مزیت رقابتی در فلزات غیرآهنی
دنیای معدن - شناخت اولویت‌ها در هر بخش تجاری مهم‌ترین و اساسی‌ترین اصل رشد و توسعه آن بخش به‌حساب می‌آید و به همین ترتیب عدم‌توجه به پتانسیل‌های خاص آن بخش یا صنعت می‌تواند در سطح کلان دستاوردهای مخربی از جمله نابودی آن بخش اقتصادی مولد را به‌همراه داشته باشد.
اگرچه بحران کووید-۱۹ بر اساس آخرین مطالعات، ۸/ ۳ تریلیون دلار بر اقتصاد دنیا اثر منفی گذاشته است و بنا بر اعلام صندوق بین‌الملل پول، رشد اقتصاد کل دنیا درسال ۲۰۲۰ را به منفی ۵/ ۴درصد خواهد رساند (از پیش‌بینی اولیه درحدود مثبت ۳ بیش از ۵/ ۷ درصد کاهش نشان می‌دهد) اما در همین فضای ملتهب در حوزه‌هایی برخلاف جریان معمول، شاهد رونق و توسعه نیز بوده‌ایم. به‌طور مثال در بخش معدن، بسیاری از کالاها شاهدکاهش قیمت بوده، اما برخی مانند طلا، اورانیوم و مس نیز با افزایش قیمت همراه بوده‌اند. این در حالی است که در بازه زمانی اول ژانویه تا ۱۴جولای ۲۰۲۰، زغال‌سنگ متالورژی ۲۱درصد و زغال‌سنگ حرارتی ۲۳درصد با کاهش قیمت مواجه بوده است، لیکن در بخش‌های طلا ۱۹درصد، سنگ‌آهن ۱۸درصد و مس ۵درصد رشد قیمت را به خود دید. تاثیر تقاضای کالاها به قیمت، براساس نوع کالاها متفاوت است و بستگی به میزان استفاده نهایی دارد. به‌عبارتی انتظار می‌رود با کاهش تولید ناخالص داخلی، تقاضا برای فلزاتی که عمدتا از کاربردهای نهایی صنعتی (مانند آلومینیوم، نیکل و روی) برخوردار هستند، کاهش یابد در حالی‌که تقاضا در موارد استثنا (مانند طلا)، با کاربردهای جدید در صنعت (مانند مس)، یا با استفاده نهایی دیگر (مانند پتاس در تولید محصولات کشاورزی) از وضعیت انعطاف‌پذیرتری نسبت به قیمت برخوردار باشند.
در حوزه فلزات غیرآهنی، فلز مس به‌عنوان حیاتی‌ترین و بی‌بدیل‌ترین فلز پایه در صنایع معدنی جهان به دلیل نبود جایگزین مناسب و کاربرد وسیع در صنایع زیربنایی، ارتباطات، انرژی، حمل‌و‌نقل به‌خصوص خودروهای برقی و سیستم‌های مختلف فضایی، نه‌تنها از کاهش تقاضا و افت قیمت ضربه‌ای به آن وارد نشده است، بلکه از بُعد واردات، کشور چین به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین واردکننده‌ها و مصرف‌کننده‌های مس جهان، با واردات ۷۶۲ هزار تن مس در ماه جولای، شاهد جهش واردات مثبت ۵/ ۸۱درصدی سالانه و مثبت۱/ ۱۶درصدی ماهانه بوده است. از بُعد قیمت نیز روند نزولی قیمت مس از سال ۱۳۹۶ به تدریج از قیمت ۶۴۲۲ دلار به متوسط قیمت ۵۹۰۴ دلار بر تن در سال۱۳۹۸ با کاهش ۸درصدی مواجه گشت، در حالی‌که اکنون و در همین فضای سنگین تولید و تجارت در سطح جهانی، قیمت این فلز با افزایش ۱۵درصدی نسبت به سال قبل، به بیش از ۶.۸۰۰ دلار به ازای هر تن نیز رسیده است و تحلیلگران بازار انتظار تداوم رشد قیمت مس به مرز قیمت بالاتر را نیز دارند.
اختلال در تولید و تجارت جهانی در سایه کووید-۱۹ باعث شد تا صادرات کشورهای بزرگ صادرکننده مس مانند شیلی کاهش یابد تا جایی‌که صادرات مس این کشور در ماه آگوست، ۱۱ درصد نسبت به ماه قبل کاهش یافته است که فرصتی مناسب برای کشور ایران است تا در رقابت تولید و تجارت، پیش رود و علاوه‌بر افزایش تولید، بازارهای از دست رفته سایر کشورها را به تملک خود درآورد. ایران اکنون ۲/ ۴درصد از ذخایر جهانی مس را در اختیار دارد و تولید کاتد‌مس کشور در پنج ماهه امسال توسط واحدهای تابعه سازمان ایمیدرو و شرکت‌های بزرگ بخش معدن و صنایع معدنی به رقم ۱۱۵ هزار و ۷۰۱ تن رسیده که در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته افزایش ۵ درصدی داشته است.بر اساس آخرین آمار موسسه گروه بین‌المللی مطالعات مس ICSG (International Copper Study Group ) متوسط سرانه مصرف مس پالایش شده در دنیا ۳/ ۳ کیلوگرم به ازای هر نفر است و جمعیت در ۳۰ سال آینده بر اساس تخمین سازمان‌ملل‌متحد از ۷میلیارد و ۷۰۰میلیون نفر به ۹میلیارد و ۷۰۰میلیون نفر در سال ۲۰۵۰ افزایش خواهد یافت. پیش‌بینی افزایش مقدار نیاز به مس پالایش‌شده در دنیا در ۱۵ سال آینده ۳میلیون و ۳۰۰ هزار تن است. مصرف مس پالایش‌شده از ۲۳ هزار و ۳۲۹تن در سال ۲۰۱۹ به ۲۶ هزار و ۶۰۰ تن در سال ۲۰۳۵ خواهد رسید. همچنین با گسترش استفاده از برق در دنیا، تا ۱۰ سال آتی (سال ۲۰۳۰) تقاضای مس دنیا با عرضه آن، تفاوت ۵/ ۶ میلیون تن در سال داشته که معادل ۱۲۰ معدن جدید مس است. در دنیا چنین ظرفیت و ذخایر مسی حتی در بخش اکتشاف وجود ندارد و عامل هدایت قیمت مس به بالای مرز ۱۰ هزار دلار خواهد بود. بنابراین درخصوص فلزات غیرآهنی همچون مس، با چشم‌انداز روشن قیمت، تولید و تقاضا، می‌توان حوزه مناسب سرمایه‌گذاری را مشخص کرد و چراغ بخش معدن و صنایع معدنی را در این شرایط خاص جهانی روشن نگاه داشت.
دکتر علی خطیبی مدیرعامل شرکت راهسازی و معدنی مبین
دیدگاهتان را بنویسید