نگاه جهانی به معدن

مرزهای اقتصادی بین کشورها روزبه‌روز در حال کمرنگ شدن است و در این دهکده اگر سازمانی کاری انجام دهد به سرعت خبر آن به همه جا می‌رسد. ارتباطات بر تمامی عرصه‌ها و حوزه‌های اقتصادی و از جمله حوزه معدن و صنعت ملت‌ها سرایت کرده و اقتصاد را تحت‌تاثیر قرار داده است.
در دنیای کنونی هیچ رخداد معدنی در هیچ جای دنیا کم‌اهمیت تلقی نمی‌شود. معادنی که پیش از این در کره خاکی، دور افتاده و منزوی بودند در وابستگی متقابل در ارزش سهام مالکان و مشارکان تاثیرگذار هستند. ما می‌توانیم انبوهی از اطلاعات معدنی را که زمانی برای دستیابی به آن هزینه هنگفتی نیاز بود، از آن سوی دنیا در یک لحظه به‌دست آوریم زیرا ارتباطات تحول عجیبی را در انتقال اطلاعات این حوزه به‌وجود آورده است. شما می‌توانید در چند دقیقه تصمیم‌های خود درباره معدن به تمام جهان ارسال کنید که نتیجه آن آگاهی شرکت‌های معدنی و صنعتی همواره از وضع یکدیگر خواهد بود.
شرکت‌های بزرگ با فعالیت‌های خود در کشورها تعیین می‌کنند که آیا کشورها معیار و شرایط احراز مشارکت را دارند یا فاقد آن هستند. کشورها می‌توانند خود را از جهانی شدن کنار بکشند، اما جهانی شدن موضوعی نیست که دولت‌ها سرعت سیر وقایع آن را تعیین کنند. به واقع کشورها باید ابزارها و امکاناتی را که شرکت‌های جهانی نیاز دارند برای آنها فراهم کنند تا در عرصه جهانی حائز شرایط مشارکت شوند. مباحث مربوط به تامین زیر ساخت‌های معدنی وصنعتی مثل جاده، برق، آب، گاز، اینترنت پر سرعت، راه‌آهن، فرودگاه، امنیت ونیروی کار ماهر و... در این مقوله می‌گنجد.
به نظر می‌رسد شرکت‌های معتبر صنعتی و معدنی داخلی دو گزینه اصلی پیش‌رو دارند؛ یا باید خود را در سطح جهانی مطرح کرده و نشان(برند) خود را جهانی کنند (کاری که سازمان ایمیدرو قرار است آن را انجام دهد) یا به تولید محصول یا دانش تخصصی روی آورده و بخش ویژه‌ای از بازار دانش یا تولید جهانی را در انحصار خود قرار دهند. در غیر این صورت با رشد تنوع معاملات مواد و محصولات معدنی، رشد بی‌سابقه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، شکل‌گیری شرکت‌های بزرگ چند ملیتی، تشدید گرایش و تمایل کشورها به عضویت در سازمان‌ها و بلوک‌های معدنی منطقه‌ای که تمایل به کاهش تعرفه‌ها دارند، در بلند مدت این قبیل شرکت‌ها که از جهانی شدن می‌هراسند برای بقای خود با مشکل روبه‌رو خواهند شد.

در چنین فضایی شرکت‌های پیشروی صنعتی ومعدنی کشور از قبیل سازمان ایمیدرو با حرکت به سمت جهانی شدن به دنبال جذب سرمایه‌گذار خارجی است، به‌طور حتم اهمیت این نوع سرمایه‌گذاری، در پولی (ارزی) که وارد کشور می‌شود نخواهد بود. زیرا این سازمان و شرکت‌های مشابه می‌توانند کمبود نقدینگی خود را با اخذ وام جبران کنند. در واقع اهمیت جذب سرمایه‌گذار این است که شرکت‌های جهانی، بازار فروش محصول دارند و به دلیل داشتن نشان(برند) خوب، امکان صادرات و عرضه محصولات صنعتی ومعدنی کشور را دارند و به این مزیت باید فناوری نوین و تخصص‌های مهندسی و مدیریتی را افزود. البته سازمان ایمیدرو نیز برای اینکه شریک خوبی برای اقتصاد جهانی شود لازم است خود را مجهز به این مزیت‌ها کند. ترس از حضور در عرصه جهانی در صورتی معنی دارد که معادن و صنایع ایران جذابیتی نداشته باشند. این در حالی است که این بخش‌ها در ایران جذابیت‌های بی‌شماری برای سرمایه‌گذاران دارند.
باید توجه کرد لازمه حضور با شهامت و با اعتماد به نفس در اقتصاد جهانی، مستلزم رعایت مقررات جهانی است و تبعیت از این قوانین یکی از ارکان اصلی جهانی شدن موفق است. به‌طور قطع هیچ شرکتی حاضر نیست کالا و خدمات را در کشوری تولید کند که نیروی‌کار آن ماهر نباشد یا زیربنای الکترونیک مدرنی ندارد و دچار معضلات اقتصادی است و رتبه فساد مالی خوبی در بین کشورها ندارد.
ایمیدرو در تلاش است با اعتبار و اعتمادی که در نزد طرف‌های خارجی ایجاد کرده نقش مهمی در اقتصاد کشور و جهان ایفا و آنها را متقاعد کند جمهوری اسلامی برای کسب و کار صنعتی و معدنی موقعیت ممتازی داشته، نیروی کار تحصیلکرده و زیربنای لازم برای مشارکت فراهم است. سازمان ایمیدرو در سیاست‌های داخلی نیز در تلاش است با ساماندهی به تعرفه‌ها و سهمیه‌بندی‌های مرتبط حوزه خود، دادوستد بین‌المللی را افزایش دهد.
در پایان تاکید می‌شود، برای عرض اندام در عرصه جهانی نیاز به مدیران پر دل و جرات است و شرکت‌هایی که از این فرآیند خود را کنار می‌کشند و در آن مشارکت نمی‌کنند در اقتصاد جهان در عمل حضور نخواهند داشت و فقط در مرزهای ملی خود محصور خواهند شد. شرکت‌ها باید این فرصت را مغتنم شمرده و با حضور در عرصه جهانی، فرآیندهای مدرن را جایگزین روش‌های سنتی کرده و به صورت متوازن به توسعه همه جانبه کشور کمک کنند.

علی اصغر جوکاریان - کارشناس اقتصادی ایمیدرو