شکوفایی ظرفیت های معدنی گلستان نیازمند حمایت ویژه دولت جهادی

به گزارش دنیای معدن، حضور رییس جمهوری در ماه نخست فعالیت کاری خود در جمع معدن کاران خراسان جنوبی بیانگر دقت نظر و توجه ویژه آیت الله رییسی به جایگاه صنعت معدن در اقتصاد و توسعه کشور است. آیت الله رییسی در این دیدار از گسترده تر شدن چتر حمایت دولت از این صنعت خبر داد که واقع دروازه امید اقتصادی را برای شکوفایی این بخش در استانهای کشور گشوده است.

استان گلستان هم به سبب مزیت­ های نسبی در حوزه معدن، زمینه تولید ثروت و خلق ارزش افزوده در این مقوله را برخوردار است و می توان با ایجاد زیرساخت­های مناسب و هدایت صحیح سرمایه ­ها و منابع تحولات مثبتی را در این بخش ایجاد کرد.

ذخایر معدنی گلستان از جمله ظرفیت­ های موجود این خطه شمالی است که با تنوع بالا در عرصه ­های گوناگون جغرافیایی گسترده شده ­اند، به طوری که گلستان در زمان حاضر با دارای معادنی در ۱۱ نوع ماده معدنی است و ۳۰۰ میلیون تن حجم ذخایر این مواد برآورد می شود.

به کارگیری ظرفیت های بالقوه این بخش می­ تواند سهم قابل توجهی در ایجاد فرصت­ های شغلی و کاهش بیکاری و فقر در گلستان داشته باشد، با توجه به اینکه معادن تامین کننده مواداولیه موردنیاز بسیاری از صنایع می ­باشند که با رفع وابستگی صنایع درجهت خودکفایی صنعت استان موثر است.

معدن به صنعت پیشرو تبدیل شود

هرچند بیشتر معادن استان به ویژه زغال سنگ از وضعیت اقتصادی مطلوبی برخوردار نبوده و در مواردی زیان ده هستند که این امر ناشی از پایین بودن راندمان کاری و بهره وری است اما می توان با برنامه ریزی درست و تکیه بر ظرفیت های موجود، حوزه معدن را به یک صنعت پیش رو در استان تبدیل کنیم.

برای اقتصادی کردن معادن و در نتیجه نایل شدن به وضعیت مطلوب اقتصادی کشور توجه خاص دولت به معادن و معدنکاری و تغییر ساختار آنها امری ضروری به نظر می رسد موضوعی که تطابق صددرصدی با رویکرد حاکم در دولت جهادی سیزدهم دارد.

تحقیق، توسعه و سرمایه گذاری در تأمین ماشین آلات جدید معدنی از عوامل عمده افزایش بهره وری و بهبود وضعیت اقتصادی در معادن است، بخش معادن و صنایع معدنی ایران به طور بالقوه ظرفیت آن را دارد که در بلندمدت به عنوان یکی از پیشران های رشد اقتصادی نقش ایفا کند و سهم تعیین کننده ای در خلق ثروت و بهبود تراز تجاری کشور بر عهده گیرد.

وجود ۱۱ ماده معدنی در گلستان

معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان گفت: این استان از ۱۱ ماده معدنی در بخش های ید، زغال سنگ، صدف کوهی ، سنگ لاشه ، مخلوط کوهی، شن و ماسه، خاک رس، سیلیس، سنگ آهک و سنگ لاشه برخوردار است و ۶۱ معدن دارای پروانه بهره برداری در مناطق مختلف استان مستقر هستند.

هومن هادیان در گفت و گو با ایرنا افزود: در زمان حاضر ۳۵ معدن فعال هستند که بیشترین حوزه مربوط به زغال سنگ با ۱۱ معدن ، صدف کوهی ۹ معدن ، سنگ آهک سه معدن و ید ۲ معدن بیشترین فعالیت ها را دارا هستند.

به گفته وی کل ذخایر معدنی استان که برای آنها پروانه بهره برداری صادر شد حدود ۳۰۰ میلون تن انواع مواد معدنی است که بیشترین حجم آن به زغال سنگ مربوط است.

