاصله دارید؟

مبحث صادرات و زنجیره ارزش در فولاد مهم و مفصل است. ابتدا اجازه بدهید فولاد اکسین را معرفی کنم.

رسالت اصلی فولاد اکسین رفع نیاز صنایع استراتژیک و خاص کشور از جمله صنعت نفت و گاز و پتروشیمی بوده است. عمده محصولات تولیدی اکسین ورق‌های فولادی عریض آلیاژی است که معمولا و عمدتا در 4 گروه مصرفی می‌گنجند؛ ساخت لوله‌های انتقال نفت و گاز در سراسر کشور، ورق مخصوص مخازن ذخیره نفت و گاز تحت فشار، صنعت کشتی‌سازی چه زیرسطحی و چه سطح دریا در قسمت‌های مختلف بدنه کشتی‌ها می‌توانند از محصولات فولاد عریض با گریدهای آلیاژی ما استفاده کنند به ویژه کشورهایی مثل کره جنوبی که کشتی‌سازی‌شان زبانزد در دنیا است. ورقهای تولیدی ما همچنین در صنعت سازه‌های فلزی ساختمان‌های عظیم کاربرد دارند.

توان فنی و مهندسی فولاد ارفع در تولید گریدهای ورق فولادی چه حد است؟

گروه چهارم، ورقهای فولادی خاصی هستند که در صنایع خاص مانند ورقهای استفاده شده در ماشین‌آلات معدنی و تجهیزات کاربرد دارند که اصطلاحا ورق ضد سایش گفته می‌شوند. این تکنولوژی انحصارا معروف به ورق هاردوکس و در اختیار کشور سوئد بود که ما تکنولوژی ساخت آن را با توجه به دانش فنی به دست آمده بومی‌سازی کردیم.

ایران با داشتن این تکنولوژی جزو ده کشور برتر دنیا است. چنین کارخانه ای در دنیا به لحاظ راندمان تولید، خواص متالورژیکی و مکانیکی نوع محصول به لحاظ و هم ابعاد جزو ده کشور برتر است

این در حالی است که طبق استانداردهای جهانی، گونه‌های مختلفی از فولاد وجود دارد که تنها با بالا پایین کردن درصد بسیار کمی از عناصر آلیاژی در ذوب فولاد کاربرد آن محصول عوض می‌شود. ما مواد اولیه را از فولادسازان بالا کشور تحویل می‌گیریم که عمدتا فولادسازانی با قابلیت‌های مهم هستند مثل فولاد مبارکه اصفهان، فولاد هرمزگان و ورق فولادی را به محصولی صادراتی تبدیل می‌کنیم. شاید کشورهای زیادی کارخانجات تولید ورق فولادی داشته باشند اما ابعاد محصولاتشان و نوع محصول نهایی از لحاظ خواص مطابق با این نیست و به مراتب پایین‌تر است. در حقیقت ما می‌توانیم هم نیاز داخل و هم صادرات را تامین کنیم.

تامین نیاز صنایع داخلی به محصولات فولاد اکسین چقدر است و تعهدات شما در این باره چیست؟

ما ابتدای امر نیاز داخل را تامین می‌کنیم و بعد از آن به صادرات برای تامین ارز واردات قطعات مورد نیاز استراتژیکمان می‌اندیشیم. از آنجا که این خط تولید دارای تکنولوژی خاصی و ساخت شرکتهای اروپایی است و تجهیزات، قطعات مکانیکال یا الکتریکال و چه اتوماسیون آن در انحصار شرکتهای خارجی اروپایی است، باید قطعات مورد نیاز را با ارز حاصل از صادرات محصولات وارد کنیم. از این رو در برنامه امسال، صادرات حدود 70هزار تن را در نظر گرفتیم که تقریبا 10 الی 12 درصد تولیداتمان خواهد بود. از خرداد ماه فعالیتمان را شروع کردیم تا به حال 13 هزار تن به اسپانیا صادر کردیم و درخواستهای دیگری برای مقاصد دیگر وجود دارد که نهایی شده‌اند و در شرف امضای قرارداد و پرداختها است. این میزان صادرات برای ما کفایت کرده و منابع مالی مورد نیاز برای تامین قطعات را فراهم می‌کند و می‌تواند پشتوانه ارزی سالیان بعد باشد.

فولاد اکسین خوزستان چه طرح‌های توسعه‌ای را در برنامه دارد؟

ما از ابتدا برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای توسعه فولاد اکسین داشتیم چرا که عقیده داریم توجهات بیشتر به ابتدای زنجیره است نه انتهای زنجیره. این اتفاق اگرچه زمان‌بر بوده و شاید تحریم‌ها مانع توسعه‌ها در انتهای زنجیره فولاد شده اما بخشی از طریق بومی‌سازی رخ داده و امیدواریم گام‌های بعدی در راستای ایجاد ارزش در انتهای زنجیره ارزش فولاد باشد. در تامین کوتاه‌مدت مواد اولیه، به مواد اولیه خاص از کارخانجاتی که تکنولوژی نزدیکتری به ما داشته باشند نیاز داریم. در میان مدت تامین مواد اولیه از داخل و درصورت نبود از طریق واردات صورت خواهد گرفت. در بلندمدت نیز احداث واحد ریخته‌گری و احیای مستقیم را در نظر گرفتیم که ایجاد ارزش افزوده می‌کند و با بی نیازی به اسلب یا مواد اولیه‌ از بیرون، صفر تا صد زنجیره ارزش فولاد از احیای مستقیم، فولادسازی و ریخته‌گری و نورد ورق نهایی را در برخواهد داشت.

انشالله در روزهای آتی یا ماه آتی کلنگش را می‌زنیم و تا سه سال دیگر پروژه به اتمام می‌رسد. به این شکل تولید محصولات ما از لحاظ صرفه اقتصادی و ارزش افزوده فوق‌العاده خواهد بود. در حال حاضر اسلب یا مواد اولیه بعد از اینکه وارد کارخانه می‌شود باید مجددا آن را پیش‌گرم کرده و به دمای 1250 درجه برای نورد برسانیم. در حالی که در طرح جدید اسلب ریخته‌گری شده مستقیم وارد کوره‌های پیش‌گرم نورد شده و به جای اینکه مواد اولیه را در دمای محیط وارد کوره کنیم، با دمای 650 درجه وارد کوره‌های پیش‌گرم می‌کنیم. به این شکل در مصرف گاز، برق و ... به خاطر نبود حمل و نقل جاده‌ای صرفه‌جویی بالایی می‌شود.

چه خبرهای خوبی برای سهامداران شرکت اکسین دارید؟

فولاد اکسین سهامداران عمده دارد؛ وزارت رفاه 60 درصد، 39.5 درصد برای گروه ملی بانک ملی و نیم درصد هم سهام ترجیحی پرسنل است. لذا هر طرحی با هدف توسعه، سودآوری و حفظ منافع حاصل از آن به جیب بازنشستگان تامین اجتماعی می‌رسد.

از سوی دیگر نوسانات جهانی قیمت فولاد در کنار نرخ ارز منجر به سودآوری فولاد اکسین در سال 1398، 1399 شد و تنها در سال 1399 بالغ بر 1800 میلیارد تومان سودآوری داشتیم که ذینفعان آن سهامداران ما هستند. بودجه امسال نیز 30 درصد بیشتر از سال 99 حاصل شده است.