فولادسازان ستم‌کش بی‌تدبیری‌ها!
دنیای معدن- تا همین چند سال پیش معدنکاری در ایران دارای مزیت مطلق بود. به این معنی که به‌دلیل وجود منابع غنی انرژی معدنکاران بدون هزینه‌های مضاعف می‌توانستند به رونق اقتصاد کمک کرده و جانی تازه به چرخ تولید بدهند. این در حالی است که امروز مزیت‌ها رو به کاهش و بخش معدن نیز با چالش جدی مواجه است.
به گزارش دنیای معدن، در این خصوص گفته می‌شود ضعف زیرساخت‌ها و عدم صداقت دولت‌های قبلی با مردم و بخش خصوصی درباره وجود مشکل کمبود انرژی سبب شده که امسال شاهد مشکلات عدیده‌ای در تامین برق صنایع معدنی باشیم. حالا همه از اهمیت اصلاح الگوی مصرف و سرمایه‌گذاری در توسعه نیروگاه‌های برق تجدیدپذیر از جمله برق خورشیدی سخن می‌گویند.
این روزها چالش اساسی بخش معدن ناترازی انرژی است، معضلی که نه‌تنها بر عملکرد بخش معدن بلکه به توان بخش‌های مختلف تولید، صنعت، اقتصاد و… نیز به شدت ضربه زده است.
باوجود اینکه سال‌ها بر جایگزینی معدن به‌جای نفت تاکید شده اما متاسفانه شاهد آن هستیم که ناترازی انرژی گریبان فعالان بخش معدن به‌خصوص فولادی‌ها را گرفته است.
قطعی برق در تابستان و افت فشار گاز در زمستان بر رونق تولید تاثیر چشمگیری داشته و شرکت‌های معدنی را از مسیر توسعه دور نگه داشته است.
براساس آمارها رشد بخش معدن در تابستان امسال، به منفی 6/11درصد رسیده و با توجه به ادامه‌دار شدن محدودیت تامین برق و گاز صنایع و معادن، ریزش تولید و رشد بخش معدن کشور برای دو فصل پاییز و زمستان، آن‌هم در سالی که به جهش تولید با مشارکت مردم نام‌گذاری شده، پیش‌بینی می‌شود. اما با توجه به اینکه پیش‌بینی‌ها حاکی از ادامه‌دار بودن بحران انرژی در سال آینده است، مساله مهم این است که چه باید کرد؟ حالا دولتمردان ناچار هستند برای رفع مشکل کمبود برق تصمیمات سخت و استراتژیک بگیرند.
استفاده از انرژی تجدیدپذیر و احداث نیروگاه‌های خورشیدی، بادی، برق‌آبی و… توسط دولت و متولیان امر می‌تواند کلیدی باشد. انتظار می‌رود دراین خصوص تسهیلات ویژه در اختیار فعالان بخش صنعت و معدن کشور قرار گیرد تا ضمن تامین برق از انرژی‌های تجدیدپذیر، شاهد رفع ناترازی انرژی و حرکت هرچه سریع‌تر صنایع معدنی و فولادی در مسیر توسعه باشیم.
فولادسازان 37درصد اشتغال را دارند!
براساس آمار، سهم مصرف انرژی بخش صنعت و معدن کشور در حوزه برق حدود ۳۶درصد و در حوزه گاز حدود ۱۶درصد طی سال۱۴۰۲ برآورد شده که سهم صنعت فولاد از این میزان، حدود ۸درصد در مصرف برق و حدود ۵درصد در مصرف گاز بوده است. با وجود اینکه بخش صنعت و معدن به‌ویژه فولاد، سهم حدود ۳۷درصدی از اشتغال پایدار در کشور را به خود اختصاص داده است، مشخص نیست به چه علت در زمان‌های ناترازی انرژی، نوک تیز پیکان قطعی برق و محدودیت مصرف گاز نخست کارخانه‌های معدنی و فولادی را نشانه می‌رود و صنعتگران و فولادسازان باید جور عدم مصرف بهینه و درست انرژی در دیگر بخش‌ها را بکشند!