به گفته هادیان اکنون هزار و ۷۸۰ نفر در حوزه معدن استان فعال هستند که از حیث ایجاد اشتغال در بخش معدن رتبه ۲۴ کشور به گلستان اختصاص دارد.

نیاز حمایت ویژه دولت هستیم

میلاد کوهساری یکی از فعالان بخش زغال سنگ استان گلستان به خبرنگار ایرنا گفت : برای رونق این بخش نیازمند حمایت ویژه دولت هستیم تا توسعه به معنای واقعی برای استان گلستان رقم بخورد.

وی تاکد کرد :برای اقتصادی کردن معدن داری، باید سرمایه گذاری های گسترده و کلانی در زمینه تهیه نقشه های زمین شناسی و اکتشافات انجام شود تا اطلاعات پایه مناسبی در اختیار داشته باشیم.

لزوم سرمایه گذاری کلان

وی افزود : در بخش تجهیزات نیازمند یک انقلاب بزرگ هستیم، بیشتر تجهیزات فعلی فرسوده و از وجود ماشین آلات پیشرفته خبری نیست که این امر بهره وری را کاهش می دهد.

کوهساری تصریح کرد: در بخش معادن زغال سنگ، با چالش تامین مالی و فقدان ساز و کارها و ابزارهای مالی مناسب برای تامین سرمایه در گردش مواجه هستیم که این بخش با حمایت دولت قابل حل است.

رفع مشکلات زیرساختی

علاوه بر آن، در اغلب مناطق و حوزه های معدن خیز استان به ویژه مناطق شرقی استان، ضعف ها و نواقص بسیاری در زیرساخت های حمل و نقل ریلی و جاده ای و زیرساخت های انرژی و آب وجود دارد که باید برطرف شود.

وی اضافه کرد: برخی از ملاحظات محیط زیستی در حوزه بهره برداری و اکتشاف معدن نیازمند بازنگری است.

تدوین الگوی استخراج پایدار

به گفته کوهساری به منظور کاهش تعارض بین توسعه معادن و حفظ محیط زیست لازم است در اسرع وقت ضوابط محیط زیستی موردنیاز ارتقا یابد و یک الگوی استخراج پایدار تدوین شود.

وی بیان کرد: با توجه به اینکه معادن کشور امکان تامین زغال سنگ موردنیاز کشور را دارند ولی باز شاهد واردات این محصول هستیم که با برنامه های اقتصاد مقاومتی در تضاد است.

برای خودکفایی در این بخش به تاکید کارشناسان امر باید حمایت جدی تری از فعالان بخش معدن انجام شود و از مرحله شعار به عمل گرایی وارد شویم .

یکی از ظرفیت مهم گلستان در حوزه معدنی مربوط به معادن ید در این استان است، مراتع شمالی گلستان به سبب برخورداری از سازندهای زمین شناسی منحصر بفرد فرصتی ارزشمند برای استحصال ید را فراهم آورده است که اکنون ۲ شرکت فعال در این حوزه سالانه ۵۰۰ تن ید تولید و علاوه بر تامین نیازهای داخلی مشغول صادرات این محصول ارزشمند به آن سوی مرزها هستند.

با توجه به انحصاری بودن تولید این محصول در تنها ۱۰ کشور جهان، استحصال ید در گلستان به یک موهبت الهی ارزشمند تبدیل شده است که با وجود تمایل سرمایه گذاران متعدد در چند سال گذشته، عملیات اجرایی خاصی از سوی شرکت های متقاضی مشهود نیست.

با وجود برخی از دغدغه ها زیست محیطی ، این صنایع در گلستان فعال هستند و بالاترین ارزآوری در بخش صادرات استان به فعالیت های بخش معدن تعلق دارد و ارزآوری این صنعت در سال گذشته حدود ۱۵ میلیون دلار برآورد شده است.

ایجاد کارخانه های فرآوری

معادن صدف کوهی یا صدف "لوماشیل" (گوش ماهی) گلستان به سبب داشتن مقادیر زیادی کربنات کلسیم، کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف از جمله رنگ سازی، نفت و گاز، صنایع پی وی سی، مواد اتیلنی و برخی صنایع دستی و داروسازی دارد اما به علت نبود کارخانه های فرآوری برای تبدیل این ماده معدنی به پودر میکرونیزه، در زمان حاضر از این ماده فقط در بخش خوراک دام و طیور و تا حدودی ساخت بتن سبک و نوعی چسب برای مصارف کاشی کاری استفاده می شود.

