آغاز موج حمایتی از قیمت‌هادر 2015؟

در نتیجه شاخص سنگ‌آهن 62 درصدی متال بولتن در 6 ژانویه2015 نسبت به 23 دسامبر2014 از 84/66 دلار به 49/71 دلار سی‌اف‌آر چین رشد یافت. ادامه فراوانی عرضه سنگ‌آهن به ویژه از استرالیا، موجب محدودیت رشد قیمت‌ها طی این مدت شده است. با این حال بهبود شاخص‌های جهانی سنگ‌آهن موجب بهبود شاخص مواد اولیه فولاد متال بولتن طی دو هفته اخیر شده است. در این میان به نظر می‌رسد حذف مشوق مالیاتی صادرات برخی محصولات نورد گرم حاوی عنصر بور از سوی چین از اول ژانویه 2015، درحالی‌که باعث ترغیب فروشندگان فولاد غیرچینی می‌شود، تاثیر منفی بر بازارهای داخلی این کشور خواهد گذاشت.

این امر به‌عنوان یک ریسک نزولی کوتاه مدت برای بازار فولاد چین تلقی می‌شود در حالی‌که بازار صادرات با گذشت زمان احیا خواهد شد. در واقع صادرکنندگان چینی ممکن است از اکنون به سوی صادرات محصولات فولادی کروم‌دار بازگردند تا از مشوق مالیاتی صادرات محصولات فولاد آلیاژی بهره‌مند شوند. در همین ارتباط، وقفه‌های عرضه سنگ‌آهن برزیلی و احتمال بازگشت فولادسازان چینی به بازار می‌تواند موجب تشدید ریسک‌های صعودی برای قیمت سنگ‌آهن طی دو هفته آینده شود. البته احیای قیمت سنگ‌آهن طی دو هفته اخیر عملا آرام‌تر و دیرتر از آنچه پیش‌بینی می‌شد اتفاق افتاد، زیرا محدودیت‌های شدید اعتباری موجب مهار اصرار و توانایی فولادسازان در بازسازی ذخایر شد، به گونه‌ای که طی دسامبر شاخص سنگ‌آهن 62 درصدی به 26/69 دلار رسید.

اسکراپ آهنی
فولادسازان چین نرخ مصرف اسکراپ (آهن قراضه) را کاهش می‌دهند. آنها به دنبال مهار اجباری تولید فولاد در شمال چین طی کنفرانس اَپک در اواخر اکتبر و اوایل نوامبر 2014، به شکل مداومی سطح تولید خود را طی 10 روز دوم دسامبر 2014 دوباره بالا برده‌اند. به اعتقاد متال بولتن برخی فولادسازان داخلی چین به رغم قیمت‌های نهایی فولاد، سعی در کسب سهم بیشتری از این بازار دارند. در واقع اعضای انجمن آهن و فولاد چین (CISA) طی 10 روز دوم دسامبر نرخ تولید روزانه فولاد خام خود را با یک افزایش ماهانه 5/8 درصدی به 782/1 میلیون تن رساندند.
به رغم وقفه‌های موقت فصلی عرضه آهن قراضه به خاطر شرایط جوی در دسامبر و ژانویه، پیش‌بینی می‌شود قیمت‌های اسکراپ چین طی 2015 همچنان تحت فشار قرار داشته باشد و فولادسازان اکسیژنی (BOF - تولید فولاد زیر فشار اکسیژن به منظور کاهش برخی از عناصر در ماده مذاب‌) این کشور نرخ مصرف اسکراپ خود را در شارژ کوره‌ها به علت هزینه‌های رقابتی تولید چدن، همچنان در سطح پایین10 - 5 درصد حفظ کنند. به این ترتیب، برخی کوره‌های قوس الکتریکی (EAF) چین به مصرف بالاترین حجم مجاز شمش چدن ادامه خواهند داد تا از مزایای کاهش هزینه استفاده و از مقادیر نسبتا پایین اسکراپ داخلی یا وارداتی بهره‌مند شوند. به نظر ما اسکراپ اصل ژاپن، به‌علت رقابت‌پذیری آن در برابر اسکراپ آمریکایی، همچنان منبع اصلی اسکراپ وارداتی چین باقی خواهد ماند.