اخیرا در هیات دولت مصوبه‌ای به تصویب رسیده که علاوه‌بر تعیین سهمیه حداقلی برق و گاز صنایع، یک بسته حمایتی متشکل از مشوق‌ها و تسهیلات برای شرکت‌های دانش‌بنیان و فعالان بخش صنعت و معدن را نیز شامل می‌شود. هدف از ارائه این بسته حمایتی، افزایش صادرات غیرنفتی، تقویت حضور ایران در بازارهای بین‌المللی و ایجاد اشتغال پایدار در کشور عنوان شده است. در طراحی این بسته حمایتی، ابعاد مختلفی از جمله تسهیلات در پرداخت حق بیمه، مالیات سررسید شده، امهال در پرداخت اقساط وام‌ها و… پیش‌بینی شده است. درحالیکه انتظار می‌رفت با پیگیری‌های شخص وزیر صمت این بسته حمایتی در اختیار فعالان بخش صنعت و معدن قرار بگیرد اما همچنان ارائه آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
نقش آموزش در بهینه‌سازی الگوی مصرف
در شرایطی که کشور با تشدید تحریم‌های ظالمانه مواجه بوده و تنها رشد تولید و صنعت می‌تواند چرخ‌های اقتصاد را به حرکت درآورد، متاسفانه ناترازی انرژی همچون سدی محکم پیش‌روی فعالان این بخش قرار گرفته و نفس بسیاری از واحدهای صنعتی و معدنی را به شماره انداخته است. در چنین شرایطی، به‌نظر می‌رسد اگر دولت و نهادهای مربوطه همچون وزارتخانه‌های نیرو، نفت و صمت به‌دنبال رفع این ابرچالش هستند، نخست باید اقدامات لازم جهت فرهنگ‌سازی الگوی مصرف بهینه انرژی در بخش‌های مختلف به‌ویژه بخش خانگی را انجام دهند. باید توجه داشت که نقش وزارت آموزش و پروش و سازمان‌های ارائه‌دهنده خدمات آموزشی در این زمینه انکارناپذیر است.
طبق بررسی‌های انجام‌شده، سهم مصرف برق و گاز بخش خانگی در حالی به حدود ۶۰درصد و ۷۵درصد رسیده که ضرورت دارد با تعریف مشوق‌هایی در زمینه مصرف بهینه انرژی، میزان مصرف برق در بخش خانگی کاهش یابد و برق بیشتری در اختیار بخش صنعت قرار بگیرد. علاوه‌براین، ضرورت دارد که دولت و مجلس شورای اسلامی با جلب مشارکت همه‌جانبه و بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بخش خصوصی، طرح‌های توسعه‌ای نیروگاهی کشور را با حداکثر توان مالی و حمایتی به اجرا درآورند تا میزان تولید برق در کشور، هم‌پای با توسعه صنایع و معادن رشد پیدا کند.
اهمیت انرژی‌های تجدیدپذیر
در دنیای امروز که برخی کشورهای همسایه همچون ترکیه، عربستان و امارات در حال حرکت به‌سمت استفاده بیشتر از انرژی‌های تجدیدپذیر و احداث نیروگاه‌های خورشیدی هستند، لازم است که تمهیدات لازم جهت توسعه احداث نیروگاه‌های خورشیدی، بادی، برق‌آبی و… توسط دولت و متولیان امر اندیشیده شود و تسهیلات ویژه در اختیار فعالان بخش صنعت و معدن کشور قرار بگیرد تا ضمن تامین برق از انرژی‌های تجدیدپذیر که تاثیر بسزایی در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای دارد، شاهد رفع ناترازی انرژی و حرکت هرچه سریع‌تر صنایع معدنی و فولادی در مسیر توسعه باشیم. البته گام‌های نخست در احداث نیروگاه‌های خورشیدی توسط شرکت‌های معدنی در این بخش برداشته شده و امید است این روند با حمایت‌های بیشتر دولت ادامه پیدا کند.
