تولید رقابتی گزینه اصلی سنگ آهنی ها

مهدی کرباسیان

به نظر اینجانب تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آ‌هن ایران به این مهم پی برده و با ارزیابی شرایط فعلی و پیش بینی روند کنونی،‌ باید طرحی برای توانمند سازی شرکت های سنگ آهن داخلی متناسب با شرایط روز تدوین و اجرا کنند به طوری که با تجمیع در قالب کنسرسیوم یا ایجاد شرکت های بزرگ،‌ توان بیشتری برای مقابله با نارسایی بازار پیدا کنند.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که به تازگی در کنفرانس ایمارک( گردهمایی بین المللی معادن و منابع استرالیا)،‌ که اینجانب از سوی وزیر معادن آن کشور شرکت و سخنرانی کردم،‌ سوالی از وی پرسیدم که چرا با توجه به کاهش جدی قیمت سنگ آهن، ‌تولید این ماده معدنی در استرالیا همچنان افزایش می یابد. آن وزیر پاسخ داد که شرکت های بزرگ مانند بی.اچ.پی بیلیتون،‌ ریوتینتو و ... در مسیر «کاهش قیمت تمام شده» تلاش کرده و خواهند کرد و چنانچه نرخ جهانی سنگ آهن، باز هم کاهش یافت آنان همچنان سودآوری بالا دارند و این سیاست ادامه دار خواهد بود. علاوه بر این در آن کنفرانس اعلام شد شرکت های استرالیایی بر انعقاد قراردادهای بلند مدت با چین و حذف تعرفه های تجاری با خریداران بزرگ تاکید کنند، هرچند چنین برنامه ای از مدتی پیش آغاز شده و کشورهای همچون ژاپن،‌کره جنوبی و ... این توافقی را با شرکت های استرالیایی به اجرا در آورده اند. این در حالی است که برنامه تولیدکنندگان اصلی سنگ آهن در دنیا همچون برزیل و استرالیا نشان می دهد آنان همچنان روند افزایش تولید برای درآمد بیشتر را پیگیری می کنند.
توسعه این برنامه از سوی شرکت های بزرگ سنگ آهنی دنیا،‌ فضا را برای شرکت های ایرانی در حوزه صادرات به شدت تنگ خواهد کرد به همین سبب تدوین طرحی نو مناسب شرایط روز از اهمیت بالایی برخوردار است. در این شرایط اگر به فکر صادرات نباشیم منابع ارزی ما پایدار نخواهد بود چرا که صادرات ، منافع جمعی مختلفی همچون حمایت از قیمت، کیفیت و مصرف کننده را در بر می گیرد.
با اینحال باید اذعان کرد که موضوع سنگ آ‌هن در بازار ایران تاحدودی می تواند متفاوت نمایان شود. در کشور ما با تولید کنسانتره و گندله سنگ آهن، آهن اسفنجی و تکمیل زنجیره تولید می توان به گونه ای مدیریت کرد تا در «پسا تحریم»،‌ با فعال شدن طرح های عمرانی مسیری برای رشد مصرف تولیدات این بخش، ایجاد کرد. به این دلیل که تمامی طرح ها نیازمند کالاهایی همچون سیمان و فولاد هستند و در یک بیان کلی می توان با تحریک بخش تقاضا،‌ راهی برای خروج از بحران فعلی برای سنگ آهن و فولاد پیدا کرد.
از سوی دیگر پروژه های تولید کنسانتره و گندله درکشور با قوت پیگیری می شود تا از سال 1395 طرح ها به تدریج وارد مدار تولید می شوند بدین صورت سنگ آهن های کشور تبدیل به کنسانتره و گندله می شوند و در اختیار کارخانه های فولادی جدید و فعلی قرار می گیرند.
در کنار این امر -که انتظار می رود در ماه های آتی خود را نمایان سازد- زمینه هایی برای فعال شدن پروژه های سنگ آهنی و پس از آن تامین خوراک کارخانه های فولاد به اجرا در آمده است. در واقع یکی از مهمترین اتفاق دو سال اخیر در بخش معدن،‌ اجرا و توسعه اکتشافات معدنی به ویژه برای بخش سنگ آهن است. برنامه بزرگ اکتشاف که اکنون 240 هزار کیلومتر مربع از مساحت کشور را در بر گرفته نقطه امید بخشی برای رونق شرکت های مهندسی،‌ استخراج و فرآوری سنگ آهن در داخل کشور است. این امر با ورود فناوری های جدید- در دوران پسا تحریم- شکل مناسب تری به خود می گیرد و شرکت ها بیش از گذشته می توانند به تولید رقابتی سنگ آهن اقدام کنند و کاهش قیمت و تولید محصول رقابتی، نکته ای است که نمی توان از آن چشم پوشی کرد.