پشت پرده واگذاری ۵ هزار معدن کشور چیست؟!/ فاجعه زیست محیطی در راه است

به گزارش دنیای معدن، براساس مصوبه وزارت صنعت قرار شد تا بیش از ۵ هزار معدن به مزایده گذاشته شود، در حالی که شاهد آثار مخرب زیست محیطی برخی معادن در کشور هستیم. متاسفانه طی سال های اخیر شاهد بی توجهی مسئولان به طبیعت و محیط زیست سبب شده هر روز شاهد فاجعه زیست محیطی دیگر در کشور باشیم که پیامدهای آن زندگی اجتماعی مردم را به مخاطره می اندازد.

به تازگی رسانه ها گزارش دادند بیش از ۵ هزار معدن که تاکنون متولی آن وزارت صمت بوده، به صورت مزایده به بخش خصوصی واگذار خواهد شد. برنامه ای که واکنش بسیاری از کارشناسان را برانگیخته است.

واگذاری ۵ هزار معدن به بخش خصوصی براساس مصوبه مجلس

بررسی قوانین و مصوبه های مجلس و دولت نشان دهنده آن است که مزایده بیش از ۵ هزار واحد معدنی به بخش خصوصی، مصوبه مجلس است و به استناد مصوبه مجلس در بودجه سال ۱۴۰۱، وزارت صنعت به واگذاری مجوزهای بهره برداری از معادن از طریق مزایده عمومی مکلف شده است. همچنین ۶ ماه پس از ابلاغ این قانون، مجوز تمامی معادن تعطیل در اختیار بخش خصوصی و غیردولتی که بیش از یک سال از تعطیلی آنها می گذرد، با رعایت قرارداد فی مابین و قوانین به صورت خودکار لغو می شود.

آیین نامه اجرایی این بند در مدت یک ماه پس از ابلاغ این قانون با پیشنهاد وزارت صنعت و تأیید شورای عالی بورس تدوین و اجرایی می شود.

مصوبه مجلس درباره واگذاری ۵ هزار معدن به بخش خصوصی تامل برانگیز است، چرا که فعالیت معادنی که در کشور فعال هستند، به دلیل آثار مخرب زیست محیطی با ابهام های زیادی روبروست.

بزرگترین تخریب محیط زیست در راه است

علی بناگر رئیس انجمن علمی جنگلبانی ایران در این باره معتقد است که با توجه به پایبند نبودن بسیاری از بهره برداران معادن به ضوابط محیط زیستی در سال های گذشته و تداوم روند تخریب سرزمین، قطع درختان جنگلی و فرسایش خاک در معادن فعال در جنگل های هیرکانی، طرح جدید وزارت صمت باعث شکل گیری بزرگترین تخریب محیط زیست و منابع طبیعی کشور خواهد شد.

معادن خسارت های زیادی به پیکره محیط زیست وارد کرده اند

تقی نبئی رئیس وقت سازمان نظام مهندسی معدنی در این باره معتقد است که در سال ۱۳۹۹، پنج هزار و ۷۰۰ مورد از ۱۱ هزار واحد معدنی دارای پروانه در کشور فعال و بقیه به علت های مختلف غیرفعال است. آن هم در حالی که همین تعداد از معادن تاکنون خسارت های زیادی را به پیکره محیط زیست و منابع طبیعی کشور وارد کرده اند.

تخریب طبیعت بدون رعایت موازین محیط زیست

علی اصغر رضایی نیا فعال محیط زیست نیز واگذاری بیش از ۵ هزار معدن در سراسر کشور را خبری ناگوار برای محیط زیست ایران می داند و می گوید: معادن بسیار زیادی در محدوده منطقه حفاظت شده کرکس کوه وجود دارد و در این سال ها تأثیر مخرب معادن بر همه روشن شده است. افزودن بر تعداد معادن آن هم در شرایطی که قریب به اتفاق آنها، ضوابط زیست محیطی را رعایت نمی کنند تأثیر بسیار مخربی خواهد داشت.

رضایی نیا نیز معتقد است که بیشتر معدن کاران ضوابط زیست محیطی را رعایت نمی کنند و روش معدن کاری هم مزید بر علت شده است، در واقع معادن به جای نفوذ در عمق، در سطح خاک امتداد می یابند و وسعت تخریب را بیشتر می کنند.

شاید مخالفت با تعطیلی معادن برای بسیاری از افراد به دلیل کاهش نرخ اشتغال غیرقابل درک باشد اما اجرای این طرح زیست محیط کشور را به مخاطره جدی می اندازد! چرا که موضوع رعایت ضوابط محیط زیستی برای فعالان محیط زیست در هاله ای از ابهام قرار دارد. متاسفانه تعداد زیادی از معادن غیرفعال مد نظر وزارت صمت، در دل جنگل های هیرکانی یا زاگرس قرار گرفته اند و تجربه نشان دهنده آن است که معدن کاوی در عرصه های جنگلی همواره با تخریب غیرقابل جبران سرزمین، قطع درختان جنگلی، کاهش سطح پوشش گیاهی، ریخته شدن نخاله های معدنی در طبیعت و تشدید سرعت فرسایش خاک و رانش زمین همراه بوده است.

به نظر می رسد برگزاری این مزایده خسارات جبران ناپذیری را برای محیط زیست و منابع طبیعی ایران به همراه خواهد داشت و مسئولان باید تمرکز بیشتری داشته باشند. حال این سوال مطح است نابودی محیط زیست با کدام سود؟!