تولید ثروت از مسیر فرآوری می‌گذرد
دنیای معدن -توفیق اجباری جایگزینی معدن به جای نفت در شرایط کاهش درآمدهای نفتی در صورتی به بار خواهد نشست که بتوان با پرهیز از خام‌فروشی، مواد معدنی را به صنایع تبدیلی ارتقا داد، چراکه صرف استخراج مواد معدنی و توسعه ندادن صنایع تبدیلی، ما را به همان مسیری رهنمون خواهد کرد که خام‌فروشی نفت رهنمون کرده بود؛ اقتصادی متزلزل و سرشار از تکانه‌ها.
ایران از نظر ذخایر معدنی مینیاتوری از ذخایر معدنی جهان است، و کشور معدنی خاورمیانه به‌شمار می‌آید. براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ۷درصد ذخایر معدنی جهان در ایران جای دارد و از این نظر جزو ۱۵ کشور نخست دنیا محسوب می‌شود. غنای منابع و ذخایر عظیم معدنی، کشور ما را یکی از غنی‌ترین مناطق جهان از نظر توانایی تامین مواد اولیه مورد نیاز صنعت کرده است. براساس بررسی‌های انجام شده تاکنون حدود ۶ هزار معدن با ۶۸ نوع ماده معدنی در کشور شناسایی شده و ۱۵ هزار محدوده امیدبخش معدنی با ۵۷ میلیارد تن ذخایر شناسایی شده است. ایران به‌دلیل داشتن ذخایر اورانیوم، زغال‌سنگ و سنگ‌آهن هم جایگاه بالایی در فهرست جهانی دارد و براساس بررسی‌های به عمل آمده، کشور ما روی کمربند آهن، روی، سرب، مرمریت، مس و طلا قرار دارد و دستکم به گفته کارشناسان ۱۰۰ سال مواد معدنی برای تولید و استخراج دارد.
اما مهم‌ترین مشکلی که گریبانگیر این ثروت خدادادی شده، خام‌فروشی است، در حالی‌که مواد معدنی بدون عملیات فرآوری قابلیت بکارگیری مستقیم در هیچ صنعتی را ندارد که در صورت صادرات حداقل سود ممکن را برای ما به بار خواهد آورد. این در حالی است که فرآوری ارزشی ۳ تا ۵ برابری را می‌تواند نصیب ما کند.
به‌طور یقین مواد معدنی جایگزین مناسبی برای نفت و خام‌فروشی آن است، البته این موضوع محقق نخواهد شد، مگر اینکه به مفهوم واقعی فرآوری و ارزش‌افزوده‌ای که از این طریق بهره‌مند شد، پی ببریم.
سارا اصغری/ روزنامه‌نگار
دیدگاهتان را بنویسید