تغییر سیاست های وزارت صنعت در تامین ماشین آلات معدنی

به گزارش دنیای معدن، موضوع تأمین ماشین آلات مورد نیاز معادن از چند سال گذشته تبدیل به دغدغه جدی معدنکاران شده بود که این موضوع در دولت فعلی نیز به عنوان مطالبه جدی بخش معدن کشور مطرح شد. واردات ماشین آلات از یک طرف و حمایت از تولیدات داخلی از سمت دیگر از جمله چالش هایی بود که با هدف رونق تولید بخش معدن مورد اهتمام جدی قرار گرفت. در دو سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ که بحث الزام به خرید ماشین آلات داخلی و عدم واردات آن دسته از ماشین آلاتی که سابقه ساخت داخل نداشتند، موجب شد که نه تولید در بخش معدن شکل بگیرد و نه رونقی در تولید ماشین آلات معدنی به وجود بیاید.

وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان متولی تولید ماشین آلات معدنی کشور، طی چند ماه گذشته توانست با اقداماتی راهگشا، فرایند تأمین ماشین آلات معدنی را تا حد مناسبی اصلاح نماید.

دستورالعمل جدید واردات ماشین آلات بدون سابقه ساخت داخل

بر این اساس، ضمن مرزبندی شفاف بین سابقه تولید داخل ماشین آلات و آن دسته از ماشین آلاتی که تاکنون در کشور ساخته نشدند، دستورالعمل جدید واردات ماشین آلاتی که سابقه ساخت در کشور نداشته اند، در قالب بخشنامه جامع معدنی توسط معاونت معادن وزارت صمت برای اجرا به سازمان های صمت استانی ابلاغ شد که پس از اخذ نظرات کارشناسی سازمان های استانی و تشکل های معدنی، این بخشنامه با اصلاحاتی در شهریور ماه مجدداً در اختیار سازمان های صمت استانی قرار گرفت. این بخشنامه مشتمل بر اصلاح رویه هایی بود که مهمترین آن ها عبارتند از:

• با توجه به اینکه بسیاری از معادن به واسطه عدم دسترسی به ماشین آلات، غیرفعال هستند یا حجم بهره برداری آن ها کم است، شرط فعال بودن و داشتن سابقه ی تولید از صدور مجوز واردات حذف شد و صرفاً تعیین تکلیف حقوق دولتی و معتبر بودن پروانه به عنوان شرط لازم جهت درخواست واردات دستگاه ها در نظر گرفته شد.

• برای معادنی که دارای شرط اول باشند، واردات ماشین آلات معدنی (در دسته بدون سابقه ساخت داخل) که کمتر از ۵ سال از زمان ساخت آن ها گذشته باشد، بدون محدودیت و مشروط بر تعدادی که در معدن مورد استفاده قرار بگیرد آزاد شد.

• نحوه صدور مجوز واردات برای ماشین آلات بیش از ۵ سال تا ۱۰ سال ساخت، به صورت شفاف با ارائه فرمولی مشخص در قالب بخشنامه تعیین شد و بنابراین اعمال سلیقه در نحوه صدور مجوز حذف شد. همچنین به جای آنکه میزان تولید در سنوات گذشته به عنوان ملاک ظرفیت تولید در نظر گرفته شود، اعداد مندرج در پروانه و طرح بهره برداری به عنوان عملیات معدنی در نظر گرفته شد تا از این طریق معادنی که به واسطه ی نداشتن ماشین، غیرفعال و یا با ظرفیت تولید پایین مشغول به کار هستند، بتوانند ماشین آلات مورد نیاز خود را تأمین نمایند.

• با هدف کاهش بوروکراسی اداری در صدور مجوز، بررسی مجوزها که قبلاً هم در ستاد و هم در استان ها مورد بررسی و کارشناسی قرار می گرفت با شرایط فوق بر اساس بخشنامه، صرفاً در استان ها انجام می شود و ستاد تنها نقش کنترلی دارد.

با اعمال اصلاحات مذکور، میزان مجوزهای صادره این وزارتخانه در سال جاری حدود ۲ برابر سال گذشته شده است. این در حالی است که در سال گذشته نیز با تسهیل گری های صورت گرفته میزان مجوز واردات ماشین آلات بدون سابقه ساخت داخل بیش از ۵ برابر سال ۱۳۹۹ بوده است. پیش بینی می شود در صورت تداوم روند فعلی و تسریع در آن، بخشی از مشکلات تأمین ماشین آلات مورد نیاز معادن بزرگ و متوسط حل شود.

اصلاحات دستورالعمل ماشین آلات با سابقه ساخت داخل

در دسته ای که سازندگان داخلی در تولید ماشین آلات معدنی فعالیت دارند تصمیماتی توسط معاونت های مربوطه در وزارت صمت اتخاذ شد که از محل تسهیلات صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی برای ارائه تسهیلات به خریداران ماشین آلات داخلی مورد نیاز معادن استفاده شود. بر اساس تصمیم مشترک معادن، معاونت های ماشین آلات، صندوق بیمه معادن و سازمان ایمیدرو، صندوق بیمه به عنوان مجری طرح فوق انتخاب شد تا از طریق فراخوان عمومی به معدنداران، نسبت به ثبت نام و ارائه تسهیلات با هدف نوسازی و توسعه ناوگان معدنی خصوصاً معادن کوچک مقیاس اقدام شود. بنابراین می توان امیدوار بود که با اقدام صندوق بیمه، تأمین بخشی از نیاز معادن کشور به ماشین آلات، از محل خرید ماشین الات تولید داخل با استفاده از طرح فوق صورت گیرد.

در حال حاضر این آمادگی در وزارت صمت وجود دارد که به میزان مشارکت صورت گرفته در فراخوان نسبت به صدور مجوز واردات ماشین آلات معدنی نیز اقدام شود و در صورتی که تقاضا بیش از توان تولید داخل باشد، نسبت به تأمین ماشین آلات با کیفیت مناسب و با هم افزایی دستگاه های ذیربط اقدامات لازم صورت گیرد.

با توجه به اقدامات صورت گرفته، با اجرای طرح فوق توسط صندوق بیمه، می توان امید داشت که اقدامی جدی از سوی وزارت صمت در راستای نوسازی ناوگان معدنی معادن کوچک مقیاس و فعال سازی و تقویت این معادن صورت گیرد تا ضمن حمایت حداکثری از ساخت داخل ماشین آلات، نیاز بخش معدن نیز مرتفع شود./مهر