عضو هیات‌مدیره اتحادیه حفاران غیرنفتی مطرح کرد
حمل‌ونقل؛ شاهرگ صنعت فولاد
دنیای معدن: منیر حضوری- یکی از موضوعات بنیادین که بر قیمت‌ها و بازار محصولات آهن و فولاد تاثیرگذار است و حتی قیمت سایر محصولات مرتبط با فولاد را نیز تغییر می‌دهد، صنعت حمل‌ونقل است اما ضعف این مهم مدت‌هاست که به گلوگاه کلیدی برای صنعت فولاد تبدیل شده است. عرصه‌ای که به باور کارشناسان به دلیل توجه مسوولان به تامین معیشت مردم و داشتن نگرش گاه‌وبیگاه سلیقه‌ای، مورد بی‌مهری قرار گرفته است. تا جایی که در حال حاضر نه‌تنها بخش فولاد در عرصه حمل‌ونقل (در قالب تامین سوخت، ماشین‌آلات، لوازم یدکی و لاستیک) مشکلات زیرساختی دارد بلکه دیگر حوزه‌ها از جمله عرصه گردشگری نیز با این مشکل دست پنجه نرم می‌کنند.
امروز به دلیل محدودیت‌هایی که در زیرساخت‌ها و تاسیسات حمل‌ونقل کشور وجود دارد، زنجیره تولید فولاد با چالش روبه‌رو است. این در حالی است که فولاد به صنعت حمل‌ونقل جاده‌ای، دریایی و ریلی وابسته است. در واقع وقتی مواد اولیه با حجم بالایی از معادن به کارخانه‌های فولاد منتقل می‌شوند، این مهم به زیرساخت‌های لازم نیاز دارد. همچنین محصولات فولادی برای رسیدن به مقصد باید به صنایع پایین‌دستی برسند تا در کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدی مورد استفاده قرار بگیرند، بنابراین باز به حمل‌ونقل وابسته هستند اما متاسفانه این عرصه در کشور به‌شدت ضعیف است. در این شرایط نبود شبکه ریلی مناسب و توسعه نیافته بودن بنادر، هزینه‌های حمل‌ونقل محصولات فولادی را افزایش و در نتیجه، رقابت‌پذیری این محصولات را کاهش داده است. علاوه بر این، فاصله زیاد مراکز تولید فولاد از بنادر و بازارهای مصرف، هزینه‌های لجستیکی را بالا برده است، موضوعی که باعث افزایش قیمت تمام شده محصولات می‌شود. اما از آنجایی که حمل‌ونقل در هزینه‌های تمام شده به‌شدت اثرگذار است، بنابراین هرچه زیرساخت حمل‌ونقل تقویت شده و قوی باشد، زنجیره می‌تواند تکمیل شود و تولید توجیه اقتصادی داشته باشد. در ادامه بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل و لجستیک می‌تواند به افزایش کارایی و کاهش هزینه‌های تولید کمک کند. در این بین دولت باید به توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و تامین امکانات لازم برای انتقال مواد اولیه و محصولات نهایی توجه کافی کند.
تاثیر تحریم بر زیرساخت‌ها
سیدسهراب حسینی، عضو هیات‌مدیره اتحادیه حفاران غیرنفتی با اشاره به اینکه توسعه زیرساخت حمل‌ونقل در کشور به سه دوره تاریخی بازمی‌گردد به «جهان‌صنعت» گفت: در این خصوص می‌توان از دروه پهلوی اول، پهلوی دوم و بعد هم دوران سازندگی در زمان جمهوری اسلامی یاد کرد که به بحث تکمیل زیرساخت‌های حمل‌ونقل توجه ویژه و جاده‌های خوبی هم تاسیس شد. در ادامه با اینکه اواسط دهه 80 دوباره اقداماتی در کشور صورت گرفت اما به جهت ناکافی بودن به مرحله نهایی نرسید. حسینی با اشاره به اهمیت تامین زیرساخت صنعت حمل‌ونقل در کشور گفت: جاده، ریل، فرودگاه، بنادر، ماشین‌آلات و لجستیک همه از ضروریات است که باید به آن توجه کرد. در این زمینه اگر کشور ایران را با کشورهای همسایه مقایسه کنیم باید گفت که کشورهای اطراف به جز ترکیه و عربستان ) که از ما وضعیت بهتری دارند) بیشترین میزان جاده و راه استاندارد را ما در منطقه داریم. بنابراین در مقایسه با افغانستان، پاکستان و عراق ما شرایط بسیار بهتری داریم. از نظر تجهیزات و ماشین‌آلات نیز نسبت به زیرساخت‌های موجود جلوتر هستیم اما تحریم‌ها و نبود بودجه‌های لازم باعث شده که به زیرساخت‌ها در کشور توجهی نشود.