بخش‌خصوصی آماده رفع مشکل ناترازی برق کشور
در این خصوص رییس انجمن فولاد آذربایجان با بیان اینکه بخش خصوصی آذربایجان آماده سرمایه‌گذاری گسترده در توسعه نیروگاه‌های خورشیدی است، گفت: ما مجبور هستیم برای رفع مشکل کمبود برق تصمیمات سخت و استراتژیک بگیریم و امیدوارم این‌بار دولت با بخش خصوصی واقعا صادقانه رفتار کند تا بخش خصوصی هم بتواند به مسوولیت خود در این حوزه عمل کند.
نوید نواده اباذر با بیان اینکه بخش خصوصی آذربایجان آماده سرمایه‌گذاری گسترده در توسعه نیروگاه‌های خورشیدی است، گفت: ما مجبور هستیم برای رفع مشکل کمبود برق تصمیمات سخت و استراتژیک بگیریم و امیدوارم این‌بار دولت با بخش خصوصی واقعا صادقانه رفتار کند تا بخش خصوصی هم بتواند به مسوولیت خود در این حوزه عمل کند.
او با اشاره به ناترازی انرژی در کشور افزود: استفاده از انرژی خورشیدی به‌عنوان یک منبع انرژی تمام‌نشدنی امروز در همه دنیا اولویت دارد و بخش خصوصی هم با توجه به چراغ سبز دولت در این زمینه، به‌دنبال سرمایه‌گذاری در ساخت نیروگاه‌های خورشیدی است تا به رفع ناترازی انرژی در کشور و رونق تولید کمک کند.
رییس انجمن فولاد آذربایجان ادامه داد: عدم صداقت دولت‌های گذشته با مردم و بخش خصوصی در مورد مشکلات بخش انرژی سبب شد امسال شاهد مشکلات عدیده‌ای در تامین برق خانگی و صنعتی باشیم. ما از صداقت رییس‌جمهور پزشکیان در بیان واقعیت این مشکل متشکریم که باعث شد اهمیت اصلاح الگوی مصرف و نیز سرمایه‌گذاری در توسعه نیروگاه‌های برق تجدیدپذیر از جمله برق خورشیدی مورد توجه جدی دولت و بخش خصوصی قرار گیرد.
اباذر گفت: متاسفانه برنامه‌های دولت در حوزه انرژی طی سالیان گذشته محقق نشده و مشکلات موجود کشور نتیجه این موضوع است و در گذشته هیچ برنامه‌ای برای توسعه انرژی‌های پاک در کشور نبوده است.
وی تاکید کرد: ما مجبور هستیم برای رفع مشکل کمبود برق تصمیمات سخت و استراتژیک بگیریم و امیدوارم این‌بار دولت با بخش خصوصی واقعا صادقانه رفتار کند تا بخش خصوصی هم بتواند به مسوولیت خود در این حوزه عمل کند.
رییس انجمن فولاد آذربایجان ادامه داد: ما متاسفانه در سال‌های گذشته برای احداث نیروگاه ۲۵۰مگاواتی در تبریز تجربه خوبی نداریم و دچار خسارات سنگینی شدیم.
اباذر گفت: متاسفانه بحران انرژی در کشور ما خودساخته و محصول سال‌ها بی‌توجهی و اهمال‌کاری در حوزه مدیریت انرژی کشور است اما امیدواریم با حمایت دولت شخص رییس‌جمهور پزشکیان بخش خصوصی بتواند با سرمایه‌گذاری در حوزه نیروگاه‌های خورشیدی به رفع ناترازی انرژی در کشور کمک کند. وی افزود: خاموش شدن چراغ خانه‌ها و کارخانه‌ها اتفاق خیلی بدی است و لازم است همه مردم، دولت و بخش خصوصی برای حل این مشکل به مسوولیت تاریخی خود عمل کنند. رییس انجمن فولاد آذربایجان با اشاره به کمبود زیرساخت‌ها در کشور در بخش‌های خطوط انتقال و پست گفت: باید دولت هم‌پای بخش خصوصی در این عرصه ورود کند تا مبادا پس از احداث نیروگاه‌ها نتوانیم از انرژی حاصله بهره‌مند شویم.
