آهنگ کند حرکت ایران به سمت فولاد سبز

به گزارش دنیای معدن، از جمله صنایع بزرگی که در ایران بیشترین میزان مصرف انرژی و در عین حال بیشترین میزان تولید دی‌اکسید کربن را دارند، باید به صنایع فولادی اشاره کرد؛ صنایعی که با مصرف ۶۶۰تن معادل نفت خام به ازای هر تن فولاد، ایران را از این حیث به دومین کشور پرمصرف دنیا تبدیل کرده‌اند و از بسیاری از کشور‌‌‌های جهان مانند ترکیه، ایتالیا و مکزیک چند برابر انرژی بیشتری مصرف می‌کنند.

کیومرث سهیلی، عضو هیات‌علمی دانشگاه رازی کرمانشاه، در مقاله‌‌‌ای با عنوان «بررسی تاثیر افزایش راندمان و بهبود تکنولوژی صنایع فولادی ایران بر آلاینده‌‌‌های زیست‌محیطی» نوشت: ۳۱‌درصد کل انرژی کشور توسط صنایع فولادی مصرف می‌شود و این در حالی است که متخصصان عقیده دارند در صورت ارتقای سطح فناوری تولید در صنایع آهن و فولاد کشور و حرکت به سمت تولید فولاد سبز، امکان کاهش میزان مصرف انرژی این صنایع تا ۴۵‌درصد وجود دارد.

در خصوص مصرف زیاد انرژی در صنایع فولادی ایران پیش‌تر اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، گفته بود: در زنجیره تولید فولاد برای هر تن کنسانتره بین ۲۲ تا ۴۰کیلووات ساعت، برای هر تن گندله بین ۲۶ تا ۵۵کیلووات ساعت، برای هر تن آهن اسفنجی بین ۱۱۰ تا ۱۳۰کیلووات ساعت و برای هر تن فولاد ۷۰۰ تا ۹۰۰کیلووات ساعت برق مصرف می‌شود. این در حالی است که استاندارد مصرف برق برای تولید هر تن فولاد حدود ۴۵۰کیلووات ساعت است و این در حالی است که در ایران برای تولید هر تن فولاد دوبرابر استاندارد جهانی برق مصرف می‌‌‌کنیم.

مصرف زیاد انرژی در صنایع فولادی ایران برای تولید محصول در حالی است که در بسیاری از کشور‌‌‌های جهان مانند کشور‌‌‌هایی اروپایی، صنایع فولادی با مصرف انرژی به مراتب کمتری اقدام به تولید محصول می‌کنند و در سال‌های اخیر نیز به‌واسطه ایجاد بحران انرژی اقدامات ویژه‌‌‌تری را برای افزایش بازدهی تولید و کاهش مصرف انرژی در دستور کار قرار داده‌اند.

به‌عنوان نمونه کنکاش در مستندات و مقالات علمی مانند مقاله «Gajdzik Bożena» و همکاران با عنوان «بررسی میزان انرژی برق، مورد صنایع فولادی با تاکید بر فناوری‌‌‌های نسل چهارم صنعت» نشان می‌دهد، میزان وابستگی صنایع فولادی کشور‌‌‌های توسعه‌یافته به حامل‌‌‌های انرژی به طور مستمر روندی کاهشی داشته و به صورت مشخص در کشور لهستان با وجود توسعه قابل‌توجه صنایع فولادی بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰ میلادی، نرخ رشد مصرف انرژی این صنعت در لهستان در این بازه زمانی تنها ۷‌درصد بوده است. کارشناسان حوزه انرژی لهستان عقیده دارند در صورت ارتقای سطح تکنولوژی در صنایع فولادی این کشور همچنین امکان صرفه‌جویی در حوزه انرژی تا ۱۰‌درصد دیگر نیز وجود خواهد داشت که می‌‌‌تواند معادل ۱۳میلیون بشکه نفت در بخش آهن و ۴۵میلیون بشکه نفت در بخش فولاد برای این کشور صرفه‌جویی به همراه داشته باشد.

 

بررسی‌‌‌های بیشتر نشان می‌دهد در صنایع فولادی لهستان به واسطه استفاده از فناوری‌‌‌های BOF که از سال ۲۰۱۰ به این سو مصرف انرژی به شکل قابل‌توجهی کاهش یافته است، متخصصان عقیده دارند مدیران صنایع در این کشور در حال تلاش برای تطبیق دادن وضعیت صنعت این کشور با الزامات محیط‌زیستی و نیز محدویت‌‌‌های پیش‌آمده در حوزه انرژی هستند. به‌عنوان نمونه در این کشور و طی یک برنامه هدفمند، میزان مصرف انرژی برق برای تولید هر تن فولاد تا ۴۳۲.۵کیلووات ساعت کاهش یافته است و این در حالی است که میانگین مصرف برق برای تولید هر تن فولاد در جهان ۴۵۰کیلووات ساعت است.

 

شرایط در دیگر کشور‌‌‌های اروپایی و توسعه‌یافته جهان نیز چندان متفاوت با کشور لهستان نیست و براساس گزارش اخیر صندوق بین‌المللی پول، در صنایع آلمان به‌رغم کاهش ۲۲درصدی میزان مصرف انرژی در نیمه دوم سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۱۸، میزان تولید و سود صنایع این کشور در سایه افزایش بهره‌وری و جبران کسری برق از طریق انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر نه‌تنها کاهشی نبوده، بلکه افزایش یافته است؛ وضعیتی قابل تامل که نشان می‌دهد، تنها راه افزایش تولید برای صنایع فولادی و دیگر صنایع بزرگ، افزایش میزان تحویل انرژی به‌ویژه انرژی برق، آن هم با هزینه‌‌‌های سنگین تولید نیست و صنایع فولادی ایران نیز می‌‌‌توانند با حرکت در مسیر تولید فولاد سبز، فناوری‌‌‌های نسل چهارم صنعت و صرفه‌جویی انرژی ضمن کاهش میزان مصرف انرژی، میزان تولید خود را به شکل قابل‌توجهی افزایش دهند.