عضو هیات‌مدیره اتحادیه حفاران غیرنفتی لزوم داشتن یک استراتژی مشخص از سوی دولتمردان را ضروری دانست و گفت: مسوولان باید نوسازی و توسعه جاده و راه را مدنظر قرار می‌دادند اما بیشتر به فکر تامین معیشت مردم بوده‌اند و در نتیجه به احداث باکیفیت جاده‌ها توجهی نشده است. همچنین موضوع دیگر بحث داشتن نگرش سلیقه‌ای است که باعث شده از داشتن یک استراتژی مشخص محروم شویم. در نتیجه در حال حاضر از نظر زیرساختی و ماشین‌آلات صنعت حمل‌ونقل کشور ضعیف است و جوابگوی حمل‌ونقل صنعتی و معدنی و حتی گردشگری و مسافربری نیست.
حسینی با اشاره به وضعیت صنعت فولاد نیز گفت: صنعت فولاد یک زنجیره است و باید گفت که از سنگ‌آهن گرفته تا سایر مواد معدنی مثل آهک در تولید فولاد استفاده می‌شود. حتی مواد معدنی دیگری مثل روی، سرب و تیتانیوم در ورق‌های فولادی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این بین تا محصولی به کارخانه اصلی برسد که کارش تولید ورق‌های فولادی باشد، نیازمند حمل‌ونقل مواد اولیه معدنی و صنعتی است. از این جهت حمل‌ونقل در هزینه‌های تمام شده به‌شدت اثرگذار است. همچنین در امکان ایجاد زنجیره ارزش نیر نقش بسزایی دارد. بنابراین هرچه زیرساخت حمل‌ونقل تقویت شده و قوی باشد، زنجیره توسط معادن بیشتری می‌تواند تکمیل شود و توجیه اقتصادی داشته باشد.
جایگاه حمل‌ونقل در شعار سال
عضو هیات‌مدیره اتحادیه حفاران غیرنفتی با اشاره به شعار سرمایه‌گذاری برای تولید در سال 1404 تصریح کرد: شعارهای سالانه یک نهیب است برای اینکه دولتمردان و بخش‌های خصوصی راهبردها و نقشه راه را طراحی کنند تا بدانند در سال جاری چه اقداماتی را اتخاذ کنند و با چه اطلاعاتی زمینه‌های لازم برای سرمایه‌گذاری در تولید را فراهم کنند.
حسینی با بیان اینکه تولید وابسته به مواد اولیه است، ادامه داد: مواد اولیه در زنجیره تولید باید به یکدیگر رسیده و در نهایت به تولید منجر شوند اما رسیدن آنها به یکدیگر به معنای اهمیت صنعت حمل‌ونقل است . این در حالی است که این مهم به زیرساخت نیاز دارد و در حقیقت آنچه که مسوولان باید به آن فکر کنند، ایجاد کمیته‌ها و اتاق فکرهایی است که به این مهم توجه کنند که چگونه زیرساخت‌ها توسعه پیدا کنند. چه مقدار سرمایه‌گذاری نیاز است، محل تامین سرمایه کجاست، اهم و فی‌الاهم چیست؟
او تصریح کرد: در این بین اگر بخواهیم به اهداف شعار سال برسیم، بودجه‌بندی باید دوباره مرور شود. اینکه آیا ساخت یک کارخانه جدید فولاد با سرمایه دولتی مهم است؟ آیا توسعه جاده‌ها و راه‌ها در فلات مرکزی مهم است؟ اینکه چه چیزی کلیدی است و کجا باید خرج کنیم را بهتر است از داده‌های میدانی استخراج کنیم. در این بین باید نگاه ملی وجود داشته باشد و از کشمکش‌های استانی اجتناب کرد. در واقع باید بدانیم که اگر کل کشور به توسعه برسد مزایای آن همه را در برمی‌گیرد. بدین ترتیب اینکه بنده مطرح کنم که در حال حاضر مهم‌تر از همه بخش حمل‌ونقل کشور است، تنها یک گذاره اشتباه است بلکه باید مطالعات کلیدی از سوی مسوولان دولتی و خصوصی صورت گیرد و اولویت‌بندی‌ها مشخص شود.
دیدگاهتان را بنویسید