معادن صدف کوهی مناطق شرقی استان با گستره حدود چهار هزار هکتار فرصت خوبی برای بهره برداری علمی از این ذخایر خدادادی ایجاد کرده است، تحقیق و پژوهش بر روی معادن صدف کوهی گنبدکاووس برای فرآوری این ماده با ارزش معدنی متناسب با کاربردهای فراوانی که دارد و پرهیز از خام فروشی، بدون تردید در ایجاد ارزش افزوده و رونق اقتصادی بالا، ایجاد درآمد، اشتغال و در نهایت توسعه پایدار منطقه و استان گلستان بسیار موثر خواهد بود.

محسن شیخ نظری یکی از فعالان این بخش به خبرنگار ایرنا گفت: مصارف صدف کوهی زیاد است اما اکنون به دلیل کمبود امکانات و بازار فروش، بیشترین مصارف این ماده معدنی با ارزش برای تامین کلسیم جیره خوارک دام و طیور، تهیه مصالح ساختمانی و کارخانه های تولید کود ارگانیک و کشتارگاه هاست.

وی تصریح کرد: تسطیح و آسفالت حدود هشت کیلومتر از جاده دسترسی به معادن که در موقع بارندگی یا فصل زمستان مشکلاتی را برای تردد ماشین آلات سنگین ایجاد می کند، اختصاص سهمیه سوخت ویژه به ماشین آلات استخراج و حمل صدف کوهی و پرداخت تسهیلات حمایتی با کارمزد پایین را از مهمترین نیازهای فعالان بخش معادن صدف کوهی استان که با رفع این موانع شاهد رونق اشتغال و درآمدزایی خواهیم بود.

افزایش اشتغالزایی و درآمد اقتصادی

دبیر مجمع نمایندگان گلستان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به ظرفیت های گسترده معدنی در استان گفت در مسیر سرمایه گذاری در بخش معدن از هیچ تلاشی دریغ نمی کنیم و برای تسهیل در امر صدور مجوز در این بخش جلسات متعددی برگزار شد تا بتوانیم با تکیه بر این ظرفیت خدادادی زمینه اشتغال و درآمد برای جوانان را فراهم کنیم.

غلامرضا منتظری در گفت و گو با ایرنا اضافه کرد : برای رفع چالش های پیش رو فعالان بخش معدن گلستان به ویژه ید و زغال سنگ در سطح ملی مذاکراتی با وزیر صنعت و معدن انجام گرفت تا در اعطای کمک های مالی و معنوی به صورت ویژه و مناسب برای گلستان دیده شود.

 با این توصیف رشد و ارتقای بخش معدن و درآمدزایی آن نیازمند اتخاذ تصمیمات درست و به دور از شتابزدگی دستگاه های دولتی و همچنین تشکل های این بخش است تا ضمن جبران عقب ماندگی سال های قبل، زمینه ایجاد جهش قابل توجه در فعالیت و تولیدات معدنی گلستان فراهم شود.

از آنجا که دستیابی به هر هدفی نیازمند وجود نقشه راه و یک راهبرد مشخص است، جهش در بخش معدن می تواند با عملی شدن نقشه راه معدن اتفاق بیفتد. البته همین نقشه راه باید به درستی ترسیم شده باشد تا این بخش مهم را به بیراهه نبرد.

در مجموع با توجه به ذخایر گسترده معدنی، قابلیت رشد سریع بخش معادن، قابلیت جذب سرمایه گذاری خارجی، پایداری نسبی فعالیت های معدنی، ماندگاری طولانی سرمایه گذاری ها، پیوندهای پسین و پیشین قوی با سایر فعالیت های اقتصادی و کمک به بهبود تراز تجاری، می توان با اطمینان زیادی، بخش معادن و صنایع معدنی کشور را یکی از پیشران های رشد اقتصادی گلستان در آینده دانست.

هم اکنون هزار و ۷۸۰ نفر در معادن استان گلستان فعالیت دارند.