محصولات فولادی تخت
درحال حاضر قیمت تمامی محصولات تخت فولادی عمدتا ثابت مانده‌اند؛ چرا که طی تعطیلات کریسمس حجم معاملات به حداقل رسید. ضعف معاملات که طی سه هفته اخیر شاهد آن بودیم قیمت‌ها را به ویژه در چین و ایالات متحده پایین‌تر رانده است. آرسلورمیتال (بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد جهان) خود را از جمع کنار کشیده و سعی دارد قیمت‌های کلاف اروپایی خود را بیش از 40 یورو افزایش دهد. این حرکت با توجه به حالت شکننده بازار یک اقدام غیرمعمول به حساب می‌آید. جالب خواهد بود ببینیم که آیا سایر فولادسازان نیز حتی اگر فقط به صورت تاکتیکی هم شده حرکت مشابهی خواهند داشت یا خیر! قیمت‌های داخلی کلاف چین حدود 10 دلار تنزل داشته است، اما تاکنون قیمت‌های صادرات تغییری نداشته‌اند هر‌چند که این امر بیشتر به ابهامات سیاست مالیاتی چین مربوط می‌شود تا اصول اولیه بازار.

قیمت‌های نقدی فولاد امسال را با کاهش آغاز کرده‌اند، به ویژه در بازارهای قوی‌تر، اما آرسلورمیتال در نظر دارد دورنمای بازار را تقویت کند. هر چند که در نخستین روزهای سال جدید، به سختی می‌توان دورنمای بازار حتی در کوتاه‌مدت را پیش‌بینی کرد، تعداد معاملات در حقیقت به حداقل رسیده‌اند. تقریبا در تمامی موارد، خریداران و فروشندگان فعال با کاهش بیشتر قیمت‌های پایه نورد تخت به توافق رسیده‌اند با این حال فعال‌ترین بازار معاملات یعنی سنگ‌آهن چین شاهد احیای قیمت متوسطی بوده است. تخفیف‌های پایان سال، حتی در یک سال خوب، البته کاملا عادی است اما به‌نظر می‌‌رسد چنین تخفیف‌هایی می‌تواند در 2015 نیز ادامه یابد. در واقع قیمت‌های پایه آمریکا طی سه هفته اخیر دو بار سقوط کرده است به‌گونه‌ای که قیمت‌های کلاف گرم 20 دلار پایین‌تر آمده است.

با این حال گفته می‌شود آرسلورمیتال از کارکنان خود در بخش فروش اروپا خواسته است قیمت پایه تمامی محصولات نوردی تخت با ضخامت کم خود را 30 یورو و قیمت محصولات آبکاری شده را 40 یورو افزایش دهند هر‌چند که میزان این افزایش قیمت‌ها نسبت به سایر رقبای بزرگ این شرکت در اروپا از همه پایین‌تر است. هر چند این اقدام آرسلورمیتال موجب حیرت خیلی‌ها شده است، اما ما همچنان معتقدیم افزایش قیمت‌های اتحادیه اروپا چندان دور از ذهن نیست. در ضمن آرسلورمیتال مدعی است از شکستن کف قیمت‌های معین خود از جمله 410 یورو برای کلاف گرم و 505 یورو برای محصولات آبکاری شده امتناع می‌ورزد، اما در حالی که این شرکت ممکن است تصور کند قادر به کسب افزایش قیمت‌ها خواهد بود، به متقاعدسازی همتایان خود که از رقابتی‌تر شدن قیمت‌های خود خوشحال به نظر می‌رسند، نیاز پیدا خواهد کرد.

طی سه هفته اخیر قیمت‌های ورق نورد گرم چین با 50 یوآن کاهش به 3032 یوآن یا از 495 دلار به 487 دلار رسیده است. این رقم نسبت به معاملات صادرات اخیر برای تحویل در فوریه فقط 30 دلار بالاتر است. بدون احتساب مالیات بر ارزش افزوده 17 درصدی فروش، به هر حال ما می‌توانیم شاهد باشیم که قیمت‌های داخلی در حقیقت پشت سر قیمت‌های صادرات سقوط بیشتری داشته باشد و در مقایسه با 423 دلار فوب به یک نرخ پایه 416 دلار تحویل کارخانه رسیده است. قیمت صادرات ورق نورد گرم هنوز هم از یک مشوق مالیاتی بر فروش نفع می‌برد و این به آن معنا است که قیمت‌های فوب به شکل موثری شامل یک نرخ مالیاتی 8 درصدی فروش می‌شود تا یک نرخ 17 درصدی مالیات بر ارزش افزوده برای معاملات داخلی.

در این میان دولت چین تصمیم به تعدیل و اصلاح سیاست تعرفه‌ای صادرات خود به جای کاهش مشوق‌های کلاف گرفته است. اگر این دولت تصمیم به حذف مشوق‌های کلاف گرم همانند میلگرد ساده ( عمدتا آلیاژی) و کلاف مفتول گرفته بود، آنگاه می‌توانستیم بگوییم که انگیزه برای صادرات کلاف با قیمت‌های فوب فعلی افزایش می‌یافت. چنانچه این دولت ورق را برحسب ضخامت تقسیم‌بندی کند تا براساس برش طولی آن، بعید است شاهد وقفه‌های فراوانی در تجارت محصولات تخت باشیم. حتی اگر ورق نورد گرم تحت تاثیر قرار گیرد ما تردید داریم که حجم کلی صادرات محصولات تخت نیز تغییر یابد زیرا مشوق‌های بالاتر مالیاتی حداکثر 13 درصدی اکنون برای محصولات پایین دستی نظیر کلاف‌های سرد و گالوانیزه اعمال می‌شود. به عبارتی دیگر، اگر یک فروشنده تمایلی به فروش کلاف گرم نداشته باشد ممکن است به فروش بیشتر کلاف سرد ترغیب شود زیرا قادر به یافتن خریداری که مایل به پرداخت قیمت بالاتر جهت مالیات باشد، نیست.