وضعیت بحرانی فولاد ایران و تاثیرات جهانی
درحالیکه بازار فولاد ایران با مشکلات عمده‌ای چون کمبود برق و گاز، کاهش تقاضا و فشارهای اقتصادی روبه‌رو است، در این میان به باور کارشناسان فرصت‌هایی نظیر بازسازی سوریه و غزه و تحریم‌های احتمالی آمریکا علیه چین می‌تواند فرصتی برای صادرات ایجاد کند اما این مسائل نیازمند دقت و تصمیم‌گیری هوشمندانه است.
امروز کاهش بیش از ۴۰درصدی حجم تولید و نیمه‌تعطیل شدن بسیاری از واحدها، به معنای افزایش هزینه‌های تولید است. این مشکل به‌همراه افزایش هزینه تامین مالی و عقب‌افتادن اقساط واحدها، بار زیادی بر دوش تولیدکنندگان می‌گذارد. علاوه‌بر مشکلات تولید داخلی، تقاضا در بازارهای داخلی به حداقل خود رسیده است. از سوی دیگر، صادرات فولاد ایران با مشکلاتی نظیر افت قیمت‌ها و کاهش تقاضا در بازارهای هدف، به‌ویژه در اروپا، روبه‌رو است. به این ترتیب، تولیدکنندگان نه‌تنها با کاهش سود مواجهند بلکه ممکن است در وضعیت بحرانی قرار گیرند.
به نظر می‌رسد تحریم‌های احتمالی آمریکا علیه چین فرصتی برای ایران باشد تا از خلأ ایجادشده برای صادرات فولاد به کشورهای در حال بازسازی مانند سوریه و غزه استفاده کند. اما این فرصت‌ها نیز نیازمند دقت در زمان‌شناسی و توانایی مسوولان برای بهره‌برداری از آنهاست.
علاوه‌بر مشکلات تولید، فضای سیاسی و اقتصادی نامشخص، به‌ویژه احتمال بازگشت ترامپ به قدرت و اثرات آن بر بازار، آینده صنعت فولاد را دچار ابهام کرده است. این شرایط، به‌همراه مشکلات تامین مالی و کاهش مصرف داخلی، باعث می‌شود تولیدکنندگان در فضای بلاتکلیفی قرار گیرند.
از سویی دیگر در بازار جهانی، قیمت نفت به ۸۰دلار رسیده اما این افزایش بیشتر ناشی از مسائل سیاسی است تا افزایش تقاضا. به عبارت دیگر، این افزایش قیمت نفت ممکن است موقتی و تحت‌تاثیر عوامل غیراقتصادی باشد.
قیمت سنگ‌آهن در حال بهبود است که به‌دلیل افزایش تقاضا از چین در آستانه سال نو چینی است. این افزایش تقاضا موقتی و بطور خاص به مناسبت‌های فصلی و تقویمی مربوط است، نه به‌دلیل یک روند پایدار در رشد صنعت.
قیمت شمش در بازارهای جهانی تحت‌تاثیر رقابت شدید از سوی تولیدکنندگان چینی کاهش یافته است. این رقابت قیمت‌ها را تا 2۰دلار کاهش داده و به احتمال زیاد به‌دلیل نیاز برخی کارخانه‌های چینی به نقدینگی، این روند ادامه خواهد یافت. این تغییرات به معنای فشار بر تولیدکنندگان غیرچینی است که باید با این رقابت کاهش‌یافته کنار بیایند.
تقاضا برای ورق فولادی در اروپا کاهش چشمگیری داشته است. این مساله باعث افت قیمت ورق شده و به نظر می‌رسد این روند در کوتاه‌مدت ادامه یابد.
به پایان رسیدن جنگ‌ها در سوریه و غزه و احتمال افزایش تقاضا برای فولاد در این کشورها، از جمله نکات مثبتی است که می‌تواند به بازار جهانی فولاد در شش‌ماهه دوم سال آینده کمک کند.
دیدگاهتان را بنویسید