دولت سیزدهم چندسال سکوت و بی‌عملی را در حفاظت از منابع آب شرب کرمان شکست
دنیای معدن- چند دهه است که گفته می‌شود استقرار بیش از ۴۰ معدن شن و ماسه، شریان‌های تامین کننده آب شهر کرمان را تهدید می‌کند اما فقط بیان می‌شد تا اینکه طی روزهای گذشته نماینده عالی دولت در استان حکم به مدیریت و ممنوعیت گسترش معادن در این محدوده داد تا گامی عملیاتی برای رفع مشکل کم‌آبی و صیانت از محیط زیست کرمان برداشته شود.
به گزارش دنیای معدن، کارشناسان از دیرباز موضوع کم‌آبی استان خشک و کویری کرمان را به عنوان ابرچالش اصلی دیار کریمان می‌دانند اما طی این سال ها، تغییرات اقلیمی و وجود سال‌های کم بارش از یک سو و معادن آب‌بَری که سال ها بی‌حساب‌کتاب حتی تا روی زون‌های(محدوده) آبی نیز گسترش یافته اند از سوی دیگر، بر این موضوع بیشتر دامن زده‌اند.
این روزها بحران آب در کرمان به حدی رسیده است که گفته می شود یک تا ۲ میلیارد مترمکعب سالانه بیان منفی داریم، البته نقل قول ها در این زمینه متفاوت است. به گفته مسئولان وضعیت قرمز آبی، ۱۲ شهرستان و بیش از ۸۰۰ روستای استان را تهدید می کند و این موضوع مشکلاتی برای مردم نیز رقم زده است.
متولیان می گویند برای مقابله و کاهش اثرات بحران کم آبی تلاش هایی در جریان است اما غلبه بر این بحران مستلزم تصمیم های کلان و اجرای راهکارهای متنوع و اساسی در صیانت از منابع موجود نیز است که گویا تاکنون عزمی برای آن نبوده است.
شهر کرمان با طبیعت و موقعیت خاص جغرافیایی بیشتر از سایر مناطق استان کرمان با مشکل کم آبی دست و پنجه نرم می‌کند، به طوری که هنوز به تابستان نرسیده گلایه های مردم برخی مناطق از کمبود فشار آب شروع می شود؛ برخی مناطق این شهر نیز فاقد شبکه آب هستند. تجربه سال های گذشته کمبود آب در این شهر به نحوی است که برای حل بحران باید از تمامی ظرفیت ها استفاده کرد، کشاورزی مدرن، استفاده از معادن کم آب بر و اخذ راهکارهای اساسی تا حل بحران از دستور کار مدیران خارج نشود.
بخش عمده آب شرب شهر کرمان از منطقه ای موسوم به گَلومک واقع در محدوده شهرستان بردسیر در نزدیکی شهر مرکز استان با موقعیت خوب جغرافیایی واقع در نزدیکی کوهپایه ها تامین می شود؛ گرچه راهکارهای انتقال آب خلیج فارس و سد صفارود نیز در برنامه تامین آب کرمان قرار گرفته اما تا بهره برداری از طرح های آبرسانی فراحوزه ای، به عقیده مسئولان بهترین راهکار مدیریت همین منابع موجود است.
استقرار ۴۰ معدن روی منابع آب شرب کرمان و ضرورت حفاظت از منابع
اما ماجرا از آنجا شروع می شود که بیش از ۴۰ معدن شن و ماسه با نیاز آبی فراوان از دهه های گذشته در منطقه گلومک کرمان به مرور شکل گرفته و براساس اعلام مسئولان آخرین مجوزها به حدود ۱۰ سال پیش برمی گردد اما حالا که کرمان دچار ابر چالش آب شده حساسیت از مصرف این منابع نیز اوج گرفته است.
ضمن تاکید بر اینکه مدیرانی که در حوزه وزارت نیرو این مجوزها را طی چند سال گذشته داده اند باید مورد پرسش و تحت پیگرد قرار گیرند اما در واقع ۲ بحث در منطقه گلومک به عنوان تامین کننده اصلی آب شهر کرمان مطرح می‌شود، اول میزان مصرف آنها و دیگری بازچرخوانی و مدیریت آب است که گرچه آسیب های این معادن به آبراهه ها و رودخانه ها نیز خود محل بحث قرار دارد اما در هر حال تعداد معادن شن و ماسه در این محدوده طی دهه ها به صورت قانونی یا غیرقانونی گسترش یافته و باوجود اینکه حساسیتی برای استفاده از نوع آب در این معادن وجود نداشته، پس از خارج کردن از دل زمین، آن را بازیافت نمی کردند تا بهره دیگری در زمان خشکسالی‌های پی در پی کرمان از آن برده نشود.
مهم که این نهاد چرا طی سال های اخیر با این پدیده برخورد نکرده، افزود: براساس توافق بین دستگاهی و صورتجلسه دفتر فنی وقت استانداری کرمان و نظر به تخریب وسیع عرصه‌های طبیعی توسط معادن شن و ماسه مقرر شد مجوز احداث معادن جدید در داخل محدوده های آب شرب داده نشود.
وی اظهار داشت: فهرست معادن مجاز در شهرستان‌های استان کرمان اعلام و به تمامی دستگاه‌های این استان ابلاغ شده که ازجمله این مناطق محدوده گلومک است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کرمان تصریح کرد: با توجه به وقوع مخازن و تصفیه‌خانه آب کرمان در فاصله نزدیک به منطقه گلومک و همچنین ظرفیت آبدهی مناسب این مکان برای تامین آب شرب، چنانچه صدور مجوز ادامه پیدا می‌کرد، عملا جایی برای حفر چاه‌های آب شرب باقی نمی‌ماند.
وی ادامه داد: معادنی که در این مناطق بر اساس تصمیم کارگروه حفاظت آب شرب مجوز داده شده و اکنون مشغول فعالیت هستند نیز موظف به رعایت کامل الزامات زیست محیطی و سایر مقررات مربوطه شدند.
[دولت سیزدهم چند دهه سکوت و بی‌عملی را در حفاظت از منابع آب شرب کرمان شکست]
چند راهکار برای مصرف آب
به گزارش ایرنا این درحالی است که پروژه انتقال آب خلیج فارس و تامین آب شهرهای کرمان و رفسنجان اصلی ترین طرح دولت برای مهار بحران کم آبی این استان خوانده می شود و می توان با نوسازی خطوط انتقال و مدیریت مصرف آب به ویژه در حوزه کشاورزی و معدن نیز ماندگاری آب های موجود را در استان کرمان طولانی تر کرد.
محدودیت برای تاسیس معادن جدید در منطقه گلومک کرمان که توسط دولت دنبال می شود، از روند رو به رشد مصرف آب این معادن جلوگیری می‌کند، اما به نظر می رسد تا رفع ابر چالش کم آبی دیار کریمان، مصرف بهینه همچنان یک راهکار اساسی برای این معادن باشد؛ می توان پس از استفاده از آب در محصولات تولیدی معادن موجود نیز آن را بازچرخوانی و بازیافت کرد تا از هدر رفت بیش از پیش این مایه حیات جلوگیری شود.
نشست کارگروه حفاظت از منابع آب شرب استان کرمان نیز طی روزهای گذشته با صدور مجوز برای احداث طرح معدن شن و ماسه در منطقه گلومک مخالفت کرد. روستای گلومک محل استقرار معادن شن و ماسه در نزدیکی بخش نگار شهرستان بردسیر واقع شده است که در نزدیکی شهرستان کرمان قرار دارد.
دیدگاهتان را بنویسید