اوراق سلف، عصای دست صنعت سیمان

تأمین مالی از طریق انتشار اوراق سلف، در واقع تأمین مالی از طریق پیش‌فروش محصولات قابل عرضه شرکت‌های متقاضی تامین مالی است؛ بدین صورت که فروشنده سلف (عرضه‌کننده کالا)، با دریافت قیمت کالا به قیمت روز عرضه، ورقه سلف را به خریدار می‌دهد که به سبب آن خریدار یا دارنده اوراق، حق دارد در سررسید به عرضه‌کننده مراجعه کرده و مقدار معینی کالا تحویل بگیرد. این نوع تامین مالی بیشتر برای تامین سرمایه در گردش شرکت‌ها و در دوره‌های کوتاه‌مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
با توجه به چالش‌های موجود در صنعت سیمان ازجمله رکود فعلی در صنعت ساختمان و از این‌رو تغییر شرایط فروش شرکت‌های تولیدکننده این محصول، کمبود نقدینگی برای تامین سرمایه در گردش تولید یکی از مسائل شرکت‌های فعال در این صنعت است.
انتظار می‌رود با تغییرات سیاسی ایجادشده در سطح کلان کشور و ثبات نسبی سیاست‌ها، وضعیت تولید به‌ویژه در بخش ساختمان نیز دچار تحول عمیق‌تری شود و رشد صنعت ساختمان تاثیر مطلوب‌تری در روند تولید مصالح ساختمانی ایجاد کند و همین طور تداوم ثبات سیاسی منجر به فراهم آوردن شرایط صادرات و تبادلات مالی شود.
از این‌رو با توجه به این چشم‌انداز مثبت در زمینه بهبود وضعیت صنعت ساختمان، به نظر می‌رسد استفاده از ابزار سلف کمک بسیار خوبی برای کاهش آثار کمبود نقدینگی در صنعت سیمان و آماده‌سازی شرکت‌ها برای شرایط بهتر اقتصادی خواهد بود.
با توجه به اینکه اوراق سلف، یکی از انواع اوراق مبتنی بر دارایی است، معاملات این اوراق نیز در بورس‌های کالایی که دارایی پایه آن امکان معامله در آن بورس را دارد، عرضه خواهند شد. از این‌رو بورس کالای ایران برای عرضه و معامله اوراق سلف سیمان درنظر گرفته شده است.

این اوراق معاف از ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و پذیرش آن نیز در هیات پذیرش بورس کالای ایران انجام می‌شود و در صورت پذیرش عرضه و معامله خواهد شد.
ساختار اوراق سلف با توجه به کارکرد متفاوت این اوراق تفاوت‌هایی را با اوراق مشارکت و انواع دیگر صکوک دارد، که عبارتند از: در اوراق سلف برخلاف سایر ابزارهای تامین مالی رایج در بازار سرمایه ایران، در بین دوره سودی به دارندگان اوراق پرداخت نمی‌شود و کل سود در زمان سررسید پرداخت می‌شود.
از این‌رو این روش تامین مالی برای شرکت‌های موجود در صنعت سیمان که نقدینگی لازم برای پرداخت سود دوره‌ای را در اختیار ندارند، بسیار مناسب خواهد بود.
بازدهی این اوراق متناسب با تغییر قیمت دارایی پایه در سررسید همراه با یک کف و سقف مشخص تعیین شده است. به نحوی که ناشر جدا از میزان تغییر قیمت دارایی پایه یک سود حداقلی را برای سرمایه‌گذاران در قالب اختیار فروش در سررسید تضمین کرده است.
از این‌رو جذابیت این اوراق نسبت به سایر ابزارهای موجود در بازار سرمایه حفظ شده و نرخ بازدهی بالا و رقابتی برای سرمایه‌گذاران در این اوراق درنظر گرفته شده است.
از سوی دیگر سودی مازاد بر سود تضمین‌شده برای سرمایه‌گذار لحاظ شده که قطعی نیست و مشروط بر افزایش قیمت دارایی پایه به سرمایه‌گذار تعلق خواهد گرفت و با در نظر گرفتن حق اختیار خرید برای ناشر در قرارداد، ناشر نسبت به افزایش چشمگیر قیمت دارایی پایه در سررسید نیز مصون می‌شود.
اوراق سلف دارای بازارگردان بوده و بازارگردان تضمین می‌کند که هر روز درصدی از اوراق سلف را براساس شرایط بازارگردانی مقرر در دستورالعمل مربوط و براساس قیمت‌های مشخص‌شده در امیدنامه بازارگردانی کنند.
همچنین با توجه به اینکه اوراق سلف جزو ابزارهای مالی موضوع بند ۲۴ ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۴ است، براساس قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی مصوب۱۳۸۸، سود حاصل از این اوراق و درآمدهای ناشی از نقل و انتقال آن از پرداخت هرگونه مالیات معاف خواهند بود.

ساره محبعلی/ مدیر تامین مالی تامین سرمایه امین