محصولات فولادی طویل
ارزیابی آثار تغییرات سیاست مشوق‌های مالیاتی برای صادرات میلگرد ساده و کلاف مفتول حاوی عنصر بور و نیز ورق متوسط و باریک ( عرض 1 متر یا کمتر ) هنوز خیلی زود است. به هر حال عنصر بور در موارد خاصی توسط کروم جایگزین می‌شود تا به نوعی گریز از قوانین باشد و این حاکی از آن است که خریداران تمایلی به پرداخت هیچ بخشی از بار سنگین‌تر مالیاتی فروشندگان خود را ندارند. این امر ممکن است باعث تغییر در تناژهای صادرات شود، اما تاثیر آن چندان ناگوار نخواهد بود. صادرکنندگان چینی هنوز هم از مزیت رقابتی نسبتا بالاتری در برابر رقبای خود از لحاظ قیمت‌های رقابتی و نزدیکی جغرافیایی به مشتریان اصلی خود برخوردارند. در آینده نزدیک،تا قبل از بروز هر گونه تغییر در تنوع تولید، شاید کاهش اندکی در صادرات و مازاد محصولات داخلی چین صورت گیرد. قیمت‌های میلگرد آرماتوربندی چین طی هفته اول ژانویه با وجود افزایش هزینه‌های تولید حدود یک درصد تنزل یافته است، بنابراین احتمال کاهش بیشتر در کوتاه‌مدت وجود دارد.

بازارهای جهانی محصولات فولادی امسال را بر یک پایه حمایتی از قیمت‌ها، حداقل در کوتاه‌مدت آغاز کرده است. به ویژه اینکه مقامات چینی با حذف مشوق‌های محصولات عیار پایین فولادی به ویژه میله و مفتول‌های آلیاژی بوردار که سال قبل با جهش صادرات مواجه شد، تصمیم به کنترل صادرات بی‌رویه آن گرفته است. به نظر ما این امر به طرز چشمگیری باعث کاهش انگیزه برای صادرات این نوع محصولات فولادی خواهد شد، چرا‌که فروشندگان چینی قادر به انتقال بخش عمده‌ای از افزایش 9 درصدی مالیات‌های فروش به مشتریان خود نیستند. حتی یک انتقال 50 درصدی از اضافه هزینه مالیاتی (همان‌گونه که ظاهرا به خریداران آسیای جنوب شرقی پیشنهاد می‌شود) باعث حذف سود فروش‌های میله و مفتول خواهد شد.

در عین حال، به نظر می‌رسد هر گونه عدم توانایی در انتقال این هزینه اضافی، بیشتر باعث حذف سود اندک فعلی صادرکنندگان چینی خواهد شد. اگر هدف از این استراتژی دولت، خاتمه حمایت از تولید داخلی محصولات کم ارزش فولادی است ممکن است موفق باشد زیرا ساختار انگیزه‌های موجود فعلی برای تولیدکنندگان چینی به روشنی از نوعی تلاش دولت جهت ترغیب تولید (برای صادرات یا هر چیز دیگری) محصولات با ارزش‌تر فولادی (مقاطع فولادی در بخش محصولات طویل و انواع محصولات پایین دستی در بخش محصولات تخت) حکایت دارد. این روند برای فروشندگان در خارج از چین مثبت ارزیابی می‌شود. برای فروشندگان منطقه سی‌آی‌اس سقوط قیمت‌های صادرات آنها در ماه‌های پایانی 2014 اکنون موجب رقابتی شدن محصولات آنها در برابر محصولات بدون مشوق چینی شده است. راهکار جایگزین دیگر برای میله و مفتول آلیاژی کروم‌دار که صادرکنندگان چینی از آن برای دور زدن قوانین صادرات استفاده می‌کنند، همچنان یک روند کلیدی برای نظارت بازار طی هفته‌های آتی محسوب می‌شود. این امر همچنان تنها سناریویی است که در آن صادرکنندگان چینی ممکن است هنوز قادر به جبران بخش عمده‌ای از رشد مصرف آرماتور و سیم مفتول چینی باشند.